Merhabalar,
Zihin Pusulası: Psikoloji Rehberi’nin yeni bölümüne hoş geldiniz. Ben Klinik Psikolog Sertaç Muradhan Yücel.

Bir önceki bölümde, davranışçılığın doğuşuna tanıklık etmiştik. Pavlov’un köpeklerinden Watson’ın “davranış manifestosu”na,
Skinner’ın edimsel koşullanma ilkelerine kadar uzanan bir dönemi konuştuk. İnsanın nasıl “ölçülebilir” hale geldiğini, davranışın çevreyle nasıl şekillendiğini anlattık.

Ama yavaş yavaş fark edilmeye başlandı ki… İnsan yalnızca “tepki veren” bir varlık değildi. O, düşünen, anlam kuran, hatırlayan bir zihne de sahipti. İşte bu bölümde, o zihnin hikâyesine geçiyoruz.
Tolman’ın labirentte yönünü bulan farelerinden,
Frigya’da bir köle olarak başlayan Epiktetos’un felsefesine,
ve George Kelly’nin “Kişisel Yapılar Kuramı”na uzanıyoruz. Hepsi bize aynı şeyi söylüyor aslında:
Olaylar değil, onlara yüklediğimiz anlam, duygularımızı belirler. Bir bakış, bir sessizlik, bir düşünce bile insanın iç dünyasında fırtınalar koparabilir. Ve bazen, terapi odasında değişen şey geçmiş değil, o geçmişe bakış biçimidir. Bu bölüm, Bilişsel Davranışçı Terapi’nin düşünsel temellerine adım attığımız nokta. Çünkü bir sonraki bölümde Julian Rotter, Albert Bandura ve Martin Seligman’la birlikte öğrenmenin sosyal, bilişsel ve duygusal boyutlarını keşfedeceğiz.
Kontrol odağının, öz-etkinliğin ve öğrenilmiş çaresizliğin insan yaşamındanasıl yankı bulduğunu konuşacağız.Kısacası, hikâye devam ediyor… Zihin öğrenmeye, insan anlam aramaya devam ediyor. Keyifli dinlemeler.

Referanslar

Hjelle, L. A., ve Ziegler, D. (1992). Personality theories: Basic assumptions, research, and applications. New York: McGraw-Hill Inc.

Türkçapar, H. (2008). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulama (3. baskı). Ankara: HYB Yayıncılık.

Türkçapar, M. H., ve Sargın, A. E. (2012). Bilişsel davranışçı psikoterapiler: Tarihçe ve gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(1), 7–14.Tolman, E. C. (1948). Cognitive maps in rats and men. Psychological Review, 55(4), 189–208. ⁠https://doi.org/10.1037/h0061626⁠