'De vitaliteit van de westerse beschaving'. Zo heette de brochure van historicus Pieter Geyl. Wie nu zo’n titel zou gebruiken, loopt het risico terstond gecanceld te worden. Want hoezo vitaal, en hoezo eigenlijk beschaving? Toch aarzelde professor Pieter Geyl in 1958 geen moment. Historicus Wim Berkelaar bespreekt zijn kleine boekje met OVT-presentator Jos Palm.
Dit is aflevering 26 van de OVT-podcast ‘Het Laatste Woord’, waarin Jos Palm in zijn eigen woorden 'Een gesprek met een verstandig persoon over een ertoe doend boek' voert. Vind alle afleveringen op vpro.nl/programmas/ovt/lees/nieuws/2016/podcastserie-het-laatste-woord.

Bonusaflevering:  Het Laatste Woord #26, ‘De vitaliteit van de Westerse beschaving’

OVT is een baken van verrassende verhalen die historische verdieping en achtergrond bieden.

In deze feed vind je de uitzendingen terug, vol items die historische context bieden bij het nieuws, interviews met auteurs van recent verschenen boeken, verhalende radiodocumentaires en podcasts, recensies en columns. OVT is hét geschiedenisprogramma op de Nederlandse radio, gemaakt door de VPRO. Liever alleen documentaire-rubriek Het Spoor Terug in je feed? Abonneer je dan op de podcast ‘Het Spoor Terug’.

History

Society & Culture

News

(01:10) De column van Abdelkader Benali

(05:05) De orgasmekloof, slutshamen en brieven van een preutse Italiaanse markiezin; het komt allemaal voorbij in het nieuwe boek 'Seks in de Renaissance' van historicus Marlisa den Hartog. Hoe modern zijn onze hedendaagse seksuele opvattingen eigenlijk? 

(20:09) In Het Spoor Terug onderzoekt journalist Olivier van Beemen het heden en verleden van African Parks; een onbekende maar machtige organisatie met volledige zeggenschap over ruim 20 nationale parken in Afrika. Luister naar de documentaire, in samenwerking met Katinka Baehr.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-04-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-04-2024.html)

2e uur: De column van Abdelkader Benali, seks in de renaissance, Het Spoor Terug: African Parks, 21-04-2024.

(01:13) Op 18 april is de winnende World Press Photo bekendgemaakt. Een aangrijpend beeld dat veel mensen deed denken aan de klassieke piëta-scène. Wat is een piëta? En gaat deze vergelijking wel op? Kunsthistoricus Wieteke van Zeil vertelt.

(13:35) In de oorlog in Oekraïne zijn tenminste 50.000 Russische militairen omgekomen volgens de BBC. Het zou wijzen op de zogenaamde ‘gehaktmolentactiek’, en die kent een langere geschiedenis. Historicus en Ruslandkenner Hubert Smeets is te gast.

(26:47) Donderdag 25 april as is het 50 jaar geleden sinds de Anjerrevolutie; de militaire staatsgreep die geweldloos een einde maakte aan de Portugese dictatuur. Vertaalster en literatuurwetenschapper Leonor Raven woonde in Lissabon tijdens de revolutie, en is te gast.

(41:17) Sanne Frequin bespreekt twee historische boeken en een podcast:

- Johan op de Beeck – Versailles

- Mauritshuis - Roelant Savery's wonderlijke wereld

- De vorstinnen van Vlaanderen

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-04-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/21-04-2024.html)

1e uur: Van World Press Photo tot piëta, de Russische ‘gehaktmolentactiek’, de Anjerrevolutie, boeken met Sanne Frequin, 21-04-2024.

(00:50) De Coöperatie Laatste Wil vindt dat iedereen ‘baas over eigen sterven’ zou moeten zijn. Deze week staan 7 leden voor de rechter. Waarom ligt de CLW onder vuur? Wat verklaart de voortdurende verschuiving in denken over euthanasie? Met Bert Keizer & Annemarieke van der Woude.

(18:03) Deze week in Het Spoor Terug: Stakende meisjes werden ze genoemd. Of, op zn Gronings: wichten. De jonge vrouwen die in 1969 staakten voor gelijker loon. Ze werkten in sigarenfabriek Champ Clark. En gelijk loon? Dat vonden ze daar volstrekt niet nodig.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-04-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-04-2024.html)

2e uur: Hoe het Nederlands denken over euthanasie opschuift, Het Spoor Terug: De meisjes van de sigarenfabriek, 14-04-2024.

(01:28) Bart Wallet is te gast om de ontwikkelingen tussen Iran en Israël in historisch perspectief te plaatsen.

(08:30) Deze week werd er een nieuwe wet besproken die de Nederlandse democratie ‘robuuster’ moet maken. Nieuw voor Nederland, maar in Duitsland bestaat deze wetgeving al meer dan een halve eeuw. Wat kunnen we van Duitsland leren? Historicus Ton Nijhuis vertelt.

(22:43) De column is deze week van Suzanna Jansen. 

(29:19) Afgelopen week werd de Mexicaanse ambassade binnengevallen door Ecuador, wat leidde tot een diplomatieke rel. Ambassades hebben namelijk diplomatieke immuniteit. Waar komt het concept van de onschendbare ambassade vandaan? Grenzenexpert Milo van Bokkum vertelt.

(39:41) De Italiaanse grond zit vol met antieke schatten waarmee je goud geld kan verdienen, zo weet ook de maffia. De nieuwe film La Chimera gaat over Italiaanse grafrovers; de Tombaroli zijn de schrik van politie en archeologen. Archeoloog Rogier Kalkers is te gast, ook hij heeft in zijn werk te maken gehad met deze traditie. 

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-04-2024.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/14-04-2024.html)

1e uur: Iran - Isräel, Hoe kunnen we ons weren tegen anti-democratische partijen?, De onschendbare ambassade, Column van Suzanna Jansen, Tombaroli - grafroof als volkscultuur, 14-04-2024.

(01:09) Meer dan 40 jaar na haar aftreden is de echo van de naam Margaret Thatcher nog steeds te horen in het Verenigd Koninkrijk. Opmerkelijk genoeg lieten veel leden van de Labour Party zich afgelopen weken positief uit over de ‘Iron Lady’. Lia van Bekhoven is te gast om dit te duiden. 
 
(12:32) In het Nederlands Openluchtmuseum staan gebouwen die bepalend zijn voor de vaderlandse geschiedenis. Deze week is de eerste doorzonwoning in gebruik genomen. Conservator Tim Smeets werkt bij het Nederlands Openluchtmuseum en is te gast. 

(20:56)Deze week in Het Spoor Terug: de geschiedenis van regen & wind. 
 
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-04-2024.html  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/07-04-2024.html)

Bonusaflevering: Het Laatste Woord #26, ‘De vitaliteit van de Westerse beschaving’

Download our free app to listen on your phone