134 - 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de Rijnhal. 'Doe dit ons land niet aan'

Het was het best bekeken politieke evenement ooit. Het partijcongres van het CDA in de Rijnhal in Arnhem op 2 oktober 2010 telde ruim 6000 bezoekers. Er keken 1,4 miljoen mensen naar de live-uitzending. Acht uur emotie en felle discussie. 40 jaar geleden, op 11 oktober 1980, is het CDA opgericht: een fusie waarin drie klassieke politieke zuilen samen verdergingen.

Jaap Jansen bespreekt deze twee jubilea en hun enorme impact op de Nederlandse politiek met PG Kroeger, niet alleen de vaste ‘sidekick’ over politiek en historie, maar ook ‘de partijhistoricus’ van de christendemocraten. Hij analyseert beide historische momenten uit heel eigen waarneming. PG was op beide momenten aanwezig en sprak met alle hoofdrolspelers. Daarbij licht hij meteen een sluier op van zijn binnenkort te verschijnen boek ‘Tand des Tijds. Het CDA in de nieuwe eeuw.’ Deze Betrouwbare Bronnen bevat dus enkele politiek-historische primeurs!

Het partijcongres in Arnhem had eigenlijk helemaal niet moeten plaatsvinden, onthult PG. Het was een idee uit het partijbureau, waarvan men zeker wist dat het nooit zou hoeven gebeuren, want het CDA zou toch geen rol van enige betekenis in de formatie van een kabinet-Rutte kunnen spelen. De VVD sprak immers met PvdA, D66 en GroenLinks over de vorming van ‘Paars-plus’ en een kabinet met de PVV leek uitgesloten.

Toen het CDA door allerlei onverwachte perikelen toch in de formatie betrokken werd, kon interim-voorzitter Henk Bleker niet meer terug. Op het congres waren zeker 3 keer zoveel mensen aanwezig als waar de partijtop in zijn stoutste dromen op had gerekend.

Op de agenda stond één cruciaal thema. Wilden de leden instemmen met het regeerakkoord van CDA en VVD en met de afspraken van die twee samen met PVV-leider Geert Wilders die zouden voorkomen dat dat nieuwe kabinet meteen naar huis gestuurd zou worden? De ‘gedoogcoalitie’ met de PVV.

PG vertelt hoeveel misverstanden er toen ontstonden. Allereerst dat de CDA-top dacht dat men een enorm grote aanhang gemobiliseerd had die zou instemmen daarmee. Dat klopte wel, maar ook weer niet.

PG voert de luisteraar mee door de ontwikkeling en sfeer die het congres bepaalden en vertelt over onbekende of vaak vergeten aspecten van die unieke bijeenkomst. Wat was ‘het kantelmoment’? Waarom maakte nu juist de politiek zo briljante Maxime Verhagen die dag de fout van zijn leven, meegesleept door emotie? Wat ging er nu echt zo mis bij de stemmingen met gekleurde briefjes, wat iedereen zich nog wél herinnert? Wat vroeg Dries van Agt aan PG na zijn geselende speech? Wat zagen Max van Weezel en de correspondent van ‘die Zeit’? Wat was de betekenis van de volledig onverwachte uitkomst? Waarom trilde de stem van Bleker?

Daarnaast behandelt Jaap Jansen met PG Kroeger 40 jaar CDA-historie aan de hand van een serie korte, prikkelende vragen die samen een soort portret van die partij opleveren. Wat was het hoogtepunt en wat het dieptepunt van die 40 jaar? Wie was de meest unieke persoon in die geschiedenis? Wie uit het CDA had de eerste vrouwelijke premier van ons land kunnen zijn? En nog veel meer vragen over de geschiedenis van deze partij met diepe wortels in de Nederlandse cultuur van zuilen, religieuze minderheden en politiek polderen.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland

***

Verder kijken

Acht uur lang: NOS-verslag CDA-congres, Rijnhal Arnhem, 2 oktober 2010

***

Verder luisteren

BB 127 – De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers

BB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama

BB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogen

BB 48 – Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV

Bb 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge

BB 38 – Elco Brinkman: ‘Het incident regeert’

BB 23 – Ruth Peetoom over de kwetsbare democratie

BB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa

***

Tijdlijn

00:00:00 – Intro

00:02:27 – Deel 1

01:18:39 – Deel 2

01:37:14 – Uitro

01:38:20 – Einde 

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.