"บางครั้งถ้าเราไม่เคยเรียนรู้สิ่งที่ผิด ถึงฟังสิ่งที่ถูก ก็ไม่เข้าใจ ไม่สนใจ

เคยไหม ? บางทีฟังมาก่อน แต่มันไม่ซึ้งใจนะ ต้องโดนกับตัวก่อนใช่ไหม ?

เพราะฉะนั้น ส่วนใหญ่แล้ว ชีวิตมันก็จึงผ่านการเรียนรู้ที่ผิด ๆ มาก่อนนั่นแหละ แล้วเจ็บปวดกับพฤติกรรมการทำสิ่งที่ผิด ๆ นั่นแหละ มันจึงถึงใจ พอมาได้เรียนรู้สิ่งที่ถูกต้องแล้ว ก็จึงซาบซึ้งใจ เห็นคุณค่าของหลักธรรม ของข้อปฏิบัติต่าง ๆ มันจึงไม่แปลกว่า บางทีก็ต้องผ่านร้อนผ่านหนาวกันมามาก พอมาฟัง ถึงจะเข้าใจ

อาตมาก็เหมือนกัน ตอนเด็ก ๆ ก็ฟัง มันไม่เข้าถึงใจหรอก ฟังแล้วก็ไม่ไปทำนะ ต้องเจอปัญหากับตัวนั่นแหละ ทีนี้มันถึงจิตถึงใจเลย จากนั้นเลยเห็นคุณค่าของหลักธรรม ของข้อปฏิบัติต่าง ๆ นั่นเอง

ในส่วนของสัมมาวาจา การพูดที่ถูกต้อง ก็ประกอบด้วย...

การงดเว้นจากการพูดปดมดเท็จ

ญาติโยมก็พิจารณา ให้เห็นโทษภัยของการพูดปดมดเท็จก่อน เรียกว่า รักษาศีลด้วยปัญญา พิจารณาโดยแยบคาย เห็นโทษของการพูดโกหกไหม ? ถ้ามีคนที่เรารู้จัก เขามาพูดจาโกหกหลอกลวง เชื่อถือไม่ได้นี่ เรารู้สึกยังไง ? ไม่ไว้ใจนะ ไม่น่าเชื่อถือ คนอื่นเขาก็รู้สึกเช่นกัน นั่นคืออาการของคนคดงอ พูดโกหกหลอกลวง

ถ้าพูดโกหกหลอกลวงจนเป็นนิสัย บางทีนี่..ไม่รู้อะไรคือเรื่องจริงเลย มันพูดโกหกจนเป็นนิสัยไปแล้ว บางครั้งจะเอาตัวรอดก็พูดโกหกไปก่อน สิ่งเหล่านี้มันก็สะสมเป็นพฤติกรรม จนโน่นแหละ เรื่องมันแดงขึ้นมา ความมันแตกขึ้นมา เกิดผลเสียหายจากการพูดโกหกหลอกลวงขึ้นมานั่นแหละ มันจึงเห็นโทษของสิ่งเหล่านี้

เพราะฉะนั้น เมื่อพิจารณาเห็นโทษของการพูดโกหกหลอกลวง ไม่มีใครเขาต้องการหรอก เชื่อถือไม่ได้ ตัวเองก็หลอกลวงตัวเอง หลอกลวงผู้อื่นอีก สุดท้ายมันก็เจอแต่คำไม่จริง ความหลอกลวงต่างๆ เมื่อเห็นโทษก็ละเสีย พูดแต่คำสัตย์คำจริง เห็นคุณค่าของคำสัตย์คำจริง

โบราณท่านถือ..คำสัตย์ สมัยเด็กยังเคยได้ยินเลย เสียชีพดีกว่าเสียสัตย์ แต่สมัยนี้คงไม่ได้แล้วนะ

แต่สมัยก่อน ท่านถือกันมากนะ สัจจะวาจา พูดจริงทำจริง คำไหนคำนั้น เพราะว่า ความซื่อตรงเป็นรากฐานของความดี ความซื่อตรงเป็นรากฐานของความเป็นกลาง

ถ้าปราศจากความซื่อตรง ความจริงใจเสียแล้วนี่ มันเอาดีไม่ได้ สุดท้ายมันก็หลอกลวงทั้งตัวเอง หลอกลวงทั้งผู้อื่น ก็มีแต่ต้องจมลงไป เมื่อเห็นโทษแบบนี้ก็ละ เห็นคุณค่าของความซื่อตรงจริงใจ ก็เป็นผู้ที่มีความซื่อตรง จริงใจ พูดจริง ทำจริง

ในยุคสมัยนี้ บางทีก็ใส่หน้ากากเข้าหากัน มันก็ทำให้เราขาดคุณธรรมข้อนี้ไป แต่มันก็ไม่ใช่ตรงแบบเถรตรงนะ ขวานผ่าซากเลยนะ ยอมหักไม่ยอมงอเลย ก็ตึงเกินไปอีก

ก็ต้องรู้จักพิจารณาโดยแยบคายเสียก่อน นี่..โยนิโสมนสิการจะใช้ได้ตลอดเลยนะ รู้จักพิจารณาโดยแยบคายเสียก่อน ใคร่ครวญเสียก่อน..จึงทำ"

บรรยายธรรมโดย

พระอาจารย์​มหาวรพรต​ กิตฺติวโร

ณ อาคารธรรมนิเวศน์ ยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทย (ศูนย์ 1)

บ่าย 24 ตุลาคม 2566

ติดตามธรรมะเพิ่มเติมได้ที่

Facebook ช่องทางสื่อสารหลัก : www.facebook.com/dhammaaree

Facebook ข่าวสารประชาสัมพันธ์ : www.facebook.com/dhammaareefoundation

YouTube คลังวิดีโอ : www.youtube.com/@dhamma_aree

Instagram คลังภาพ : www.instagram.com/dhamma_aree/

SoundCloud คลังเสียง : @dhamma_aree

LineGroup สอบถามการปฏิบัติทั่วไป : bit.ly/3Fxu8Ol

LineOA ช่วยเหลือติดขัดสภาวธรรม : lin.ee/pXSQeyZ

Website ธรรมอารี :www.dhammaaree.com

TikTok ธรรมอารี : www.tiktok.com/@dhamma.aree