Odcinek poświęcony jest zjawisku victim blamingu, czyli swoistym przerzucaniu odpowiedzialności za przestępstwo ze sprawcy na pokrzywdzonego.

Analizuję je z perspektywy teorii sprawiedliwego świata Melvina Lernera, atrybucji dyspozycyjnej oraz koncepcji „idealnej ofiary” autorstwa Nilsa Christiego. Te trzy ramy wyjaśniają, dlaczego część odbiorców — a niekiedy także uczestników procesu karnego — koncentruje się na zachowaniu ofiary zamiast na czynie sprawcy i dowodach, które go potwierdzają.

Wskazuję praktyczne konsekwencje victim blamingu dla postępowania karnego, w tym: obniżoną zgłaszalność przestępstw, zwłaszcza seksualnych i związanych z przemocą domową; ryzyko wtórnej wiktymizacji podczas czynności procesowych; zniekształcone postrzeganie wiarygodności pokrzywdzonych i ocenę materiału dowodowego.

Zjawisko ilustruję na przykładzie dwóch rzeczywistych spraw karnych. W obu przypadkach reakcje opinii publicznej pokazały, jak szybko uwaga może przesunąć się z oceny czynu i sprawcy na analizowanie zachowania osoby pokrzywdzonej — często w sposób krzywdzący i oderwany od ustaleń procesowych. Tymczasem odpowiedzialność za czyn spoczywa na sprawcy, a nie na ofierze.

Pamiętaj o zasubskrybowaniu kanału na YouTube. Obserwuj „Świadka ze słyszenia na Facebooku, na Spotify oraz Instagramie.

https://youtu.be/G-1h1pyedA4