" ไม่มั่นหมายในความเป็นขันธ์ เป็นธาตุ เป็นอายตนะ

ไม่มั่นหมายในความเป็นเสียง เป็นเสียงเขา-เสียงเรา

ไม่มั่นหมายในความเป็นโสตวิญญาณเรา

อวิชชาจะถูกละไป อวิชชาสัมผัสจะทำงานไม่ได้ "

---

" เพราะสำคัญมั่นหมาย ก็มีเลยมีฉันทะราคะ (อุปาทานขันธ์ ๕)

เพราะสำคัญมั่นหมาย ก็มีเลยมีความเพลินพอใจ

เพราะสำคัญมั่นหมาย ก็มีเลยมีความผูกพัน

เพราะมีฉันทะราคะ มีความพอใจ มีความผูกพัน ก็เลยไปเป็นทุกข์ด้วย "

---

" แต่ถ้ายังเสียดายความพอใจอยู่ เสียดายฉันทะราคะอยู่

เรื่องนี้ก็ยังไม่จบ ยังต้องมีอุปาทานขันธ์ ๕ ทำงานอยู่

ต้องใจกล้าว่าขันธ์ก็ไม่ใช่ขันธ์ แล้วจะไปมีฉันทะราคะทำไม?

ฉันทะราคะสลัดทิ้งไป ไม่ได้มีจริง ไม่ได้มีตัวตนจริงจัง

เป็นกระบวนการต่อเนื่องกับความเคยชิน จากความสำคัญมั่นหมาย "

---

" มีบางสิ่งที่กระตุ้นก่อให้เกิดความโลภ โกรธ หลง หรือความทุกข์ใจ

มันไม่ใช่คนกระตุ้น มันเกิดจากสังขารที่อวิชชาสัมผัส

สรุปว่าไม่ใช่คนข้างนอกมีอวิชชา มากระตุ้นเราหรือกระตุ้นใคร

มันเป็นอวิชชามากระตุ้นอวิชชากันเอง ก็เลยเป็นทะเลสังสารวัฏแห่งอวิชชา

ซึ่งกระตุ้นทางไหน? ก็ทางอายตนะ ๖ "

---

" อายตนะ ๖ คือ มหาสมุทรแห่งสังสารวัฏ

แต่อย่าลืมว่าไม่ใช่คน สัตว์ หรือเทวดาที่มีอายตนะ

อย่าลืมว่าไม่ใช่คน สัตว์ หรือเทวดาที่มีอวิชชา

การเห็นเป็นอื่น โดยประการอื่น จากที่สำคัญเอาไว้ เป็นการละอวิชชา

หรือการละความสำคัญมั่นหมายทั้งหมด โดยความเป็นขันธ์ ธาตุ อายตนะ จึงจะจบกิจ "