Kanow an seythen ma

Nowodhow an Norvys Keltek

Yn Kembra – BBC Kembra

Nessa rann a gusulyans poblek re dhallathas rag kavoes tybyansow a-dro dhe wul Park Kennedhlek nowydh yn Kembra. Diwettha paperweyth yw kavadow a-dro dhodho a dhiskwedh bos hanow dewisys seulabrys; Park Kennedhlek Glendwr, owth ystynna a-dhiworth an arvor yn Prestatyn, der Denbighshire, Flintshire, Wrecsam ha Powys North.

Kevres a hwarvosow rag tus a’n poblek, pergennoryon-tir ha bagasow erell a vydh gwrys a-dreus an ranndir oll, keffrys warlinen hag yn kig ha kneus.

Governans Kembra re wrug bagas nowydh: ‘Fentenyow Naturek a Gembra’, rag ordena an kusulyans ha hwithra an kas a-dro dhe bark kennedhlek nowydh a via selys orth an tiryow a-dro dhe Gadon Clwydian ha Nans Dee a’s teves studh gwithys seulabrys.

Ash Pearce, kannas an FNG, a leveris: ‘Dre fordh wiw, park kennedhlek nowydh a allas dri gwayn gwir rag tus, gwylsvewnans ha’n erbysieth teythyek.’

Kusulyans kyns a gavas unnek ha dew ugens kannsrann a dus a wrug gorthybow dhe skoedhya an tybyans ha dew ha dew ugens kannsrann er y bynn. Yth esa preder dhe’n dus er y bynn a-dro dhe siwyansow rag tus usi ow triga hag oberi y’n ranndir, galloes an roesweyth a fordhow dhe ardyghtya an niver a wodrigoryon, prisyow chi owth ughelhe, ha chanjyow dhe rewlyow drehevel.

Yma tri fark kennedhlek yn Kembra y’n eur ma; Eyri, fondys yn mil naw kans unnek ha dew ugens, Pembrokeshire Coast National Park, fondys yn mil naw kans dewdhek ha dew ugens, ha Bannau Brycheiniog, fondys yn mil naw kans seytek ha dew ugens.

Pub park kennedhlek a’n jeves y awtorita y honan hag Elwyn Vaughan, konselor y’n ranndir, a leveris ev dhe vos prederus yn kever gul awtorita nowydh yn prys mayth eus ‘fowt a arghans poblek.’ An parkow ma a denn moy ages dewdhek milvil den pub blydhen hag i a spen moy ages unn bilvil peuns, herwydh Parkow Kennedhlek UK.

An kusulyans a vydh pesya bys nessa a vis Kevardhu.

Yn Iwerdhon – RTE

Sowson a-dhiworth Newcastle yn Pow Sows a veu appoyntys pennlewyer Pennskol Galway y’n hav ma, pennskol diwyethek, yn-mysk arvreus ma nag allas ev konvedhes Iwerdhonek. Lemmyn, ev re leveris ev dhe dhyski Iwerdhonek.

Yn messach gwydhyo dhe veni an pennskol, Professor Burn a leveris ev dh vynnes dyski an yeth kyn nag o ev freth.

Eseli Sinn Fein re gabsi an ervirans dhe ri an soedh dhe nebonan na gews Iwerdhonek dhe’n pennskol yn unnik yn Iwerdhon yw diwyethek. I re hwilsa kuntelles gans awtorita a woverna an pennskol rag dadhla savla an yeth y’n pennskol.

Yn y vessach, Professor Burn a leveris bos govenek dhodho an pennskol dhe vos aswonnys a-dro dhe’n norvys rag y ober awenek, gonisogethek, kowethasek hag yn mater a wirvosow-denel.

Ynwedh ev a ambosas oberi rag lehe aswaow yn gober y’n gonis galwesik, ynkressya an niver a brofessoresow dhe’n ughella kansrann yn-mysk pennskolyow Iwerdhonek, ha gul poes orth tybyansow dhe ughelhe parder, diverseth ha komprehendyans.

Yn Alban – STV

A-dro dhe unn eur y’n myttin dhe’n tressa a-vis Metheven, an ebron a-ugh Alban a’n north-west a veu enowys gans men-efander hag ev owth entra y’n ayrgylgh ha tardha y’n kynsa tro yn Alban a-dhia mil naw kans ha seytek. An gwel a veu gwelys gans tus gans klappkodh ha kamera klegh daras-rag.

Lemmyn, hwithoryon a-dhiworth Kesunyans Pel-Tan an UK re dhaswrug hyns an men-efander ha dysmygi an tyller may koedhas an rannow. I a grys bos an rannow yn ranndir nebes est diworth Ben Nevis a-dro dhe Loch Treig ha Loch Ericht.

Professor Luke Daly yn Pennskol Glasgow a leveris: ‘Yn anfeusik an rannow re diras yn tyller an moyha kales dh’y dhrehedhes yn Alban oll. Ny yllir mos ena dre garr, res yw devnydhya tren, kerdhes der our, kampya ha kerdhes tri our moy hag ena y hyllir dalleth helghya.’

Yn mis Est bagas a beswardhek den a-dhiworth pennskolyow Glasgow, Dinedin, Sen Androw ha Manchester a wrug kerdh-hwithra rag assaya kavoes temmigow an men-efander mes res o dhedha hedhi awos gewer hager.

Lemmyn, yma Professor Daly ow pysi orth tus a omlowenhe der gerdhes a-dro dhe’n ranndir na dhe weres dre hwilas temmigow anodho. Ev a leveris: ‘Meyn-efander yw haval orth kystow-termyn an system holwlek a-varr, hag yma synsys ynna derivadow a-dro dh’y fordh a furvyans hag avonsyans, mes dhe hirra may pes an karrek ma war vreow Albanek, dhe voyha may fydhons i tewedhys ha dhe le may hyllyn ni dyski a’ga devnydhyow. Yma an klokk ow tykkya ha neb gweres a yll bos res gans kerdhoryon a via pur dhe-les.’

Mar pe kevys an men-efander ma, yma govenek ev dhe vos diskwedhys yn Gwithva Gennedhlek Alban.

Yn Manow – Manow Hedhyw

An bagas Ertach Kennedhlek Manow re dheklaras towlenn nowydh a obervaow yw desinys rag dyskyblon skol-kynsa. Y fydh profya an obervaow chons dhe wul perthyansow-dyski kesperthyek yn nebes tylleryow gonisogethek hag istorek an moyha a-vri y’n ynys. An obervaow a vydh ystynna a-dhiworth diwettha y’n mis ma bys nessa mis Meurth ha medrys yns i orth tenna fleghes war-tu hag istori, gonisogeth ha ertach awenek Manow. An hwarvosow a vydh gwrys yn tylleryow haval orth Gwithva Manow, Chi Manannan ha’n Skol-Gramar Koth, y’ga mysk; hwedhla, bewderyow dornek, ha hwithra an tylleryow.

Nowodhow an Seythen

An Governans re skonyas gorholeth Kernow rag dos ha bos an pympes kenedhel yn Breten Veur.

The post An Radyo 041 – Kernewek yn Australi appeared first on An Radyo.