Tarihin Ters Köşeleri

Platon yazının hafızayı öldüreceğini söylemişti, ama biz o sözü… yazıdan öğrendik.
Vikinglerin boynuzları yoktu, Napolyon aslında kısa değildi, Fransız İhtilali’nin sloganıysa “Özgürlük” değil “Ekmek!”ti.
Peki tüm bu yanlışlar nasıl oldu da “gerçek” gibi hafızamıza kazındı?

Bu bölümde, tarihin bize attığı en zeki ters köşeleri konuşuyoruz.
Bazılarını duyunca “nasıl yani?” diyeceksiniz… bazılarıysa ezberinizi tamamen bozacak.

🎧 Gerçeğin hangi köşede saklandığını öğrenmek için “Anlat Hocam” podcast kanalında yerinizi alın.
Spotify ve Apple Podcast’te yayında.

Bir milletin kaderi, bir gecede değişti.

28 Ekim 1923 akşamı, Çankaya Köşkü’nde söylenen o tek cümleyle:

“Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz.”

O gece yazılan birkaç satır, sadece bir rejimi değil, bir halkın ruhunu değiştirdi.

Bu bölümde seni o gecenin içine götürüyorum — Ankara’nın soğuk rüzgârını, Meclis’in uğultusunu, sabaha karşı atılan 101 pare topun sesini birlikte duyacağız.

Cumhuriyet’in nasıl bir boşluktan doğduğunu, bir iradenin nasıl tüm karanlığı yırttığını, o masadaki sessizliğin ardında nasıl bir devrim saklı olduğunu anlatıyorum.

Dinlerken sadece tarih değil, bir ulusun yeniden doğuşunu hissedeceksin.

Çünkü Cumhuriyet, bir metin değil… bir yemin.

🎙️ Anlat Hocam

🕯️ Tuna Turhan

GÜLMENİN CİDDİYETİBir fıkraya kahkaha atarken aslında bastırdığın duygularını mı salıyorsun?Gülmek gerçekten “neşenin sesi” mi, yoksa beynimizin hayatta kalmak için geliştirdiği en sofistike savunma mekanizması mı?

Bu bölümde , Freud’dan Aziz Nesin’e, Nasreddin Hoca’dan Charlie Chaplin’e uzanan bir yolculukta gülmenin gizli anatomisini çözüyorum.Bir kahkahanın içinde hem psikoloji hem felsefe hem de isyan var…Çünkü bazen en ciddi direniş, bir tebessümle başlar.

Hazırlıklı ol — bu bölümü dinledikten sonra, bir daha hiçbir şakaya aynı gözle bakamayacaksın.

🎧 Anlat Hocam – Tuna Turhan

Frigya Kralı Midas’ın kulaklarını toprağa fısıldayan o berberden bugünün WhatsApp gruplarına uzanan bir yolculuğa hazır mısın?
Bu bölümde dedikodunun “ayıp” olmaktan çok daha fazlası olduğunu keşfedeceksin.
İlk insanların mağara başında fısıldadığı sözlerden sosyal medyanın dijital linç kültürüne kadar; dedikodu nasıl bir bağ kurma aracı, nasıl bir güç göstergesi, nasıl da bazen sessiz bir direniş biçimi haline geldi?

Bilimsel veriler, tarihsel hikâyeler ve biraz da günümüz ironileriyle dopdolu bir bölüm:
👂 Oksitosin hormonunun karanlık yüzü,
🔥 Dedikodunun evrimsel nedeni,
💬 “Kadın dedikodu yapar, erkek muhabbet eder” klişesinin tarihi,
📱 Ve sosyal medya çağında Fama Tanrıçası’nın yeniden doğuşu…

Dinledikten sonra dedikoduya bir daha aynı gözle bakamayacaksın.
🎙️ Anlat Hocam’da, fısıltıların kökenine birlikte inelim.

🎙️ DÜŞÜNCELERİMİZİ KİM TASARLIYOR?
Bir fikrin gerçekten sana mı ait olduğundan hiç emin oldun mu?
Reklamlar, medya, ideolojiler, hatta algoritmalar... Belki de zihinlerimiz çoktan “tasarlanmış ürünlerdir.”
Bu bölümde, propaganda ustası Edward Bernays’ın yöntemlerinden başlayarak bugünün “influencer ekonomisine” uzanıyoruz.
Rızanın nasıl inşa edildiğini, duyguların nasıl yönlendirildiğini ve modern dünyanın nasıl zihin mühendisliğiyle işlediğini konuşuyoruz.
Bir kahve hazırla, çünkü bu sohbetten sonra artık hiçbir şeyi aynı şekilde düşünemeyeceksin.

🧠 “Anlat Hocam” — fikirlerin perdesini aralayan podcast kanalı.
🎧 Spotify ve Apple Podcasts’te yayında

Tartışırken kurduğumuz kelimeler bir duvar mı örüyor, yoksa bir köprü mü kuruyor?

Marshall Rosenberg’in “Şiddetsiz İletişim” felsefesinden yola çıkarak çakal ve zürafa dilinin hayatımıza nasıl yansıdığını konuşuyoruz. Trafikte, evde, okulda, iş yerinde… Öfkenin ardındaki ihtiyaçları nasıl görebiliriz? Empati gerçekten şiddetin panzehiri olabilir mi?

Bu bölümde; Çakal ve Zürafa dili arasındaki farkı,

Gözlem–Duygu–İhtiyaç–Rica adımlarını,

Kelimelerin kalpleri nasıl dönüştürebileceğini,

Empatinin mucizevi gücünü keşfedeceksiniz.

Eğer kelimelerinizin şifa mı yoksa yara mı açtığını merak ediyorsanız, bu bölüm tam size göre.

Dinledikten sonra kendinize şu soruyu soracaksınız: “Ben bugün çakal mı konuştum, yoksa zürafa mı?”

🎙️ Parayı Veren Düdüğü Çalar mı?
Bir tabak menemen yüzünden kırılan kalpler… Kasada sabırla bekleyen ama göz göze bile gelmediğimiz çalışanlar… “Müşteri her zaman haklıdır” klişesinin aslında kime zarar verdiğini hiç düşündünüz mü?

Bu bölümde hizmet sektöründe görünmez emeğin gölgesine ışık tutuyoruz. Garsondan kuryeye, kasiyerden baristaya kadar hepimizin hayatına dokunan o insanları ve onlara karşı takındığımız tavırları masaya yatırıyoruz. Empatiyi unuttuğumuzda nasıl zorbalığa dönüştüğümüzü, “parayı verdim” gücüyle aslında kendimizi nasıl kaybettiğimizi konuşuyoruz.

👉 Dinlerken kendinize şu soruyu sorun:
“Ben ne zaman müşteri kimliğimi, insan kimliğimin önüne koydum?”

Bu bölüm, sadece hizmet sektörünü değil, hepimizi ilgilendiriyor. Çünkü belki de değişim, teşekkür etmek kadar basit bir yerden başlayacak.

Hayatınızdakisorunların kaynağı dışarıda değil, kendi içinizde olabilir deseydim?

🌺 Hawaii’nin kadim sırrı Ho’oponopono, sadece dört cümleyle hem içsel dünyanızı hem de dışarıdakigerçekliği değiştirebileceğinizi söylüyor. 

Bu bölümde, zincirli akıl hastalarının bulunduğu bir koğuşu sessizce şifalandıran Dr. Hew Len’in inanılmaz hikâyesinden, Joe Vitale’nin “evsizlikten milyonerliğe” uzanan yolculuğuna kadar birçok şaşırtıcı örneği konuşuyorum. 

🎧 Eğer sen de “Seniseviyorum, özür dilerim, lütfen beni affet, teşekkür ederim” cümlelerinin ardındaki sırrı öğrenmek istiyorsan, bu bölümü kaçırma. Hadi o zaman dinlemeye başla.

Yalnızlık... Sessiz bir salgın.Telefonun ışığında parlayan bir çığlık.Ve bazen birinin yokluğu, ancak çürümeye başlayan cesediyle fark ediliyor...

Bu bölümde size sıradan bir yalnızlıktan değil, Japonya'da 30 yıldır odasından çıkmayan insanlardan, İngiltere’de doktorların reçeteye "sohbet" yazdığı sistemlerden, yalnız ölenlerin hikâyesinden bahsediyorum. “Yalnız Kalınca Devlet Gelir mi?” sorusunun peşine düşüyor, iki ülkenin kurduğu Yalnızlık Bakanlıklarından Türkiye'nin sokak aralarına, apartman boşluklarına, komşuluk ölümlerine kadar uzanıyoruz.

🎧 Modern çağda bağlı ama yalnız olan herkese…Bu bölümü dinlemeden kendini yalnız sanma.Belki de seni en iyi anlayan ses burada, bu kayıtta.

Çocuğunuzu sabah öpüp okula yolluyorsunuz. Peki, gerçekten neye yolluyorsunuz?Bir bilgi yuvasına mı?Yoksa itaat etmeyi öğreten, düşünmeyi unutturan, merakı körelten bir sisteme mi?

Bu bölümde, Amerika’da 30 yıl öğretmenlik yapmış John Taylor Gatto’nun “Eğitim: Bir kitle imha silahı” kitabını masaya yatırıyorum.Gatto diyor ki:

“Okullar, çocukları özgür bireyler değil, yumuşak başlı tüketiciler yetiştirmek için vardır.”

📌 Eğitim sistemi neden çocukları sıkıyor?
📌 Öğretmenler neden tükeniyor?
📌 Zorunlu eğitim, gerçekten kimin işine yarıyor?
📌 Liderlik neden cezalandırılıyor, sorgulamak neden bastırılıyor?

💣 Okullar birer “kitle imha silahı” olabilir mi?

Bu bölümde her şey sorgulanıyor.Ezberler bozuluyor.Ve size şu soru kalıyor:
“Çocuğunu okula mı gönderiyorsun, yoksa bir üretim hattına mı?” Kitabı kütüphanenizden eksik etmeyin ve mutlaka okuyunuz. Keyifli dinlemeler...