Біябурбалка

У апошнім выпуску сезона дзелімся бонуснымі гісторыямі ад нашых гасцёў-экспертаў. Марыя Сума распавядае, чаму не варта адмаўляцца ад сартыроўкі смецця, нават калі з двароў прыбіраюць асобныя кантэйнеры. Ад Дзмітрыя Лукашанца даведваемся, як белыя мядзведзі дапамагаюць палярнікам вучыць замежныя мовы. А Наста Кузьмянкова раскрывае сакрэт, якая сувязь паміж арабскімі шэйхамі і вывучэннем дроф. Яшчэ ў гэтым выпуску мы агучваем мараль усяго сезона — яе падказаў нам Карлсан.

У гэтым выпуску абмяркоўваем расліны - паразіты раслін. А таксама адзін грыб і адну незвычайную казурку, якая здатная з вярбы зрабіць ружу. Даведаемся, які з гэтых паразітаў самы рамантычны, і як дрэвы з імі змагаюцца - а яшчэ якія ў паразітызма ёсць станоўчыя бакі.

У гэтым выпуску распавядаем, як птушка зімародак можа дапамагчы пабудаваць цягнік, грыбы - маршрут, а тэрміты - вентыляцыю; што не атрымалася ў Да Вінчы і ў чым розніца паміж біёнікай і біям̶і̶міметыкай.

Натхніўшыся размовай з Машай Сума ў папярэднім выпуску, Міша распавядае пра тое, як на экалагічныя праблемы ўплываюць... відэагульні! Абмяркоўваем, як карпарацыі выкарыстоўваюць гульні для піяру; што не варта рабіць, калі ў цябе засталося два мільёна нікому не патрэбных прыстаўкавых картрыджаў; і чаму ад гульні могуць быць як шкоднымі, так і карыснымі для навакольнага асяроддзя.

Каб адказаць на гэтае пытанне, мы запрасілі ў выпуск экалагіню Марыю Сума, якую шмат хто ведае па праэкце "Зялёная мапа" і Школе "Экаідэі". Ад яе мы даведаемся, якая сувязь паміж мікрапластыкам, камарамі і мужчынскімі тэсцікуламі; што кожны з нас можа рабіць, каб паменшыць колькасць пластыку ў навакольным асяроддзі; а таксама якія бываюць эколагі, і што такое экафемінізм.

Адказаць на гэтае сур'ёзнае і хутчэй хімічнае, чым біялагічнае пытанне, мы запрасілі даследчыцу ў галіне радыяхіміі - Яну Карслян. З выпуску даведаемся:

- Як дзяўчынка з простай школы ў Гомелі зрабілася радыяхімікам і працавала перакладчыкам паміж навукоўцамі і праграмістамі, а пасля патрапіла на працу ў знакамітую Аргонскую нацыянальную лабараторыю ў ЗША.

- Ці варта чакаць, што беларуская зямля "пазбавіцца" ад радыяцыі, і як лепш выбудоўваць "адносіны" з радыяцыяй, каб яна прыносіла чалавецтву карысць, а не шкоду.

- Што радыяктыўнае смецце таксама варта сартыраваць, і на гэтам нават робяць стартапы.

У чатырнаццатым выпуску Міша прэзентуе топ-тры цікавосткі з тых, што не змясціліся ў папярэдні выпуск, дзе мы размаўлялі з цудоўнай спадарыняй арнітолагам – Настай Кузьмянковай. Таму даведаемся яшчэ больш пра птушак: якая птушка можа даляцець з Аляскі да Аўстраліі без адзінага перапынку, што такое птушынае малако і чаму ўзімку птушак варта карміць меньш, чым хочацца?

На актуальныя вясновыя пытанні нам дапамагае знайсці адказы спадарыня арнітолаг - Наста Кузьмянкова. У гэтым выпуску даведаемся, што можа здарыцца, калі ў вясковай бібліятэцы браць кніжкі не толькі са школьнага спісу, як працуе птушыны GPS і чаму паштовыя галубы вярталіся ў княскія маёнткі.

У дванаццатым выпуску распавядаем, адкуль бяруцца слёзы і навошта яны патрэбныя. Высвятляем, як так атрымалася, што наш арганізм пражывае эмоцыі, губляючы ваду. А таксама спрабуем адказаць на пытанне, ці плачуць іншыя віды жывёл і ці заўсёды мы можам правільна зразумець іх эмоцыі?

Наш выпуск да Дня смеху, у якім мы расказваем пра Шнобелеўскую прэмію - узнагароду за навуковыя даследаванні, якія спачатку выклікаюць смех, а пасля прымушаюць задумацца.

(Ужо пасля запісу мы заўважылі памылку: Міша кажа, што Альфрэд Нобель быў нарвежцам. Насамрэч, ён быў шведам.)