Breddin

Valhølini vóru ikki meira enn latin aftur týskvøldið, áðrenn politiska telvingin fór í gongd í ítróttahøllum og fundarhølum kring alt landið. 

Semjur eru gjørdur í millum annað Havn, Klaksvík og Vági, men enn verður telvað. 

Í sendingin í dag ferðast vit víða um og lodda dýpið úti í kommununum saman við viðmerkjarum og fólkavaldum. 

Og í útvarpsstovuni fáa vit eisini vitjan av Elsu Berg, sum 1. januar tekur við sum borgarstjóri í Tórshavnar kommunu. 

Gestir: Elsa Berg, Eirikur Lindenskov, Jóhann Lutzen, Jógvan í Skorini og Eyðstein Zachariasen.

Gjørt sendingina hava Hallur av Rana, Tróndur Olsen og Krista Johnsdóttir Kreutzmann.

Javnaðarflokkurin kunngerð í dag hvør tekur sæti í landsstýrinum fyri Ingilín D. Strøm. Og sum Kringvarpið skilur merkir tað, at ein lítil flyting verður gjørd í landsstýrinum. 

Vit viðgera støðuna við Beintu Løwe, politiskum eygleiðara.

Vit fylgja eisini støðuni á almenna arbeiðsmarknaðinum, nú tveir tímar eru eftir til at Starvsfelagið og alemmu arbeiðsgevararnir skulu taka støðu til eitt semingsuppskot. 

Suðuroyartunnilin verður eitt stórt stig nærri at gerast veruleiki, tá allir flokkar á tingi í dag skriva undir eitt semjuskjal um at gera tunnilin. 

Tíðindafundur verður klokkan hálvgum ellivu í tinganesi.

Samstundis ávarðar búskaparráðið ímóti, at skunda verkætlanina í gongd.

Í Breddanum í dag tosa vit eisini við Bent Flyvbjerg, professara a Oxford, sum hevur granskað í stórum verkætlanum í ein mansaldur - um hví tær ganga væl og hví tær ganga galið.

Gjørt sendingina hava Marjun Dalsgaard og Hallur av Rana, sum var redaktørur.

Tøkningur er Kári Annand Berg

Tvær milliónir krónur um mánaðin.

Tað er tað, sum landskassin hevur fingið inn í tøkugjøldum seinastu mánaðirnar. Og nú ætlar samgongan enn eina ferð at broyta gjaldið - men hvat fer tað at merkja? 

Vit tosa við Hans Ellefsen, búskaparfrøðing, Ruth Vang, landsstýriskvinna í fíggjarmálum, og í útvarpsstovuni vitjar Høgni Hoydal, landsstýrismaður í uttanríkis- og vinnumálum. 

Trump aftur við valdið

Donald J. Trump er aftur í hvítu húsunum. 

Tað gjørdist greitt gjáramorgunin, tá hann vann ella hevði munandi leiðslu í øllum sveiggjstatunum. 

Í skrivandi løtu hevur Donald Trump 295 valfólk og Kamala Harris 226. 

Tá skal leggjast aftrat, at Trump eftir øllum at døma eisini vinnur Nevada og Arizona, har tað enn verður talt. Um so er, so fær hann 17 valfólk aftrat og vinnur vailð við 312 valfólkum, sum er fleiri enn tá hann vann í 2016.

Erik Løksagarð, stjórnmálafrøðingur, vitjar útvarpsstovuna.

Gjørt sendingina hava Marjun Dalsgaard og Hallur av Rana, sum var redaktørur.

Tøkningur var Kári Annand Berg

Valhølini í USA lata í dag upp eftir tað dýrasta og kanska mest merkisverda forsetavalstríð nakrantíð.

Vit tosa við politiskar eygleiðarar um støðuna.

Tjóðveldi

Tjóðveldi vil burtur frá cafe latte segmentinum - men hvat er flokkurin sprottin úr? OG hvar fer hann?

Vit tosa við søgufrøðing og nýggju kvinnuna á brúnni.

Føroyar og Grønland vilja hava sjálvstøðugan limaskap í Norðurlandaráðnum, men um tað verður veruleiki, vita vit ikki fyrr enn í fyrsta lagi í 2026. Tað gjørdist greitt eftir ársfundin í Reykjavík, sum var í vikuni. Í dag spyrja vit, hvønn leiklut Føroyar hava í Norðurlandaráðnum. Tveir fyrrverandi løgmenn, Kaj Leo Holm Johannesen og Jóannes Eidesgaard, koma í útvarpsstovuna.

Amerikanska forsetavalið

Um fýra dagar verður avgjørt, um tað verður Kamala Harris ella Donald Trump, sum verður forseti í USA. Seinni í sendingini tosa vit við stjórnmálafrøðing um amerikanska valið.

Gestir: Kaj Leo Holm Johannesen, Jóannes Eidesgaard og Regin Berg.

Gjørt sendingina hava Emil Lisberg Jacobsen, Birgit Carina Eliasen og Hallur av Rana, sum var redaktørur.

Tøkningur var Kári Annand Berg.

Tjóðveldi skal hava nýggja forkvinnu og valið stendur millum tvær av royndastu politikarunum í flokkinum. Bjørt Samuelsen ella Sirið Stenberg kann leygardagin kalla seg forkvinna. 

Men hvørjar eru tær báðar, sum nú kappast um forkvinnusessin í Tjóðveldinum?

Árni Gregersen, politiskur viðmerkjari, greinar støðuna.

Føroyar og Norðurlond

Norðurlandaráðið hevur í morgun roynt at loyst knútin viðvíkjandi sjálvstøðugum limaskapi til Føroyar, Grønland og Áland.

John Johannessen var staddur í Reykjavík. 

Gjørt sendingina hava Emil Lisberg Jacobsen og Hallur av Rana, sum var redaktørur.

Teknikari var Øssur Egholm.

Aftaná eina hendingaríka viku har fyrst Ingilín D. Strøm mátti leggja frá sær sum landsstýriskvinna, áðrenn Høgni Hoydal legði frá sær sum formaður í Tjóðveldi eftir 24 ár í sessinum, er nøkulunda friður í politiska landslagnum,

Nú verður bíðað eftir hvør verður næsta forfólk í Tjóðveldi.

Freistin hjá økisfeløgunum at koma við uppskotum er úti á midnátt. 

Men hvørji eru boðini at lyfta arvin eftir Høgna Hoydal? Hvør fer í sessin hjá Ingilín D. Strøm í Umhvørvismálaráðnum? Og hvørja ávirkan hevur alt hetta á samgongusamstarvið.

Tað eru nakrir av spurningunum, sum vit viðgera við politisku eygleiðarum.

Gestir: Beinta Løwe og Ingi Samuelsen.

Gjørt sendingina hava Birgit Carina Eliasen og Hallur av Rana, sum var redaktørur.

Tøkningur var Rúni Eysturlíð.

Í gjár legði Ingilín D. Strøm frá sær sum landsstýriskvinna í umhvørvismálum. Tað gjørdi hon, tá tað var greitt, at tveir samgongufelagar í Tjóðveldi fóru at atkvøða fyri uppskotinum um misálit. Í sendingini tosa vit við Liljuna Weihe og Erling Eidesgaard.

Rúsevni

Rúsevni floyma inn í landið sum ongantíð fyrr. Tað staðfestir Heri Andreassen, varapolitiinspektørur og leiðari á kanningardeildini hjá løgregluni, í sambandi við enn eitt rúsevnismál. Politiið og tollvaldið hava seinastu tvey árini funnið metstórar nøgdir av rúsevnum. Í sama tíðarskeiði hevur ein heildarætlan við 58 tilmælum um at fyribyrgja og tálma rúsevnismisnýtslu ligið mest sum órørd. Í dag spyrja vit um vaksandi nýtsluna av rúsevnum, hvussu vit megna at lofta hesum trupulleikanum, og hvat kann gerast frameftir.

Gestir: Leivur á Lakjuni, Magni Højgaard, Liljan Weihe og Erling Eidesgaard.

Gjørt sendingina: Birgit Carina Eliasen og Marjun Dalsgaard, sum eisini var redaktørur.

Tøkningur: Kári Annand Berg.

Ingilín D. Strøm var kærd til landsstýrismálanevndina í mai, eftir at hon í tinginum hevði sagt, at hon hevði ikki fingið ábendingar um, at Húsalánsgrunnurin hevði trupulleikar við langtíðarhaldførinum.

Landsstýrismálanevndin kom fyrst fram til, at løgtingskvinnan hevði sagt ósatt - men broytti síðani meining og ein meiriluti í nevndini - samgongulimirnir Hanna Jensen og Hans Jacob Thomsen, endaðu við heita á løgtingsforkvinnuna um at seta kanningarstjóra.

Bárður á Steig Nielsen helt fast við sína niðurstøðu, sum minniluti í nevndini.

Tað vil andstøðan ikki góðtaka, og tí leggur hon misálit fyri tingið.

Nú kæran er avgreidd eru øll skjøl almen - Breddin lýsir málið og politiskir viðmerkjarar eru i útvarpsstovuni.

Landstýrismálanevndin hevur í dag verið á fundi um kæruna um Ingilín D Strøm, sum Jacob Vestergaard, hevur sent nevndini.

 

Í Landsstyrismálanevndini eru Hans Jacob Thomsen, tingmaður fyri Javnaðarflokkin og formaður í nevndini, Hanna Jensen, tingkvinna fyri Framsókn og Bárður á Steig Nielsen, løgtingsmaður fyri Sambandsflokkin.

 

Sostatt hevur samgongan meirilutan í nevndini, sum kom fram til einmælt, at landsstýriskvinnan hevði sagt ósatt fyri tinginum.

 

Niðurstøðan var send til hoyringar hjá landsstýriskvinnuni, sum bað um longda freist at svara - hon fekk 2 vikur til tað. Á 36 síðum greiðir Ingilín Didriksen Strøm frá, hví niðurstøðan hjá landsstýrismálanevndini byggir á skeivt grundarlag.

 

Hon skrivar millum annað, at hon á ongan hátt metir seg tilætlað ella av grovum ósketni at hava givið løgtinginum skeivar upplýsingar. At landstýrismálanevndin skal prógva at landsstýriskvinnan tilvitað hevur sagt ósatt og ikki umvent og at hon ikki bara hevur tikið støðu útfrá frágreiðingini hjá landsgrannskoðanini, men eisini útfrá, hvat hon sum landsstýriskvinna veit um málið.

 

Málið byrjaði tá tingið viðgjørdi uppskotið hjá Ingilín Strøm um at hækka lániloftið hjá Bústøðum við 350 milliónum, so felagið kundi fara undir nýggjar byggiverkætlanir.

 

Undir viðgerðini kom fram, at løgtingsgranskoðarirnir hava biðið landsgranskoðanina svara nøkrum spurningum um Bústaðir, og at tann frágreiðingin vísir á fleiri trupulleikar við Bústøðum - millum annað hvussu Bústaðir fíggjar sítt virksemi og framtíðar viðlíkahald og nýbyggingar.

Men hvussu ávirkar tað skipanina, at spurningur verður settur við niðurstøðuna hjá einari samdari landsstýrismálanevnd, sum hevur granskað málið við hjálp av stovnum undir løgtinginum? Tað umrøða Beinta Løwe og àrni Gregersen, politiskir viðmerkjarar millum annað í sendingini.