بیوگو

در شماره نهم از پادکست بیوگو، شنونده داستان زندگی ناخدا جمال‌الدین دهواری خواهید بود. او یکی از بازماندگان لنج صیادی سراج است که در فروردین ۱۳۹۴ به دست دزدان دریایی سومالی افتاد.

ناخدا جمال و همسرش پروین، راوی زندگی به تاراج رفته خود و ماهیگیرهایی هستند که نه فقط سفره کوچک‌شان، که جان و زندگی‌شان در تور عظیم کشتی‌های چینی صید ترال گرفتار شده است.

این زندگینامه، گزارش یک تاراج است.

در اپیزود هشتم پادکست بیوگو، به زندگی فردریش نیچه پرداختیم، کسی که شک او به جهان، خدا و انسان، مسیر تاریخ تفکر را تغییر داد. اولین‌بار در پنج سالگی مبهوت در کار خدایی ماند که پدرش را عذاب داده‌بود. در تمام مسیر زندگی در جستجوی حقیقت رنج کشید و در انتهای راه گفت که هیچ حقیقتی وجود ندارد مگر تعابیری از آن. مردی بی‌تابعیت که قواعد مرزهای زمانی و مکانی محدودش نمی‌کرد. او رنج را می‌ستود و غایت زندگی را در یافتن معنای آن می‌دانست. زرتشت را در مرتفع‌ترین کوه‌های آلپ پیدا کرد و مهم‌ترین اثرش را از زبان او نوشت. منبع اصلی ما برای این اپیزود، کتاب «من دینامیتم!» اثر سو پریدو است که به تازگی از نشر «برج» منتشر شده است.

در این شماره از پادکست بیوگو از ما، نویسندگان در سایه بشنوید. از شغل ما که به خاطرات گره خورده، از شما که بهترین راوی زندگی خود هستید و از ما که کیمیاگران خاطره‌ایم.

در این شماره راوی هیچ زندگینامه‌ای نیستیم. از زندگینامه‌ها می‌گوییم، از میلیون‌ها کتابی که از زندگی‌ها و به دست سایه‌نوس‌ها نوشته شده.

فقط یک قدم تا پایان این قرن مانده و هیچ‌کس نمی‌داند تا کجای قرن جدید را زندگی خواهد کرد. این آخرین شماره پادکست بیوگو در سال ۹۹ است و ما اینجاییم تا به هر زندگی فرصت جاودانه شدن بدهیم.

رابرت جیمز فیشر معروف به بابی فیشر شطرنج‌بازی است که با سکوت و سکون دنیا را با بازی‌های حیرت‌آورش تکان داد. زندگی روی مرز باریک و لغزنده جنون و نبوغ خلاصه زندگی بزرگترین شطرنج‌باز آمریکایی است. از کودکی پا در این قلمرو لرزان گذاشت ولی همه ترجیح دادند او را فقط یک بچه باهوش، کمی عجیب اما طبیعی در نظر بگیرند. در جوانی و در اوج شهرت جهانیش پا به آن سوی مرز گذاشت٬ در میانسالی هر دوی اینها بود و وقتی به روزهای آخر عمرش رسید همه و حتی عاشقان و طرفدارانش می‌گفتند «ولش کن! پاک دیوانه شده». مردی که در جوانی جهانی را وادار به تشویقش کرده بود٬ فقط ۴ نفر را داشت که پیکر بی‌جانش را به خاک بسپارند. زندگی او عین صفحه شطرنج بود. سیاه. سفید.

در روایت‌هایی که از زندگی این مرد با تمام فراز و نشیب‌هایش وجود دارد، به تنهایی او و رنجی که بابت آن می‌کشیده کمتر توجه شده است. کاری که رسانه‌ها در تمام طول عمر با او کردند، فیشر را از بازگو کردن داستان زندگی خود بیزار کرد. حتی اگر راوی دوستان او بودند هم آشفته می‌شد. اطلاعاتی که از او وجود دارد توصیف قهرمانی است که با بٔرد در مقابل قهرمان شطرنج شوروی، نام آمریکا را برجسته کرد، نه داستان زندگی مردی که او بود و اگر قهرمان جهان هم نمی‌شد، ملغمه‌ای از خوبی و بدی‌ها بود.

در این شماره از بیوگو تلاش شده روایت بازنویسی شده‌ توسط گروه نویسندگان در سایه بیشتر شبیه زندگی او باشد تا تصویری عاریتی از یک قهرمان بی‌حاشیه و محبوب.

در اپیزود پنجم بیوگو سراغ تاریخچه کسب و کار خوش عطر و طعمی رفتیم. داستانی که در این اپیزود خواهید شنید، داستان زنی است که با دست خالی شغلی برای خود تدارک دید و بعد از حدود ۲۰ سال آن را با ۶۰ نفر به اشتراک گذاشت. هر روز چیزی تولید کرد که رد آن در حافظه دیگران ماندگار شد و به این ترتیب در شادترین روزهای دوستدارانش همراه شد. این داستان سپیده یعقوبی و کافه قنادی پراگ است. کافه‌ای که اولین شعبه آن در بلوار کشاورز تهران برای همیشه در خاطرات بسیاری از ما ثبت شده است. کافه نماند اما سپیده به کارش ادامه داد…

تاریخچه کسب و کارها جز ثبت تجربه‌ها، موفقیت‌ها و شکست‌ها، روایت شخصی از ساز و کارهای سیاسی و اقتصادی کشورها و … یک چیز دیگر هم به ما می‌گوید: ساده‌ترین کارها وقتی تبدیل به شغل می‌شوند زندگی آدم‌ها را تغییر می‌دهند.

عطر وانیلی خاطره یکی از کارهای گروه نویسندگان در سایه است، برای ثبت زندگینامه‌هایی که نوشته نشدند.

برای به دست آوردن سوژه‌های این پروژه قرار نیست راه دوری برویم. شاید چند شماره بعد شنونده داستان زندگی یا کسب و کار خودتان در پادکست بیوگو باشید.

قسمت چهارم بیوگو به زندگی و سفرهای ابن‌بطوطه اختصاص دارد. مردی که هشت قرن پیش، حدود سی سال از عمر خود را در سفر گذراند و با تقسیمات جهان امروز، به 35 کشور سفر کرد. مسیر ۱۱۷ هزار کیلومتری (معادل ۳ دور کره زمین) که او طی کرد، با همه داستان‌هایش از یاد رفته بود اگر نویسنده‌ای پیدا نمی‌کرد تا شرح سفرهایش را برایش ثبت کند.

در ادامه این شماره، قرن‌ها را ورق زدیم تا رسیدیم به جهان‌گردی که بیست سال پیش سفرهایش را از مسیر جاده ابریشم شروع کرد و با موتور سیکلت از اروپا، آمریکا و آفریقا گذشت.

جاده‌ها و کتابخانه‌ها منتظر می‌مانند. راه‌ها منتظر مسافران و کتابخانه‌ها منتظر قصه‌های سفر. سفرنامه ثبت شوق رفتن است و راوی، تا جهان هست مسافر می‌ماند.

ماما آفریکا، صدای یک قاره

قسمت سوم بیوگو (پادکست تخصصی زندگینامه) به زندگی مِریام مَکبا اختصاص دارد. زنی از آفریقای جنوبی که شِش ماه اول زندگیش را در زندان گذراند و تا آخرین روز زندگیش روی صحنه رنج و زندگی نیاکانش را به آواز خواند.

لقب ماما آفریکا را از مردمی که دوستش داشتند گرفت و همه عمر علیه آپارتاید و تبعیض نژادی جنگید. موسیقی و مبارزه او را کیلومترها از خانه دور کرد و سی سال از عمرش را در تبعید گذراند. با یکی از رهبران حزب سوسیالیست پلنگ سیاه ازدواج کرد، دو بار در سازمان ملل علیه دولت آفریقای جنوبی شهادت داد، برای آزادی نلسون ماندلا از زندان تلاش کرد و با صدا و اجراهای فوق‌العاده‌اش توجه میلیون‌ها نفر را به مسائل سیاهپوستان و فرهنگ و موسیقی‌شان جلب کرد.

امروز دوازده سال از مرگ مادر آفریقا می‌گذرد. مبارزه علیه تبعیض نژادی ادامه دارد. هنوز صدای او در پس‌زمینه این نبردِ مداوم می‌پیچید: «بدو ماما! بدو نذار بگیرنت...»

* متن زندگینامه مِریام مَکبا | ماما آفریکا، صدای یک قاره

پادنامه: الهام انصاری، سعید مساحی

تنظیم برای پادکست: الناز انصاری

مصاحبه اختصاصی با جیمز هال،  نویسنده زندگی‌نامه مِریام مَکبا در سال 1988 با عنوان: Makeba: My Story

* ضبط

گوینده و کارگردان: اشکان سهروردی

ضبط و تدوین: آرش سهروردی

* سایر منابع

عکس‌ها: Getty Images

مستند بی‌بی‌سی: BBC Storyville (The Queen of Africa, The Miriam Makeba Story)(2012)

موسیقی‌ متن اپیزود ٠۳ را بشنوید: Spotify

* Soundtracks

Zeinzenabo - A Courage Song For Warriors - Miriam Makeba

Liwa Wechi - Miriam Makeba

Amampondo - Miriam Makeba

Soweto Blues - Miriam Makeba

Hurry, Mama, Hurry! (Khawuleza)

Miriam's Goodbye to Africa - Miriam Makeba

The Retreat Song - Miriam Makeba

Qongqthwane (The Click Song) - Miriam Makeba

Laku Tshoni 'llanga - Miriam Makeba

Lovely Lies - Miriam Makeba

Pata Pata - Stereo Version - Miriam Makeba

Forbidden Games - Miriam Makeba

Where Can I Go? - Miriam Makeba

10PM Studio SFX & Presets

jQuery(function() { setTimeout(function(){ jQuery("#lbg_audio2_html5_3").audio2_html5({ skin:"blackControllers", playerWidth:750, responsive:true, initialVolume:1, autoPlay:false, loop:false, shuffle:false, playerBg:"#F8F8F8", bufferEmptyColor:"#999999", bufferFullColor:"#666666", seekbarColor:"#ceac17", volumeOffColor:"#999999", volumeOnColor:"#ceac17", timerColor:"#242224", songTitleColor:"#000000", songAuthorColor:"#222222", bordersDivColor:"#333333", googleTrakingOn:false, googleTrakingCode:"", showRewindBut:false, showShuffleBut:false, showDownloadBut:false, showBuyBut:false, showLyricsBut:false, buyButTitle:"Buy Now", lyricsButTitle:"Lyrics", buyButTarget:"_blank", lyricsButTarget:"_blank", showFacebookBut:false, facebookAppID:"", facebookShareTitle:"HTML5 Audio Player PRO", facebookShareDescription:"A top-notch responsive HTML5 Audio Player compatible with all major browsers and mobile devices.", showTwitterBut:false, showAuthor:true, showTitle:true, showPlaylistBut:false, showPlaylist:false, showPlaylistOnInit:false, playlistTopPos:2, playlistBgColor:"#000000", playlistRecordBgOffColor:"#000000", playlistRecordBgOnColor:"#333333", playlistRecordBottomBorderOffColor:"#333333", playlistRecordBottomBorderOnColor:"#FFFFFF", playlistRecordTextOffColor:"#777777",

در ۲ اکتبر ۱۹۰۴ پسری در برک‌همستد انگلستان به دنیا آمد که تا آخر قرن دستش به قلم و پایش به راه بود. جوانی را با افسردگی، نویسندگی و جاسوسی شروع کرد و تا آخر عمر با آنها سر کرد.

گراهام گرین نویسنده‌ای نبود که داستان جاسوس بودنش افشا شود و برایش رسوایی به بار بیاورد. او به جاسوسی علاقه داشت و فروتنانه خود را یک جاسوس غیرحرفه‌ای می‌نامید و به «خدمتی» که می‌کرد مفتخر بود.

چند بیوگرافی و اتوبیوگرافی و مصاحبه از گرین منتشر شده است. روایتی که در قسمت دوم پادکست بیوگو می‌شنوید، روایتی است که گروه نویسندگان در سایه از زندگی این نویسنده مرموز تهیه کرده است.

چهارم مهر ماه، سال‌روز تولد و مرگ هما روستاست. زنی که زندگیش را به شوق صحنه‌های نمایش گذراند.

اولین شماره پادکست بیوگو را به خانم روستا و یاد زندگی پر مهر او تقدیم می‌کنیم و از یاد نمی‌بریم ثبت داستان زندگی او بود که ما را راوی زندگی‌ها، نویسنده‌ی زندگی‌نامه‌ها کرد.

زندگی‌نامه حرفه‌ای #هما_روستا در سال 1392 و برای کتاب «درخشش» به کوشش مینا اکبری و برای بزرگداشت روستا در سی‌و‌دومین جشنواره فیلم فجرنوشته شد. در آن تاریخ خانم روستا برای درمان کشور را ترک کرده بود و منبع ما برای نگارش این زندگی‌نامه، مستند «حمید هما» ساخته‌ی محمدعلی سجادی، مصاحبه با حمید لبخنده، همکار و دوست قدیمی خانم روستا و اسناد و مدارکی بود که از طریق مهدخت اکرمی در اختیارمان قرار گرفت.