ทุกข์มีทั้งทุกข์โดยตรงที่ขบกัด และทุกข์โดยอ้อม คือ หลงในความสุข ซึ่งล้วนแต่เป็นของหนักที่ต้องแบกไว้ จะพ้นจากทุกข์เดียวหรือพ้นทีเดียวให้เด็ดขาดทั้ง ๒ ทุกข์