Theo sách “Đại Việt sử ký bản kỷ thực lục”, Lê Lai là người tham gia khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh xâm lược ngay từ giai đoạn đầu khi cuộc khởi nghĩa còn trong trứng nước. Về cái chết của ông, giới sử học hiện nay đều cho rằng ông hy sinh khi cải trang làm Lê Lợi để đánh lạc hướng quân Minh lúc đó đang bao vây nghĩa quân, giúp Lê Lợi và nghĩa quân thoát hiểm.