September 05, 2024

Chuyện của cậu học trò nghèo

6 minutes

Tản văn của nhà báo Ngô Bá Lục

Giọng đọc: Nhà báo Công Hân

Hồi đó

cả làng nghèo rớt mùng tơi, thỉnh thoảng có nhà khá khẩm hơn tí vì có người đi

làm cơ quan nhà nước. Nó nhớ ông Hai làm Bí thư thôn, được phát báo Nhân dân

nên hôm nào nó cũng qua nhà ông đọc ké,

chả sót chữ nào. Nhà ông Hai có cái xe đạp MiFa oách ơi là oách, cả xóm không

ai có. Còn nhà nó, “tất lẽ dĩ ngẫu” nghèo rớt nên thày u sắm được một cái xe

đạp “cởi truồng” cho mấy anh em đi học cấp 3 cũng đã quá giỏi rồi. Cái xe này

không phanh, không chuông, không gác đờ bu, cứ mỗi lần phanh là phải lấy chân

chèn vào bánh trước, chuông là cái loa phát ra từ mồm “em đi nhờ tí anh ơi”,

“bác ơi cháu nhờ tí”, “cô ơi cho cháu đi nhờ tí ạ”…Còn 2 cái bánh thì không hề

có cái “gác-đờ-bu” (tức là cái chắn bùn) nên hôm nào trời mưa thì cứ là bùn đất

ngập từ đầu xuống đến đít.

Nó được

tiếp quản chiếc xe đạp ấy khi ông anh tốt nghiệp lớp 12 rồi đi bộ đội. Dù xe

trần truồng, cũ rích và nặng trình trịch nhưng nó khoái thật là khoái. Hồi đầu

tập xe, đi chân chó, nhấp nha nhấp nhổm như ngồi phải cọc vì không nhoai được

lên yên xe. Thế mà cũng lượn vù vù, vèo vèo quanh con đường làng đất đỏ bụi mù

bụi mịt.

Lớp 10,

ra huyện học, nó cùng lũ bạn đạp xe đi đi về về mỗi ngày 14 cây số cả thảy.

Nhiều lần tuột xích, nhảy xuống lắp vào rồi chùi tay lên vạt cỏ ven đê, hoặc

vặt nắm lá tre, lá dại ven đường lau tạm. Nhiều hôm xích tuột, giắt vào

cái líp không lôi được ra, vừa muộn học, vừa không dắt nổi xe, chỉ muốn khóc.

Những lúc như thế, thấy tức quá, tức thày u sao nghèo thế, có cái xe mà cũng

không ra hồn…cứ trách móc như vậy…

***

Nhiều

lần khác, nó cũng trách móc thày u lắm. Ví dụ có hôm đi học về, mở nồi cơm ra

thấy ít là đá thúng đụng nia, mặt sưng vù lên, mồm lẩm bẩm, “đi học về mệt, để cho tí cơm ranh thế này ăn

làm sao no được, chết đi còn hơn….” Nhiều hôm nói to, thày u ngồi ngoài bàn

nước chắc là có nghe tiếng, nhưng họ im lặng. Lúc đó, chả hiểu thày u nghĩ gì,

có khi ghét mình lắm nên mới phần ít cơm như vậy. Thế là tủi thân, vừa ăn cơm

vừa nước mắt lưng tròng…

Rồi có

một chuyện xảy ra, đến tận bây giờ vẫn nhớ như in trong đầu.

Thường

thì buổi trưa tan học, cả lũ đạp xe về. Hôm nào học thêm chiều, cả đám cũng vẫn

về nhà ăn cơm rồi quay lại trường học. Hôm đó nó có việc của lớp không về được

nên nhờ con Hải cùng xóm, bảo, “mày ăn

xong sang nhà mang cơm ra cho tao nhé”. Nó ừ nhiệt tình. Khoảng hai tiếng

sau, con bé hùng hục đạp xe ra. Lúc đó trong lớp có vài ba đứa cũng ở lại ăn

trưa, bọn này ở xã khác, toàn nhà giàu. Chúng mang cơm nắm, lạc rang, ruốc và

trứng luộc đi ăn. Cả nhóm bày đồ ăn ra bàn học. Con Hải đưa cho nó cái túi

bóng, bên trong bọc giấy xi măng. Nó sờ thấy mềm mềm, hình như không phải cơm

rồi. Vội đứng dậy, nó cầm theo cái túi ra hành lang lớp học mở ra, ôi thôi,

không hề có cơm nắm muối vừng như nó nghĩ, mà là… bốn củ khoai lang luộc, đã

nguội ngắt, lạnh tanh từ bao giờ. Lúc đó, nước mắt nó trào ra, nghẹn đắng, vừa

tủi thân, vừa xấu hổ thậm chí còn thấy hận thày u. Cảm giác lúc đó thật khó tả.

Nó điên ruột, cầm nguyên cái túi khoai lang ấy đi xuống sân trường, men theo

đầu hồi tòa nhà, ra toa-lét và vứt tất cả vào trong đó...

...more

View all episodes

By Cong Han Pham