Doğu-Batı Masalının sezon finali esrarengiz bir grup olarak ortaya çıkan Quaker'ları sahneliyor. Quaker lideri George Fox "Büyük Türk'e" (To the Great Turk, 1680) isimli eserinde 30'dan fazla Kuran ayetine referans vererek Osmanlı padişahını uyarır, müslümanların köleliği kaldırması gerektiğini yazar. Quaker misyonerlerini Osmanlı coğrafyasında sürprizler beklemektedir.

Michael Servetus'un diri diri yakılması onun fikirlerinin sonu değil, tam tersine önü alınamayan bir hareketin başlangıcıydı. Kutsal Roma İmparatoruna gelen telaşlı haberler Doğu Avrupa taraflarında bir "Müslüman Türk İsa" fikrinin doğduğundan ve hızla yayıldığından bahsediyordu.

Polonyalı kardeşler olarak bilinen Sozzini (Socinian) hareketi 100 sene içinde İngiliz aydınlanmasına damga vuracaktı ve John Locke üzerinde derin iz bırakacaktı. Socinian ya da Unitarian olarak bilinen kiliselerin öğrettikleri bazılarına göre İslam'ın öğretilerinden hiç de farklı değildi. Peki kimdi bunlar?

Michael Servetus’un Engizisyonda yakılma hikayesi Umberto Eco’nun Bir Gülün Adı romanını hatırlatan bir sahnedir. Ama bir farkla: Bu sahnede yasak kitaplar arasında Kuran en baştadır ve Servetus’u yargılayan kişi Protestanlığın en baba isimlerinden biri olan John Calvin’den başkası değildir. Ve Servetus’un acılar içinde ölümü Avrupa’da yepyeni bir hareketin doğumudur: Unitarianizm.

Isaac Newton'un pek bilinmeyen simyacı kimliği bize ne anlatıyor? Newton gizli bir örgüt üyesi olabilir miydi? Peki kimdi bu gül ve haç sembolü ile özdeşleşen kişiler? İslam'dan ilham alan simyacıların ilginç hikayesi.

COVID döneminde yeniden hatırlanan Lady Mary Montagu ve çiçek hastalığı salgını hikayesi ilginç bir yolculuğa davet ediyor bizi. Londra'dan İstanbul'a, İstanbul’dan Kuzey Amerika’ya uzanan bir serüven.

Bir Türk Casusunun Mektupları 1690'lardan 1800'lere kadar sıklıkla çevirisi yapılan ve Avrupa'da en çok satan romanlardan biriydi. Peki neydi bu hayali karakteri bu kadar cazip kılan?

İngiliz aydınlanmasında Deizmin doğuşu aslında İslami fikirlerin açığa vurulmuş haliydi. Çıplak İncil'den Nazarenus'a akan bir düşünce seli.

1671’de Arapçadan Latinceye çevrilen bir kitap İngiliz aydınlanmasına damgasını vurur: Endülüste yazılan ve ilk felsefi roman olarak kabul edilen Hayy bin Yakzan.

John Locke’ın Tabula Rasa fikrinden Quaker’ların “içten doğan ışık” teolojisine kadar pek çok açılıma ilham kaynağı olan bu kitap kısa sürede bir düşünce devrimine imza atacaktır.

"AlKoran Vane" yani "Kuranlaşmış Vane" denilerek hedef alınan Sir Henry Vane (1613-1662) dini özgürlüklerin dev bir savunucusuydu. Sir Henry Vane'in İngiltere'den Amerika'ya uzanan ilginç hikayesi bize o dönemle ilgili ipuçları veriyor.

#HenryVane #HenryStubbe #IntellectualHistory #Aydınlanma #AvrupaTarihi #Orientalism #Osmanlı #Ottomans

Londra'da açılan ilk kahve dükkanının penceresinden dünyaya bakıyor olsaydınız, neler görürdünüz? İngilizlerin deyimiyle "Muhammedan Berry" içmek neyi temsil ediyordu? Bu yolculuğumuzda el fenerimiz o yıllarda elden ele dolaşan gizli yazılar olacak.

#HenryStubbe #LondonHistory #IntellectualHistory #Aydınlanma #AvrupaTarihi #Orientalism #Osmanlı #Ottomans