17 października 1863 r. Romuald Traugutt został dyktatorem Powstania Styczniowego.

Początkowo wcale nie był zwolennikiem walki zbrojnej z zaborcą, zdając sobie sprawę z militarnej przewagi Rosjan. 

Kiedy został ostatnim dyktatorem Powstania Styczniowego, miał świadomość, jak niezwykle trudna jest sytuacja powstańców, mimo to poczynił szereg działań zmierzających do ratowania upadającej insurekcji.