หนึ่งในเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่มีการยกมาพูดกันบ่อยๆ คือ การปราบปรามกบฏในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งมีนักวิชาการบางคนพยายามบอกว่า เหตุการณ์เหล่านั้นเป็นการที่รัฐศูนย์กลางใช้อำนาจกดขี่ทำร้ายประชาชน  อันดับแรกต้องเข้าใจก่อนว่า “การก่อกบฏ” คือการต่อสู้ทางการเมืองในลักษณะหนึ่ง โดยมีกลุ่มคนหรือคณะใดคณะหนึ่งลุกขึ้นมาต่อต้านขัดขืนอำนาจรัฐ ด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การก่อรัฐประหาร การก่อการร้าย รวมไปถึงการก่อจลาจลโดยประชาชน  ซึ่งถ้ากลุ่มผู้ก่อการพ่ายแพ้ในการต่อสู้ ก็จะถือว่ามีความผิดฐานเป็น “กบฏ” ทันที และจะต้องได้รับโทษตามกฎหมายของประเทศนั้นๆ  นี่คือหลักในทางรัฐศาสตร์ ที่ใช้ยึดถือเหมือนกันหมดทุกประเทศทั่วโลก  สำหรับการก่อกบฏในสมัยรัชกาลที่ 5 นั้น สาเหตุสำคัญเกิดจากการเสียผลประโยชน์ของบรรดาขุนนางท้องถิ่น จากการที่ทางกรุงเทพฯ ส่งข้าราชการขึ้นไปพัฒนาตามหัวเมืองต่างๆ อีกทั้งปัญหาชนกลุ่มน้อยนอกพื้นที่ซึ่งลักลอบเข้ามาสร้างความวุ่นวายในช่วงนั้น ทั้งหมดล้วนกลายเป็น “แรงจูงใจ” ทำให้เกิดการปลุกระดมเพื่อก่อความวุ่นวายขึ้น จนมีแนวโน้มส่งผลเสียหายต่อการปกครองทั้งในระดับหัวเมือง หรือในขั้นเลวร้ายก็อาจกระทบไปถึงการปกครองระดับประเทศได้ ทำให้ทางรัฐบาลจำเป็นต้องส่งกำลังเข้าปราบปราม  ดังนั้น การปราบกบฏในสมัยนั้นจึงไม่ใช่การที่รัฐศูนย์กลางใช้กำลังกดขี่ทำร้ายประชาชน ตามที่มีนักวิชาการบางคนพยายามบิดเบือน  #กบฏ #รัชกาลที่5 #ข้อเท็จจริง