Evrim Sümer | Laylu ve Ben

Ertuğrul Özkök gibi birini dede olarak hayal etmek oldukça ilginç. Hayata kutunun dışından bakması ve yaşaması, engin medya deneyimi ve sonsuz merakı ile sıra dışı bir dede profilidir kesin diye düşünüyordum.

Sonunda geçen hafta merakımın ötesine geçip aradım ve Postane İstanbul’da kayda girdik. Ortaya, medya dünyasının tanıdık yüzü Özkök’ün hiç tanımadığımız dedeliği ve babalığı hakkında son derece içten bir sohbet çıktı. 

Onun gibi güçlü bir medya karakterinin, dedeliğe tevazu ile bakması; kendi anne babasına ve kızına dair babalık deneyimlerini anlatması bir ilk. Hem kişisel hem de toplumsal perspektiflerle dolu bir bölüm oldu.

Magazine geçip, “En büyük pişmanlığı neydi”, “Kızı üzülmesin diye ne yapıyor”, “Büyüklerin hayat tecrübesi destek mi, köstek mi” benzeri “gel gel”lere hiç girmeden, torununun tabiriyle bu süper dedeyi yargısızca dinlemeye davet ediyorum sizi.

Laylu ve Ben'in bu bölümünde, edebiyat dünyasının kalbinden gelen bir isimle kulaklarınızdayım: Deniz Yüce Başarır! 

Yazarlık, yayın yönetmenliği, editörlük ve sesli kitap okumak gibi birçok alanda iz bırakan Deniz, son yıllarda “Ben Okurum” podcast’iyle de kalplerimizi fethetmeye devam ediyor. 

Konuğumla bugün “Boş Yuva / Empty Nest” sendromunu konuştuk. 
Henüz çocukları bu yaşa gelmemiş olanlar için kısaca belirtelim: Boş Yuva sendromu, çocukların evden ayrılması sonrası ebeveynlerin yaşadığı psikolojik değişimleri ifade ediyor. Bu durum, çocukları üniversite çağında ya da daha ileri yaşlarda evden ayrılan ebeveynler için geçerli.

Deniz, edebiyatçı bir anne. Hem kızlarının iki yıldır yurt dışında okuması hem de engin bilgisiyle benim için gerçek bir hediye. Anlayacağınız, bu bölümde Boş Yuva’nın sadece psikolojik boyutunu ele almakla kalmadık, edebiyatın derin sularına da daldık. 

Deniz, “Bence Boş Yuva da bir tür yas dönemi. Ev boşalıp kendimizle baş başa kaldığımızda ya geçmişte kendimize yaptığımız yatırımların semeresini alacağız ya da yapmadıklarımızın ceremesini çekeceğiz,” diyor.

Bu bölümün Ben Okurum Podcast tabiri ile “esas kızı” ise Elena Ferrante’nin “Karanlık Kız” adlı eseri. Deniz’in, “tam bir boş yuva hikayesi” olarak tanımladığı bu kitabın bir de filmi var. Sohbette sadece Ferrante ile sınırlı kalmadık; edebiyatta anne babaların yokluğundan büyüme hikayelerine de uzandık. 

Deniz Yüce Başarır’ın her cümlesinde ayrı bir derinlik bulacak, bölümü bitirdiğinizde sağlam bir okuma listesine sahip olacaksınız.

Dinleyin, paylaşın, birlikte keşfedelim!

Merhaba sevgili dinleyiciler! 

Postane İstanbul'da keydettiğimiz bu bölümde, iki çocuk ve iki ebeveyn olarak şiddetsiz iletişim yolculuğuna çıkıyoruz. Bir önceki sezonda Şiddetsiz İletişim konulu bir bölüm kaydettiğimiz Gizem Alav Şapçı ile çemberimizi genişletiyoruz; bu sefer onun oğlu Güneş Şapçı ve kızım Leyla Smyrna Cabas mikrofondalar!

En çok hangi başlıklarda zorlanıyorsunuz sorusuna, “Arkadaşlar arasında akran zorbalığı, ebeveynlerden çocuklara yönelik olarak ise ekran zorbalığı var” diyorlar.

13 yaşındaki Güneş ve 14 yaşındaki Leyla ile bu bölümde, güç mücadelesi olarak dalga geçmenin, arkadaşlık ilişkilerinde sınır çizmenin, objektif kalmaya çalışırken taraf tutuyor gibi algılanma endişesinin, yetişkinlerin tartışmasının onlara ne hissettirdiğini ve negatif duyguları anlamanın önemini konuşuyoruz. 
Akran zorbalığının zirvelerde gezdiği bu yaşlar için, “Empatiyle dinlersek o duyguyu çevirebiliriz” diyor Güneş.

Güneş de, Leyla da ekranlarla dolu bu yeni dünyada özgürlükleri kısıtlanmadan yaşamak istiyorlar. Onlar, ekran sadece sosyal ağlardan ibaret değil derken, biz ebeveynler bu konudaki çaresizliğimizde hemfikiriz. 

Çocuklar duyulmak ve anlaşılmak istiyor. Talep etmek, buyurmak yerine seçenek sunulmasını istiyorlar. Söylemesi çok kolay, uygulaması değil! Okul bahsi açıldığında ise tüm öğretmen ve eğitimcilerin şiddetsiz iletişim öğrenmesi gerek diyorlar. Destekliyoruz! 

Yılın en sıcak günlerinden birinde eriyerek kaydettiğimiz bu sohbet, çocuklarımızın duygularını anlamak adına harika bir fırsat. Dinlerken hem eğlenecek hem de yeni bakış açıları kazanacaksınız. 

Dinleyin, paylaşın ve birlikte anlayalım!

Laylu ve Ben Podcast'in bu bölümünde, Bekar Anneler Derneği'nin kurucusu Serap Yelkenci ile ufuk açıcı ve neşeli bir sohbet gerçekleştirdik. 

Bekar anneler artık seslerini daha güçlü duyuracakları bir platforma sahip. uzun zamandır aktif olan Bekar Anneler topluluğu, bu sene itibarıyla artık resmen dernekleşti. Derneğin amacı, toplumda bekar anne kavramının tanınmasını  ve bu konunun acilen hem iş dünyasında hem de devlet politikalarında yer almasını sağlamak.

Yelkenci'nin vurguladığı gibi, bekar annelerin hakları ve ihtiyaçları CEO'ların masasında birinci öncelik olmalı. Zira 3,5 milyonluk bir grubu oluşturan bekar anneler için işveren markalarının bu konuda sorumluluk alarak özel politikalar geliştirmesi, modern ve adil bir toplumun en elzem gerekliliklerinden.

"Annelik kutsaldır" söyleminin aslında babalar tarafından annelere atılmış bir kazık olduğunu söyleyen Yelkenci'nin açıklamaları, bekar anneler ve toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine zihin açıcı.

Merhaba! Laylu ve Ben'in yeni bölümünde konumuz Şiddetsiz İletişim. Konuğum ise Şiddetsiz İletişim Uzmanı, Eğitmen ve Çevirmen Gizem Alav Şapçı. 

Bu bölümün tanıtımını defalarca yazdım, sildim, uzattım, kısalttım; sonunda hiçbirini yazmamaya, sizi kendi özetinizi çıkarmaya davet etmeye karar verdim.

Gizem, derin ve engin bilgisi, insanı dinlendiren sakin konuşması ile anlattıklarını kalbime kazıdı. Sohbet başlıkları o kadar zengin ki, bir kere değil, on kere dinlenmeyi hak ediyor.

Laylu ve Ben’de en uzun bölümü paylaşmış olabilirim. Ama inanın bana, nasıl bittiğini anlamayacaksınız bile!

Şiddetsiz İletişim hakkında daha fazla bilgi ve iletişim için: 

Instagram: aileicisefkat

Web: linktr.ee/gizemalav ve www.siddetsiziletisimkitapligi.com

Merhaba ve hoş geldiniz! Ben Evrim Sümer. Laylu ve Ben’de bugün sizleri, 20 yıldır Türkiye'de yaşayan bir Fransız olan Charlotte Codron ile tanıştırmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Charlotte, Türkiye'ye öğretmenlik için gelmiş ve bir sene, bir sene daha derken tam 20 yıl geçmiş. İki çocuğunu da burada doğurmuş ve büyütmüş. 

Charlotte, dünyada öncü olan sivil toplum kuruluşu La Leche League'in akran desteği modeliyle, annelerin emzirme ve süt paylaşımı konusunda birbirlerine nasıl yardımcı olabileceğinin hem örneği hem de eğiticisi. Dünya genelinde 10 bin gönüllüsü olan bu organizasyonun Türkiye temsilcisi ve lideri. 

Türkiye, emzirme konusunda hiç fena değil, hatta sayı oldukça yüksek: Yeni doğan bebeklerin %98'i anne sütü ile tanışıyor. Ancak, ilk altı ayın tamamında sadece anne sütü alan bebeklerin sayısı ise %14’e düşüyor ki, pek de iyi bir rakam değil. Bunun en önemli sebebinin, emzirmek isteyen annelerin yeterli destek ve bilgiye ulaşamaması olduğunu düşünüyor.

Konu, çalışırken emziren annelere gelince, Charlotte bir bebeğin anne sütüne ulaşmasının toplumsal bir sorumluluk olduğunun altını çiziyor. Öte yandan, emzirmek istemeyen kadınlara önyargısız yaklaşmak gerektiğinin de önemli bir savunucusu. 

Mama mı, anne sütü mü dediğimde birçok kişinin ilk defa duyacağına emin olduğum Uluslararası Mama Kodu’ndan girip anne sütü ve mamanın karşılaştırmasından çıkıyor. Mama alan bebeklerin IQ’su düşük olur mu, anne sütü almayan bebekler obez olur mu sorularının hepsine cevap veriyor.

Charlotte'un Türkiye'de en şaşırdığı ve hoşuna giden şeylerden biri, sütanneliğin çok kabul görmesi. Avrupa'da çok yaygın olan süt bankaları ise, Türkiye'de dini sebeplerle tercih edilmezken, Kuveyt ve Suudi Arabistan'da bu konuda denemeler başladığını anlatıyor.

Peki, hiç emzirmemiş, hatta çocuğu olmamış veya emzirmeyi bırakmış bir kadının süt verebileceğini biliyor muydunuz? Afet bölgesi ülkemizin gerçeklerini ve afet sonrası ihtiyaçlarını konuşurken öğrendim ben bunu. 

Özetle, kamu spotu kıvamındaki bu bölümde emzirmeye dair doğru bilinen yanlışları, süt üretimi ile ilgili ipuçlarını, emzirmek istemeyen kadınlara nasıl destek olunması gerektiğini ve  fazlasını konuştuk.

Sorularınız ve daha fazla bilgi için Charlotte Codron'u Instagram'da takip edebilir, La Leche League Türkiye sayfasını ziyaret edebilirsiniz:
Charlotte Emzirme Sanatı
https://www.instagram.com/charlotte_emzirme.sanati/?igsh=azU0b2hqdHR6cThw 
www.lllturkiye.org

Bu bölümde konuğum Evrim Kuran; araştırmacı ve yazar, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine çalışan bir feminist. Onu en çok kuşaklar üzerindeki uzmanlığı sebebiyle tanıyoruz. Bu sohbet de zaten adeta "Kuşaklar 101" bölümü oldu. 

Evrim,  dilimize pelesenk olmuş "kuşak çatışması" kavramını sorguluyor ve çatışmadan kaçınmanın değil, ilişkide bulunan her iki tarafın perspektifini anlamaya odaklanmanın önemini vurguluyor:
"Çatışma deyip geçmek, öğrenilmiş çaresizlik demek. Çocuğunuzla çatışmaktan kaçınmayın. Çünkü ortada bir ilişki varsa çatışma da olabilir. Ama unutmayın, sofradan uzlaşmadan kalkmak da var bu menüde" diye devam ediyor. 

O pek beğenmediğimiz Z'lerin aile değerlerinin çok kuvvetli olduğunu duyunca şaşırdım. Güce sahip olanın, "en"lerin sözünün geçtiği Türk toplumunun aslında feminen olduğunu öğrenince içten içe mutlu oldum. Çocuklarımızı fazlaca korurken, yılmazlıklarına engel olduğumuza dair tespiti ise ebeveynliğimizi sorgulatacak kadar değerli.

Bu sohbette, ergenlikten çocuklarımıza ekonomik, ekolojik ve sosyolojik olarak yıpranmış bir dünya bıraktığımız gerçeğine, değişen değerlere ama değişmeyen bakış açısına ve gençlerini sevmeyen Türkiye'de genç nesli nasıl koruyacağımıza kadar birçok başlığa değindik. Ama  yine de, bu bölüm bana bir şey katmadı derseniz, o zaman iki kulağınızdaki iki Evrim’in arasında dilek tutabilirsiniz.

Bu bölümde konuğum, profesyonel turist rehberi, turizmci, yazar ve Kulak Uleması’nın yaratıcısı podcaster Hilmi Çalış.

Peki konumuz ne; çocuklarla birlikte yapabileceğiniz keyifli kültür gezileri. Odağımız ise tarihi, coğrafi ve arkeolojik açıdan bir ziyafet sofrası olan Türkiye. 

Başlangıçta amacımız "Çocuklarla Görülmesi Gereken En Güzel Yerler" gibi bir rehber hazırlamaktı. Ancak ikimiz de o kadar çok konuştuk ve konuyu dağıttık ki, asıl hedefimize tam olarak sadık kalamadık. Ancak merak etmeyin, bu, boş bir sohbet olmadı! İçerisinde onlarca gezi noktasını barındıran, dinleyenlere ilham verecek bir bölüm haline geldi.

Hilmi Çalış’a Instagram hesabı @RehberHilmiBey üzerinden veya Kulak Uleması podcast'inden ulaşabilirsiniz.

Kitabını da okuyalım derseniz, ismi, “Gizli Miras İstanbul - Eski Yarımadanın Bilinmeyen Hikayeleri.”

Nazan Kabatepe, yurt dışında üniversite eğitimi alma yolculuğunu hem öğrenci hem de aileler için kolaylaştıran bir uzman. 

Türkiye'deki yurt dışı üniversite danışmanlığının öncüsü olan Kabatepe, bu bölümde doğru danışmanın nasıl bulunacağını ve lise başlangıcından itibaren seçimlerin önemini anlatırken şunu asla unutmamamızı öğütlüyor: “Gerçek başarı okuldan çok hayattadır, bunu unutmayın!”

Sohbetimiz boyunca Kabatepe, size doğruları söyleyecek bir danışmanla çalışmanın önemini vurguladı. Sadece duymak istediklerinizi değil, gerçekleri söyleyen bir rehberin değerini üzerine basa basa anlattı.

IB ve AP gibi programlar/sınavlar arasında doğru seçim yapmanın yanı sıra, müfredat dışı etkinliklerin değerini ve okullardaki danışmanlık ofislerinin rolünü de konuştuk. Nazan hanımın tabiriyle, okuldaki danışman, çocuğun avukatı ve son sözü söyleyecek kişi.

40 seneye yakındır bu işi yapan Nazan hanıma “mesleğin piri” demem boşuna değil. Kabatepe, bu bölümde sadece üniversite seçimi ve başvurulara yönelik pratik ipuçları vermekle kalmadı, bu meslekte başarılı olmanın sırlarını da paylaştı. 

Laylu ve Ben Podcast'in son bölümünde, sizi ayrılık, boşanma ve karma aile dinamiklerinin içine çeken bir konuğum var: Klinik Psikolog Neriman Koç. 

Konuştuğumuz başlıklar arasında ayrılık/boşanma, ebeveynin hayatına giren yeni partnerler, eski eşler, ve benim özellikle sevdiğim "Patchwork Family" kavramı var.

Neriman Koç'un şu ifadesi bence yol haritasının en değerli ilk adımı: "Her çocuk ayrılıktan kendine pay biçer. Önemli olan, bunu ona nasıl ve ne şekilde açıkladığınızdır.” 

Bu bölümde, ayrılığın TDK tanımından başlayıp en yaygın yapılan hatalara, doğru bilinen yanlışlara ve büyük aile olmanın inceliklerine kadar uzanan derinlikli bir sohbet dinleyeceksiniz.

Bu bölümün, ilişkilerinde, ailelerinde veya çevrelerinde benzer durumlarla karşılaşan herkese ışık tutacak bir rehber olacağını umuyorum.