Spotkanie z Anką Sasnal – reżyserką, scenarzystką, redaktorką, człowiekiem analogowym i długodystansową kierowczynią. W duecie z mężem, znanym malarzem Wilhelmem Sasnalem, kręcą nieoczywiste, artystyczne filmy, w których opowiadają historię nieustannego zderzania się społeczności z Obcym i tym, co ta figura niesie. Na tegorocznej edycji wrocławskiego festiwalu BNP Paribas Nowe Horyzonty Anka i Wili będą mieli retrospektywę swoich filmów i premierowo pokażą swoje najnowsze dzieło „Człowiek do wszystkiego” na podstawie powieści Roberta Walsera.

Rozmowę zaczynamy od kultowego swego czasu komiksu „Życie codzienne w Polsce w latach 1999-2001”, w którym Wilhelm portretuje ich życie z Anką jako młodego małżeństwa, które próbuje utrzymać ze sztuki, mierzy się ze świeżym rodzicielstwem i Polską przełomu wieków. Wędrujemy z Anką – od rodzinnego Tarnowa i spędzonej tam młodości, przez krakowskie lata studiów i późniejsze, odwiedzamy warszawskie miejscówki i próby zakorzenienia się bohaterki wraz rodziną w Stanach Zjednoczonych, z których znowu wrócili do Krakowa. – Tęskniłam za językiem – mówi Anka, z wykształcenia filolożka polska, pożeraczka książek i opowiadaczka historii. Przyglądamy się kolejnym etapom jej filmowego rozwoju i temu, jak powstają filmy, które tworzą wspólnie z mężem. Jak dzielą się pracą i czym inspirują? Rozmawiamy o społecznych przemianach i rodzinnych więziach, o ciekawości Innego i o tym, czy kultura ciągle jest nam potrzebna. O podróżach i powrotach do domu.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

W dzisiejszym odcinku podcastu „Jak ona to robi” wyjątkowa gościni: The Dorota, Mister D., urodzona w Wejherowie wieszczka z Ochoty, czyli Dorota Masłowska – pisarka, wokalistka, felietonistka, akcydentalna didżejka. Jako dziewiętnastolatka rozwaliła system polskiej literatury swoją „Wojną polsko-ruską pod flagą biało-czerwoną”, a potem były m.in. „Paw królowej”, który przyniósł jej Nagrodę Nike, czy ostatnio „Magiczna rana”. Były sztuki teatralne, płyty i teledyski Mister D. i Doroty. Rozmawiając z Dorotą, wpadamy w królicze nory i lisie jamy literatury i życia, sprawdzamy, co z Wejherowa zostało w dzisiejszej Masłowskiej (pociąg do morza?) oraz dlaczego chaotyczna i antyładna Warszawa jest dla niej wciąż nieustannie inspirująca. Przyglądamy się unikatowemu przypadkowi jej literackiej kariery „która wyrosła na kamieniu”, jak mówi sama Dorota, oraz temu, czym było dorastanie jako człowiek i rozwijanie się jako pisarka na oczach obserwatorów. Rozmawiamy o tym, czym jest ta „magiczna rana” zwana pisaniem, czy życie pisarki istnieje poza literaturą i czym jest wypełnione oraz dlaczego momenty dezaprobaty publiczności, choć bolą, są wyzwalające. A także o tym, czy powstanie nowe opowiadanie Masłowskiej „Anna Sańczuk i lis”, którego zalążek spontanicznie urodził się podczas tej rozmowy.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Spotkanie z Katarzyną Nadolną, urodzoną menadżerką o zacięciu medyczno-naukowym. To współzałożycielka i prezeska zarządu firmy ITP S.A., dystrybuującej technologię dla sektora beauty, wellnes i medycznego w Polsce oraz na świecie. Jak sama o sobie mówi: jest umysłem ścisłym i analitycznym, miłośniczką planowania i wcielania w życie swoich wizji. Ma wielką siłę sprawczą, a budowanie firmy (założyła ją wspólnie z mężem) widzi jako formę kreacji. Dlaczego porzuciła marzenie o medycynie na rzecz biznesu? Jaki jest jej sposób na to, by łączyć intensywne życie zawodowe z wychowaniem córek? Jak radzi sobie, kiedy przychodzi kryzys? Z czego czerpie energię i jak odpoczywa? Czy dobrze jest pracować z własnym mężem i jak sprawić, żeby to nie powodowało napięć? To także rozmowa o wizji współczesnej kobiecości oraz o tym, co mojej bohaterce dają kobiety, którymi się otacza w życiu i w pracy? Ale i o tym, że tzw. dbanie o urodę to dziś przede wszystkim troska o zdrowie i holistyczne podejście do ciała.

Odcinek powstał w partnerstwie z ITP.S.A.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Bohaterką tego odcinka jest poznanianka w Warszawie, poliglotka o latynoskim temperamencie i miłośniczka czerwonej szminki, wyrazistych kolorów, panterek i kawiorowych wzorów – Agata Kołacz, która żyje kulturą i z kultury, i nie jest to w najmniejszej mierze przesada. Sama nazywa siebie „kulturalną matchmakerką” pracującą na międzynarodowym forum z tańcem, teatrem, sztuką, łącząc artystów i zespoły ze scenami i z festiwalami, na których warto ich/je pokazać. Przez wiele lat związana była z TR Warszawa, obecnie drugi sezon działa w roli dyrektorki programowej Malta Festival – festiwalu teatralno-muzycznego w Poznaniu, na którym akcentuje obecność kobiet. W tym roku pokaże tam m.in. spektakl Tildy Swinton, operę Agnieszki Smoczyńskiej, spektakl teatralny Anny Smolar czy koncert Róisín Murphy. Zastanawiamy się, co trzeba w sobie mieć, by móc tworzyć takie sieci połączeń pomiędzy twórczymi kosmosami, bo nie jest to jeszcze profesja, której uczy w szkołach. Rozmawiamy o społecznikowskim wirusie, którego Agata złapała w liceum, jak ukształtował ją artystyczny ferment Poznania i jakie były początki jej działalności w branży teatralno-scenicznej, które zaczęły się od nastoletniego wolontariatu na... festiwalu Malta (którego dyrektorką została po latach). O znaczących przypadkach, które wyznaczają naszą zawodową drogę, o życiu w podróży i jak sobie z tym radzić. A przede wszystkim o tym, za co kocha teatr, artystów, aktorów, aktorki i dlaczego czuje się szczęściarą, towarzysząc im i wspomagając ich twórczy rozwój.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

W dzisiejszym odcinku moją gościnią jest warszawska projektantka i ilustratorka Malwina Konopacka – z charakterystyczną czerwoną szminką na ustach i różem na policzkach (jak na niektórych jej projektach). To twórczyni kultowego wazonu OKO i autorskiej ceramiki o kobiecych imionach (Teresa, Aniela, Anna, Irena...) i kształtach, sprzedawanej pod marką własną. Malwina jest absolwentką Wzornictwa Przemysłowego na ASP w Warszawie oraz ilustracji na Universität der Künste w Berlinie. Jako rysowniczka pracowała dla znanych czasopism, ale największą popularność zdobyła, tworząc ceramiczne światy, pełne kolorów, zmysłowości, cielesnych, roślinnych i zwierzęcych inspiracji. Rozmawiamy o pełnej pułapek ścieżce twórczej między popularnością a elitarnością, o byciu jednocześnie artystką i przedsiębiorczynią, o potrzebie zatrzymania i wypoczynku, bo bez ciszy nic nowego się w rozpędzonej głowie nie urodzi. Przywołujemy dzieciństwo, w którym Malwa rozładowywała napięcia rysowaniem, graniem na pianinie oraz rzucaniem się w wir towarzyski. O przechodzeniu przez szkoły artystyczne i co to robi człowiekowi. O estetycznych inspiracjach i tworzeniu własnego „artystycznego alfabetu”. Oraz o dzisiejszym balansowaniu między domowym życiem z córkami a zaciszem pracowni. Czego uczą ją córki i życie w patchworkowej rodzinie? Jak postrzega kobiecość? Czy wybiera jedwabna sukienkę czy dresy? Czego szuka w sztuce?

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

W tym odcinku spotkanie z Julią Fiedorczuk „człowiekiem ze słów i z opowieści” – poetką, pisarką, amerykanistką, tłumaczką, wykładowczynią. Jest też współtwórczynią (wraz z Filipem Springerem) warsztatów ekopoetycznych, które dotyczą tego, jak ustawiamy się w relacji z naturą i życiem na tej planecie. W naszej rozmowie przyglądamy się sposobom myślenia i strukturom językowym, jakimi opisujemy otaczającą nas rzeczywistość i połączenia z innymi. Zastanawiamy się nad tym, dlaczego ludzkość potrzebuje wciąż opowiadać sobie świat na nowo, dlaczego warto szukać pasujących do realiów karmiących nas narracji i że nawet w sytuacji polikryzysu to właśnie dobre opowieści mogą dawać nadzieję i ocalać poczucie sprawczości. Wspominamy dzieciństwo bohaterki spędzane na łące, w sadzie i w świecie fantazji, które nauczyło ją nieustannego snucia samej sobie opowieści. Ale też moment wejścia w amerykańską literaturę i spotkanie z Laurie Anderson, której poezję Julia tłumaczyła na polski. Rozmawiamy o fascynacji pisarki fizyką, kosmosem i ludzkim mózgiem oraz o tym, jak się to ma do literatury, poezji i poszukiwania sensu w byciu między innymi bytami. Także o tym, czy poezja jest dla wszystkich i dlaczego Julia Fiedorczuk wierzy w młode pokolenie.

Zdjęcie Julii Fiedorczuk: Albert Zawada

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Nieustraszona, z ducha offowa i kolorowa Justyna Sobczyk, reżyserka, pedgagożka i pionierka nowoczesnej pedagogiki teatralnej w Polsce, założyła Teatr 21 i Centrum Sztuki Włączającej na warszawskiej Pradze. Teatr uczyniła polem budowani inkluzywności. Założyła zespół teatralny z osobami z trisomią i innymi niepełnosprawnościami, co pokazało ich twórczą wrażliwość, sprawczość, potrzebę wypowiedzenia siebie, umiejętność dotarcia do szerszej publiczności (świadczą o tym choćby nagrody). Jesienią szykuje się do poprowadzenia „najmniejszego teatru w Warszawie”, Teatru Ochota, który chce uczynić sceną dla młodych ludzi „w momencie przejścia” między dzieciństwem, a dorosłością. To rozmowa o tym, czy świat otwarty na inność, bezpieczny dla nadwrażliwców i osób neuroatypowych jest możliwy i jak go budować, a także opowieść o tym, jak bohaterka dorastała z trójką rodzeństwa i tatą marynarzem, jak musiała porzucić wizję aktorskiej kariery, jak stopniowo dojrzewała do teatru jako narzędzia realnej zmiany społecznej. Rozmawiamy o zajawkach z dzieciństwa, o berlińskim tyglu teatralnym i kulturowym wczesnych lat 2000. (Sobczyk studiowała pedagogikę teatru w Universität der Künste w Berlinie), o wartości aktorów niezawodowych na scenie, wpuszczaniu codzienności życia do teatru i oszukaniu potencjału w porażce, bo jak mówi tytuł przebojowego spektaklu jej teatru, „You can fail”.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Na finał 6. serii „Jak ona to robi” spotkanie z reżyserką filmową Kasią Adamik. Rozmawiamy o byciu w drodze – między krajami, kulturami, planami filmowymi. I o życiowych przystankach: od rodzinnej Warszawy, przez wyjazd z mamą, Agnieszką Holland, w wieku 9 lat do Paryża, gdzie Kasia pozostała do matury, potem studia plastyczne w Belgii i 12 lat w Los Angeles, aż po dom w Bretanii, w którym można co jakiś czas się zaszyć i uciec od zgiełku świata. Gdzie dziś jest jej dom? Jak czuje się na planie? Czy nadal rysuje storyboardy, choćby dla siebie, bo tym zajmowała się po studiach? Rozmawiamy o fascynacji kinem od dziecka, o wchodzeniu w filmowe światy, o sposobach radzenia sobie z coraz bardziej niepewną rzeczywistością. Oraz o miłości do tenisa.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

W tym odcinku zapraszam na spotkanie z dziewczyną z Grochowa, która zakochała się w Beskidzie. Mania Strzelecka – ilustratorka, malarka, animatorka filmowa oraz punkówa, która została wykładowczynią Sztuki Mediów na stołecznej ASP i doktorką Sztuk Pięknych. Ostatnimi laty Mania zgarnia też nagrody jako autorka książek dla młodych czytelników (jako pisarka, ilustratorka i projektantka w jednym!) z serii „Beskid bez kitu”. Za tom „Hajda” otrzymała niedawno Nagrodę Literacką Miasta Warszawy. Mieszka trochę w podwarszawskiej Radości, a trochę w swoim beskidzkim domu z psami i nastoletnimi dziećmi – Kajem i Jagną – oraz mężem, reżyserem Xawerym Żuławskim. Zdarza się, że gra w jego filmach (mroczna Andżela Kosz w „Wojnie polsko-ruskiej” na podstawie prozy Doroty Masłowskiej).

W naszej rozmowie zaglądamy do grochowskiego dzieciństwa i burzliwej młodości Mani z berlińskim squatowaniem i śpiewaniem w punkowych kapelach (m.in. White Rabbit, Starzy Singers, Jezus Chrystus Oi!). Rozprawiamy o fascynacji Beskidem, jego naturą i łemkowską przeszłością, o podróżach na Spitsbergen, ale też o tym, czym jest twórczość w życiu Mani. Skąd się wzięło u malarki pisanie, kto i co ją kształtowało, dlaczego zwierzęta i las to najlepsze, co może się w życiu człowieka przydarzyć.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Spotkanie z krakowską artystką, rzeźbiarką, wykładowczynią i feministką Małgorzatą Markiewicz, kolejną bliską mi twórczynią, która „robi w materii” – szyjąc, dziergając, prując, plącząc włóczki i wątki, wykorzystując stare ubrania. To ona stworzyła podwójny sweter dla siebie i dziecka, uszyła w kobiecym kręgu słynną „Kurtynę kobiet” w Teatrze Słowackiego, dzierga pajęcze sieci na ludzi, szyje z ceraty podomki wabiące erotycznym czarem (ładne, ale niewygodne, za to łatwe do czyszczenia), naprawia mundurki szkolne, które „wymagają leczenia” wspólnie z Fundacją Razem Pamoja i polsko-afrykańską spółdzielnią Ushirika. W sztuce przygląda się macierzyństwu, rodzinie, ciału, erotyce, a także temu, czym jest, a czym może być kobiecość i jak jest pozycjonowana w patriarchalnym społeczeństwie. O tym rozprawiamy z bohaterką w tym odcinku podcastu. A także o tym, jak się studiowało sztukę młodej matce na ASP, dlaczego w materii ubrań przechowujemy całe swoje życie, czym jest kobiece „tkanie wspólnoty i naprawianie świata”.

Podcastu „Jak ona to robi” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Zdjęcie okładki odcinku: Michał Łuczak