คอร์สอานาปานสติ วันที่ 20-23 มี.ค. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

ในเรื่องของสติปัฏฐานและการปฏิบัติของเรามันเริ่มต้นอย่างไร? มันเริ่มต้นด้วยความรู้ และความรู้ที่มันเกิดนี้มันทําอะไร? มันทําลายความไม่รู้

ความรู้ชั้นแรก คือ ความรู้ที่เกิดจากการฟัง แต่เดิมมันมีความไม่เข้าใจอยู่ ก็เรียกว่ามีความไม่รู้อยู่ พอฟังแล้วมันก็เกิดความเข้าใจ เห็นด้วย มันก็ไปทําลายความไม่เข้าใจ เรียกว่า ความไม่รู้นั่นเอง ความเข้าใจที่เกิดจากการฟังมันไปทําลายความไม่เข้าใจ เรียกว่า ความรู้ไปทําลายความไม่รู้ แต่ชั้นนั้นเป็นชั้นของสุตมยปัญญา เป็นชั้นของการฟัง ของการเรียนรู้ ซึ่งจิตยังเป็นอวิชชาและก็ยังหลงอยู่ ก็เมื่อก่อนมันไม่รู้มันจึงมีความหลง อยู่ในอํานาจของจิตที่ปรุงแต่งด้วยโลภ โกรธ หลง อาสวะทั้งปวง แต่ว่าพอมีความเข้าใจไปทําลายความไม่เข้าใจนั้นน่ะ แล้วจิตมันก็ยังไหลปรุงแต่งอยู่กับความโลภ ความโกรธ ความหลงเหมือนเดิม แต่นี่ก็เรียกว่าเดิมมันไม่เคยรู้ ฟังจนเข้าใจใช่ไหม? ความเข้าใจที่เกิดจากการฟังเป็นความรู้ที่ทําลายความไม่รู้ตัวแรก แต่ว่าประตูมันเปิดแล้วแหละ แต่มันยังไม่ได้เข้าไป

ชีวิตของเราจึงไม่ได้อยู่บนวิถีของมัคคปฏิปทา นี่คือแค่เข้าใจ แต่ด้วยความรู้ที่มันเข้าใจนั้นน่ะ มันโม้ได้ โอ้อวดได้ พูดให้คนอื่นฟังได้ถึงมรรคผลนิพพานเลย หรือแม้นแต่เข้าไปสู่ความเข้าใจนั้นแล้ว คือเข้าใจแล้ว แต่ก่อนไม่เข้าใจเลยไม่รู้เลย ฟังจนเข้าใจ พอเข้าใจเสร็จแล้วก็เข้าไปร่วมด้วย ร่วมด้วยช่วยกันในเส้นทางในประตูที่จะเดินออกจากป่านั่นน่ะ แต่ก็ไปเกาะอยู่ตามขอบฝั่ง พระพุทธเจ้าเรียกว่า อปฺปกา เต มนุสฺเสสุ เย ชนา ปารคามิโน แม้นแต่ว่าเข้าใจแล้ว เดินไปแล้ว ก็ยังไปเกาะเลียบๆอยู่ชายฝั่ง ยังดําผุดดําว่ายอยู่ในทะเลดังเดิม

ความรู้ทางธรรมะ พระพุทธเจ้าจึงสอนมี ๓ ชั้นนะ ชั้นสุตมยปัญญา จินตมย ปัญญา ภาวนามยปัญญา แม้นการฟังแต่ละขณะจิต บางขณะจิตมันฟังด้วยสุตมยปัญญา ได้เป็นความรู้ในชั้นสุตมยปัญญา บางครั้งในการฟังได้รับความรู้ในชั้นของจินตมยปัญญา บางครั้งในการฟังมันได้รับความรู้ในชั้นของภาวนามยปัญญา มันอยู่ที่ขณะจิตที่เข้าไปทําการเรียนรู้และรับฟัง ว่ามันรับฟังแล้วมันเกิดปัญญาแบบไหน เกิดความรู้แบบไหน

ถ้าฟังแล้วเกิดความรู้ในชั้นของสุตมยปัญญา ก็แค่เข้าใจ เข้าไปไม่ถึงจิต จําไว้เป็นสัญญา สําหรับใช้โม้ใช้พูดอะไรกันต่อไป

ถ้าฟังแล้วมันเป็นความรู้เข้าไปถึงชั้นของจินตมยปัญญา คือ สามารถที่จะทําโยนิโสมนสิการ คิด ตริตรอง ดูแลตัวเอง รูปนามกายใจของตนเองจนเกิดเป็นความรู้ขึ้นมา นี่เป็นความรู้ชั้นของจินตมยปัญญา

แต่ถ้ามันฟังแล้วเห็นความเป็นจริงของรูปนามกายใจ ว่ามันเป็นสิ่งที่มัน “อ๋อ” มันคือรู้ตามเห็นตาม อาการที่มันรู้ตามเห็นตาม คือ รู้ความเป็นจริงและเห็นตามความเป็นจริงนั้นได้จากการฟัง เรียกว่า เป็นความรู้ชั้นภาวนามยปัญญา

เพราะฉะนั้นการเรียนรู้แต่ละขณะ แต่ละครั้งของจิต สามารถที่จะเป็นจินตมยปัญญาก็ได้ สุตมยปัญญาก็ได้ ภาวนามยปัญญาก็ได้ ขึ้นอยู่กับใจเจ้าของว่าผู้นั้นเรียนรู้แบบไหน ถ้ามันมีสัญญามีอะไรต่างๆที่เข้ามาหุ้มล้อมจิตอยู่เยอะๆ แต่ตั้งใจฟังตั้งใจเรียนรู้ มันก็ได้สุตมยปัญญาไป ถ้ามันเบาๆหน่อยก็ได้จินตมยปัญญาไป แต่ถ้าจิตมันเปิด ตรง จริง รู้เข้าไปสู่ความรู้ในชั้นนั้น ในขณะที่ฟังอยู่มันก็ได้ภาวนามยปัญญาไป

เหมือนท่านอัญญาโกณฑัญญะฟังพระพุทธเจ้าแล้วท่านไม่ได้คิดอะไรนะ คือ ท่านไม่ต้องไปคิดอะไรมากมาย แค่ฟังตามคําที่พระพุทธเจ้าพูดในภาวนามยปัญญา จิตมันเปิด พอพระพุทธเจ้าบอกว่า “บรรพชิตไม่พึงเสพทางสุดโต่ง ๒ ทาง คือ กามสุขัลลิกานุโยค กับ อัตตกิลมถานุโยค” ท่านก็รู้ตามเลยว่า อ๋อ กามสุขัลลิกานุโยคเป็นอย่างนี้ อัตตกิลมถานุโยคเป็นอย่างนี้ บรรพชิตไม่พึงเสพ คือ จิตของท่านไม่ไปอยู่ ไม่ฝักฝ่ายทั้ง ๒ ฝั่งนี้ มันก็เริ่มเข้าสู่ความเป็นกลางโดยสภาวะของมัน จากการฟังนั้น แล้วพระพุทธเจ้าก็บอกต่อว่า

จกฺขุกรณี ญาณกรณี อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ

เครื่องดําเนินอย่างเป็นกลางนี้ มันจะมีคุณสมบัติของเขา จิตจะเกิดเครื่องเห็นขึ้นที่จิต มันเกิดเครื่องรู้ขึ้นที่จิต โดยที่ไม่ผ่านสมอง จกฺขุกรณี จิตจะเห็นของจิตเอง จากการที่มันเห็นอยู่เรื่อยๆ มันเกิด ญาณกรณี เครื่องรู้ของจิต พอมันรู้ความจริงขึ้นมาเรื่อยๆ จิตก็เข้าสู่ความสงบเสมอเรียบไม่สั่นสะเทือน การที่มันเห็นแล้วมันรู้ตามความเป็นจริงนั้น เรียก อุปสมาย

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร