คอร์สอานาปานสติ วันที่ 5-10 ธ.ค. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

จิตจะต้องตั้งมั่นในการรู้กายในกายเป็นอารมณ์อันเดียวก่อน พอรู้กายในกายเป็นอารมณ์อันเดียวก่อน นี่เรียก อารัมมณูปนิชฌาน อย่างในอาปานสติมีอะไร? ปชานาติ ใช่ไหม? ปชานาติ นี่แหละคือ อารัมมณูปนิชฌาน คือ ให้จิตตั้งมั่นอยู่ข้างในและมีลมเป็นอารมณ์เดียวก่อน นี่กึ่งกําหนดรู้เพราะแต่ก่อนนั่งคุยกัน นินทากัน อะไรกันก็ว่าไปเรื่อย จิตมันไหลอยู่ข้างนอก พอ โส สโต ว อสฺสสติ สโต ปสฺสสติ ให้จิตตั้งอยู่ข้างในแล้วอยู่กับลม อยู่ไม่ได้อยู่เฉยๆ เมื่อลมยาวก็รู้ ลมสั้นก็รู้ ลมเข้ารู้ ลมออกรู้ ลมยาวรู้ ลมสั้นรู้ นี่ตรงนี้เป็น อารัมมณูปนิชฌาน

แต่พอมันตั้งมั่นในระดับนี้แล้ว ระดับอารัมมณูปนิชฌานได้แล้ว ก็เข้าสู่ ลักขณูปนิชฌาน เริ่มต้นจากอะไร? สิกฺขติ สิกฺขติ แปลว่าอะไร? ศึกษา สังเกต ใช่ไหม? เออ ศึกษา สังเกต แทนที่ลมจะเป็นสิ่งที่จะถูกรู้ กายในกายแทนที่มันจะเป็นสิ่งที่ถูกรู้ มันกลับถูกพินิจแล้ว มันจะถูกพินิจด้วยจิตที่ตั้งมั่นนั้นเป็นฐาน มันก็ สิกฺขติ ไปเรื่อยทีนี้ รู้ในความเป็นจริงของมัน ของสิ่งที่ปรากฏทั้งหมด ที่เป็นกาย เวทนา จิต ธรรม จิตตั้งมั่นนิ่งอยู่ที่ฐาน แล้วก็รู้ในความเป็นจริงของมัน ความเป็นจริงที่มันเข้าไป สิกฺขติ มันจะต้อง “ตรง จริง จบ” ใช่ไหม? มิเช่นนั้นมันไม่ใช่ มันหลง ถ้าไม่ตรง ไม่จริง ไม่จบ มันหลง สภาวะมันก็โผล่ขึ้นมาเป็นชั้นๆ ตัวจิตก็นิ่งอยู่ที่ฐาน มีสติเข้าไปรู้ รู้ รู้ ตรงต่อสิ่งที่ปรากฏ แล้วก็เห็นความเป็นจริงของมัน แล้วก็จบไป เห็นสภาวะอะไรที่ปรากฏก็ตรงต่อสภาวะนั้น ที่ว่าตรงหมายความว่า มันตรงกับจิตนะ ไม่ใช่ตรงกับการคิดที่ใช้สมอง มันตรงกับจิต ตรงกับจิต นั่นแหละสติ สตินี่แหละเรียกว่าสติปาริสุทธิ

สิกฺขติ ไม่ใช่เราจะต้องทํา มีหน้าที่ไปทํานะ ตัวสติที่มันรู้ตรงเข้าไป แล้วจิตมีความตั้งมั่นอยู่ มันก็จะ สิกฺขติ ของมันเอง ตรงต่อสิ่งที่ปรากฏไปเรื่อยๆ ความเป็นจริงมันก็แสดงตัวออกมา คือโผล่ออกมา มีอะไรความเป็นจริงที่มันจะแสดงตัวออกมา ในขณะที่จิตโดนกั้นไว้ จิตไม่ได้เข้าไปเสวยอารมณ์ ไม่ได้หลงเข้าไปในสภาวะที่ปรากฏ ตัวความเป็นจริงที่จะแสดงออกมาก็คือเกิดกับดับ ทุกสภาวะมันเกิดขึ้นแล้วมันก็ดับไป เกิดขึ้นแล้วก็ดับไปใช่ไหม? อันนี้จริง แล้วพอดับไปปั๊บมันก็จบ “ตรง จริง จบ” นี่คือ ตัว สิกฺขติ นี่เป็น ลักขณูปนิชฌาน ไปเรื่อยๆ

เรื่องของความดี อะไรดีๆ ความดี เข้าไปทําในสิ่งที่ดีบ่อยๆ นั่นก็คือการเข้าสู่กระแส พระพุทธเจ้าย้ำว่า อภิตฺถเรถ กลฺยาเณ บุคคลให้รีบขวนขวายในความดี ใจเข้าใจรู้ว่าอะไรคือความดี ก็ขวนขวายเข้าในสิ่งนั้น อย่างการทําวัตร ทําวัตรเช้า ทําวัตรเย็น ถ้าใจเรารู้จักเข้าใจว่า มันเป็นอย่างนี้ มันเป็นความดี ก็ขวนขวาย ท่านใช้ศัพท์ว่า อภิตฺถเรถ แปลว่า ขวนขวาย รีบเร่ง เพราะอะไร? เพราะว่าถ้าไม่ขวนขวายในเรื่องของความดี หรือเราไม่ไหลเข้าไปในกระแสนี้มันจะ ปาปสฺมึ รมตี มโน ใจเราซึ่งถูกอวิชชามันห่ออยู่จะไปยินดีในบาปแทน ยินดีในบาปหมายความว่าอะไร? บาป คือความเศร้าหมอง คือ สิ่งที่มันจะต้อนขยะเข้ามาสู่ใจให้มันหมก อัด บี้ ทับถม ห้อมล้อม อยู่ด้วยเครื่องเศร้าหมองอันเป็นขยะ ทั้งหลายแหล่ นั่นน่ะไปยินดีในนั้นแทน เกิดอย่างนั้นแทน ท่านยังบอกให้ขวนขวายในเรื่องของความดี ในขณะเดียวกันให้ระงับจิตจากความไม่ดี ทํา ๒ อย่าง

"อภิตฺถเรถ กลฺยาเณ ปาปา จิตฺตํ นิวารเย"

พึงขวนขวายในเรื่องที่ดี สิ่งดีๆ ขวนขวายเข้าไป แล้วก็ห้ามจิตจากสิ่งไม่ดี

ทนฺธญฺหิ กโรโต ปุญฺญํ ปาปสฺมึ รมตี มโน

ถ้าใครก็ตามมัวชักช้าผลัดวันประกันพรุ่ง ใจมันจะยินดีในความไม่ดีแทน ใจมันจะยินดีในบาปแทน

ทั้งหมดนี้มันรวมอยู่ตรงไหน? รวมอยู่ในความตั้งมั่น ความตั้งมั่นชนิดที่มีสติแล้วแลอยู่

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร