In hierdie week se KLETS vat ons die land se temperatuur – en nie net omdat die seisoen draai en jy skielik nie weet of jy ’n baadjie of ’n braaivurk moet vat nie.

Ons praat oor sport en emosie: Drikus du Plessis wat wys hoe ’n klap ook ’n storie kan vertel, en die Springbokke se nederlaag die afgelope naweek wat jou dalk laat wonder of dit nie tyd is om ’n nasionale dialoog in die kleedkamer te begin nie.

Van daar skuif ons na die groot politieke speelveld. Die ANC se nasionale dialoog – is dit werklik ’n gesprek, of net nog ’n manier om die klank van grondvlak-stemme te ignoreer? Ons kyk na die mobilisering van politieke energie, die strategieë agter die skerms, en hoe die identiteit van die ANC deesdae meer met onderdrukking en werkloosheid verbind word as met hoop en bevryding.

En dan, die groter vraag: hoe hou die narratief van onderdrukking Suid-Afrika vas, en hoe breek ons daaruit? Is daar ’n nuwe toekoms moontlik, of herhaal ons net die selfde ou draaiboek?

Dis sport, politiek, emosie en ’n tikkie satire – alles in een gesprek wat jou laat dink… en dalk laat lag, selfs al voel jy eintlik lus om te huil. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS kyk ons na die Nasionale Dialoog – daai groot “kom ons gesels”-projek wat miljoene rande kos. Die DA rol hul 6-punt-plan uit om Suid-Afrika reg te ruk – ses fokusareas wat, volgens hulle, die land kan draai van chaos na iets wat lyk soos orde.

Maar ons het ook vir ChatGPT gevra wat sy 6 belangrikste punte sou wees om Suid-Afrika om te keer. Die resultate? Prakties, duidelik, amper té sinvol… Mens wonder half of die DA nie dalk ook ’n draai by ChatGPT gemaak het nie.

Gayton McKenzie is weer in die kollig – met tonele wat meer pas by Narcos: Die Orania Edition as by ’n minister.

En dan’s daar die “kakkerlak”-saga rondom Kenny Kunene. Die hof het beslis dat sy gebruik van die woord teenoor Julius Malema wél as haatspraak tel – nie net ’n belediging nie, maar ’n gevaarlike term met ’n donker geskiedenis in internasionale konflikte. In Suid-Afrika dra woorde gewig, veral in die politiek.

Want hier, as jy nie lag nie, gaan jy net huil… en by KLETS kies ons gewoonlik die lag – met ’n steek of twee in die ribbes waar dit saak maak. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

Vrouedag: Sy’t Onthou”

9 Augustus.

Dis nie net ’n vakansiedag nie.

Dis nie net “discount op blompotte by Checkers” nie.

Dis nie net ’n WhatsApp-storie met pienk skrif en “Jy’s spesiaal, vriendin” nie.

Dis ’n dag.

’n Ernstige dag.

Met geskiedenis.

Met backbone.

1956.

Pretoria.

Uniegebou.

20 000 vroue.

Nie met plakkate en skree nie —

maar met pas.

Met styl.

Met stilte.

Dertig minute.

Staan. Net so.

En laat die Unie weet:

“Wathint’ abafazi… wathint’ imbokodo.”

Vat aan ’n vrou,

jy vat aan ’n rots.

’n Rots met ’n handsak.

En ’n petisie.

En waarskynlik ’n ‘n tissue in die bra, want jy weet… net in geval.

En as jy jou ore spits…

as jy regtig luister…

kan jy haar hoor sê:

“Ek staan op ’n moerse rots langs die see by Paternoster.

Die rots sidder onder my sole.

My bo-beenspiere bult.

My bekken smyt die aangeleerde gelate knak uit haar uit.

Se moer.

Ek is rots. Ek is klip. Ek is duin.”

Hulle’t nie net teen pasboeke gestaan nie.

Hulle’t gestaan vir stem.

Vir spasie.

Vir storie.

Vir reg.

Vandag?

In raadskamers.

In operasieteaters.

By braais.

In WhatsApp-groepe waar hulle die enigste een is wat vra,

“Mense, het ons al hout gereël?”

Vroue leef gemiddeld langer as mans.

Nie omdat hulle xx genes het nie —

maar omdat hulle nie op n trampolien spring met ’n kettingsaag vir ’n YouTube video nie.

Vroue verloor in hul leeftyd tussen 30 en 40 liter bloed —

net oor die maandding.

En hulle’s steeds by die werk.

En koop piesangs.

En gee raad.

En organiseer klaskamerversierings vir Erfenisdag.

En, hulle sien meer kleure.

Waar jy “blou” sien, sien sy:

“blou-met-emosionele-ondertone-van-subtiele-onvoltooide-verwagtinge.”

Dis nie net ’n kleur nie.

Dis ’n gevoel.

En dan’s daar die geheue.

Jyt dalk vergeet waar jy jou sleutels gelos het…

Maar sy weet.

Sy’t ook onthou wat jy in op 31 Desember 2017 om 11:42 gesê het toe jy haar ma ‘oorheersend’ genoem het.

Sy’t daai datum gestoor soos ’n verjaarsdag.

Vrouedag is nie ’n blom nie.

Dis nie bubbly nie.

Dis nie ’n post wat sê “Girl power!” met glitter nie.

Dis ’n herinnering:

Sy’s daar.

Sy’s moeg.

Sy’s sterk.

Sy’s mooi.

Sy’s skerp.

Sy’s stadig om te kwaad te word… maar behoed jou as jy daar kom.

En as sy dan opstaan,

dán gebeur dit:

“Helder sing my tiete ’n koperklepgeluid.

My hande pak Moordbaai en Bekbaai.

My arms skeur ekstaties bo my kop:

Ek is.

Ek is.

Die here hoor my —

’n vry fokken vrou.”

So vandag?

Sê nie net “Gelukkige Vrouedag” nie.

Sê:

“Dankie dat jy alles onthou,

al vergeet ek soms alles.”

Dankie dat jy altyd weet waar die skêr is.

Waar die kinders se skoene is.

Waar ek myself verloor het — en weer moet kry.

Want sy’t nie net onthou nie.

Sy’t aangehou. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS is dit ’n storie van onthullings, vergange glorie, vrouens.

Saai verklap waar News24 die akkers begrawe het. Die saadjie van die waarheid is geplant, nou wag ons vir iets om te groei… of bars.

Pamela Anderson, voormalige “see babe" van die wêreld, is nou weer “found”! Nie in ’n rooi swembroek nie, maar in eenvoud, sonder grimeer, en met meer siel as silicone. Dis ’n les in selfbeeld en liefde wat dalk net pas op die vooraand van Vrouedag.

En dan, terwyl R1 triljoen rand sedert 1994 tussen minder as 100 mense gesirkuleer het (ja, dis nie ’n typo nie – 12 nulle, minder as 100 mense), besef jy skielik dat die begroting van jou huishouding nie die probleem is nie.

Ons praat ook oor tyd:

’n Baba is pas gebore wat tegnies die oudste “gebore” baba in die wêreld is - ’n wetenskaplike kopknouer,

terwyl ons afskeid neem van Suid-Afrika se oudste vrou, ’n eerlike en eenvoudige lewe wat oor ’n eeu gestrek het.

Met 9 Augustus op die horison vier ons Vrouedag. Nie met “glitter" en bubbly" nie, maar met ’n ware ode aan vroue. Die doeners en die draers-van-alles-en-almal. Want in ’n land wat dikwels sy vroue misken en versaak, sê ons vandag: Ons sien julle. Ons vier julle.

So kom luister, lag, wonder en onthou want soms lê die grootste stories in die kleinste nuusberigte. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS duik ons kop eerste in die wêreld van medisinale sampioene saam met Gerhard Pretorius van Kuja Wellness. Van Onkologie Blends tot Achiever Blends, van stres en angs tot bewustheid en persoonlike groei – hierdie gesprek is ’n allesomvattende inleiding tot die krag en magic van die fungus.

Gerhard deel sy reis van hoe Kuja Wellness ontstaan het uit ’n diep begeerte om liggaam, verstand en gees te balanseer deur die gebruik van mikrodosering, medisinale sampioene, en holistiese gesondheid.

Ons praat oor:

• Hoe medisinale sampioene gebruik word in onkologie, anti-aging, en stresverligting

• Wat mikrodosering regtig is, en hoe dit werk

• Hoekom die instelling van ’n intensie belangrik is voor gebruik

• Die rol van geloofstelsels, rituele, en die ou tradisies agter psilocybin-gebruik

• En hoekom mense toenemend na alternatiewe genesing draai

Of jy nuuskierig is oor sampioene, of al besig is om jou leefstyl holisties te verander, hierdie episode bied eerlike insigte, kennis en praktiese raad oor wat moontlik is – nie net vir jou gesondheid nie, maar vir jou hele manier van wees.

Kontak Gerhard Pretorius:

• https://kujawellness.com/

• +27 72 373 9257

Sit jou skoene by die deur neer, vat ’n glas water, en kom leer iets nuuts wat dalk jou hele benadering tot gesondheid sal verander. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS ruk ons die kombers van realiteit af – en wat daaronder uitkruip is ’n mengsel van korrupsie, affairs en die laaste krummels van integriteit.

Die Coldplay kiss cam het dit weer gewys: ’n man is ’n bok, en ’n bok is… wel, ’n bliksem. Maar is dit net mans wat afdwaal? Colene bring die statistiek: wie cheat, hoe cheat hulle en wanneer. Matthys ontbloot dat vrouens dalk meer as net byspeler is in die drama van egskeidings. En vir almal wat nog darem getrou is - daar’s hoop (of gevaar): vrouens raak glo eers regtig lus vir buite-egtelike verhoudings in hul sestigs, en mans eers in hul sewentigs. Cheers op laat liefde en lus.

Dan die global village. Dis minder “love thy neighbour” en meer “Trump laai gevaarlike migrante in Eswatini af”. Is hulle dalk volgende op die kabinetlys?

Cyril se cronies is op “spesiale verlof”, Nobuhle Nkabane is ge-offer, en volgens die MK is sy die lam ter slagting. Is die MK dalk hierdie keer reg? Is dit hoekom Gauteng dalk volgende week sneeu kry?

Intussen blyk dit Suid-Afrika is nog méér korrup as wat ons al vermoed het. Maar moenie vrees nie – jou groen paspoort koop jou nog toegang tot ’n paar plekke sonder visum.

En moet asseblief net nie te vinnig hardloop nie… Jy wil nie soos Konstabel Mavuso en 10 ander oorgewig polisielede ná ’n lekker braai by die polisiestasie vir drie ure nog steeds sweet en hyg na hul agter ’n dief, of soos Granny Noma hom beskryg het “blur of muscle”, aan gejaag het nie.

Suid-Afrika is 'n movie, ’n riller, maar jy kan net lag. Of huil. Of altwee. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS vat ons ’n draai verby die grens saam met Jan Hugo, aanbieder van die potgooi The Relocated South African. Jan het in Oktober 2020 saam met sy vrou na Portugal geëmigreer, in die middel van ’n pandemie, en hy deel met ons wat dit regtig beteken om jou lewe op te pak, jou huis agter te laat, en ’n nuwe toekoms te bou.

Wat beteken dit om jou land te los? Nie net jou huis of jou straat nie – maar jou taal, jou mense, en die ritme van alles wat bekend is?

Ons gesels oor:

• Wat mense dryf om te emigreer

• Die rol van geloof, gemeenskap en emosionele uithouvermoë

• Kulturele aanpassing en die stryd om tuis te voel

• Die kos en wyn van Portugal

• Die realiteit van veiligheid, lewensgehalte en perspektiefverskuiwing in die buiteland

• En hoe The Relocated South African eerlike emigrasie-stories deel

Dis nie net ’n gesprek oor waarheen jy gaan nie, maar oor wie jy word as jy gaan. Jan gesels met insig en sonder filters oor die werklikheid van emigrasie – die Suid-Afrikaanse konteks van politiek, taal en gesondheidsorg, en daai eerste week in ’n nuwe land.

Of jy self wonder oor emigrasie, of iemand ken wat reeds oppak – hierdie episode gee jou insig, hoop en eerlike perspektief.

Pak ’n koffiebeker, of ’n glas wyn… en ’n paspoort, en kom KLETS saam. The Relocated South African · Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS ruk Matthys en Colene die kombers af en kyk na wat aangaan in Suid-Afrika – in die strate, in die nuus, in die regering… en selfs in die sterre.

Daar’s ’n oorweldige gevoel van wantroue wat al hoe sterker word – teenoor die polisie, teenoor die staat, en dalk ook teenoor mekaar. Ons praat oor hoe die mense op straat voel, hoekom almal so bemoerd is, en waarom jy nie meer seker is wie jy kan bel as iets verkeerd loop nie.

Intussen kyk ons op. Ja, na bo, en vra: Wat sê die sterre vir Julie?

Spoiler alert: dit flikker nie vol hoop nie. Dis minder “daar kom lig in die ooste” en meer “sit stil en moenie te veel verwag nie.” ’n Mens begin jou amper afvra: Waarvandaan sal my hulp vandaan kom? Want as selfs die sterre net skouers ophaal, is jy op jou eie.

En dan is daar kunsmatige intelligensie: indrukwekkend, ja… maar soms so onnodig selfvoldaan, patronising, of sommer net dom astrant oor basiese goed. Moet ons begin worry, of net weer self begin dink?

Dis ’n episode oor waar ons staan, wat ons dink, en hoe ons voel in ’n land waar vertroue, veiligheid en die waarheid daagliks getoets word. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS kuier ons in een van die mooiste valleie in Suid-Afrika – die Hemel-en-Aarde Vallei – by Bartho Eksteen Wynlandgoed.

Ons gesels met die bekroonde wynmaker Bartho Eksteen en sy seun, Pieter Willem Eksteen – twee wynmense met ’n passie vir eerlike wyn, goeie stories, en Afrikaanse gasvryheid sonder pretensie.

Bartho bring meer as vier dekades se wynmaak-ervaring, internasionale erkenning, en ’n onwrikbare liefde vir Afrikaans. Dis wyn, maar met gevoel, stories, en ’n goeie skeut humor.

Ons KLETS oor:

• Wat die Hemel-en-Aarde Vallei so uniek maak vir wynproduksie

• Die filosofie agter hul bekroonde wynreeks en etikette

• WIJNSKOOL en hoekom wynkennis gedeel móét word

• Die dinamiek van familie op ’n wynplaas

Wat jy proe in ’n bottel Bartho Eksteen-wyn, is meer as net gehalte – dis hart, siel, tyd, ervaring en mense. Elke sluk het ’n storie.

As jy hou van wyn met integriteit, karakter en Afrikaans, is hierdie gesprek vir jou.

⸻

Webwerf: barthoeksteen.co.za

Adres: R320, Hemel-en-Aarde Vallei, Hermanus

Telefoon: +27 72 323 5060

E-pos: [email protected] | [email protected]

Skink vir jou ’n glas, druk play, en geniet hierdie “wynlike” reis vol geure en lewenslesse. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

Dis 30 jaar sedert 1995 – daardie Springbok-oomblik toe Madiba, in sy nommer 6-trui, die Webb Ellis-trofee aan Francois oorhandig het en ons almal vir ’n kort rukkie saam gebraai het. Maar nou, in 2025, het die Rainbow Nation vervaal.

Want terwyl die wêreld op die rand van ’n Derde Wêreldoorlog balanseer, lyk dit of ons in Suid-Afrika darem een troosprys het: ons is glo die 8ste veiligste plek op aarde as WW3 uitbreek. En meer nog – een spesifieke Suid-Afrikaanse stad is op daardie lys as toevlugsoord wanneer die wêreld aan die brand is.

Intussen het kunsmatige intelligensie begin oorneem, maar Colene vertel wat AI sou wou voel, weet, doen en ervaar as dit ’n mens kon wees. Spoiler: dis beslis nie net data en spreadsheets nie.

En maak daai tenk vol, want petrol- en dieselpryse gaan in Julie weer klim. Maar moenie vrees nie – ons gee jou vyf lande waar jy nog iets vir jou rand kry, sodat jy darem kan wegbreek sonder om die bank te breek.

Van geopolitiek tot AI met gevoelens – hierdie KLETS is vir almal wat weet dat jy in Suid-Afrika moet kan lag, huil en plan maak – soms alles in een oomblik. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube