Oktober. Dis daai maand waar die jaar begin terugpraat - waar verantwoordelikhede ophoop, sperdatums grom en die stresvlakke begin voel soos beurtkragvlakke: onvoorspelbaar, maar beslis daar.

In hierdie week KLETS Matthys en Colene oor daardie ongesiene spanning wat in almal se lewens broei. Van die druk van werk en die onophoudelike gedruis van tegnologie wat jou brein nooit laat afskakel nie.

Ons KLETS oor hoe tegnologie ons kommunikasie, aandag en empatie verander het en hoekom menslike gesprekke nou belangriker is as ooit.

Maar dis nie net die persoonlike stres wat tel nie. Suid-Afrika se politieke landskap bly ’n movie. Ons kyk na die Madlanga-kommissie en die Parliament Ad Hoc Committee, die soort stories wat jou laat wonder of enigiemand nog weet wie vir wie of wat verantwoordbaar is.

Leierskap, daardie groot woord wat al hoe meer soos ’n meme voel, is onder die vergrootglas. Wat beteken dit om ’n leier te wees in ’n land waar korrupsie, beloftes en toeskouers die politiek oorheers? En in ’n wêreld waar Donald Trump "vrede maak” in die Midde-Ooste. Is Trump op hierdie stadium die toonbeeld van leierskap, of net nog ’n hoofstuk in die politieke sirkus van die eeu?

Ons KLETS ook oor die krisis in universiteitslewe, waar Fort Hare Universiteit onlangs skade gely het - nie net fisies nie, maar ook simbolies. Dis ’n herinnering dat kennis, integriteit en vrae vra nie net akademies is nie, maar noodsaaklik vir die toekoms van ’n nasie.

En te midde van al hierdie geraas bly een ding duidelik: die soeke na waarheid. Dis moeilik, ongemaklik, soms gevaarlik – maar dis nodig. Want sonder waarheid is daar geen toekoms nie.

Dis ’n episode oor stres, tegnologie, politiek, opvoeding en die menslike gees se ongelooflike vermoë om steeds op te staan.

Oktober is dalk moeilik. Maar dis ook die maand waarin ons onsself herinner: jy kan nie altyd die wêreld beheer nie, maar jy kan kies om teen korrupsie, teen leuens en teen wanhoop op te staan.

So haal diep asem. Dis tyd om weer te KLETS – oor die dinge wat saak maak. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS raak ons bietjie meer ernstig, maar moenie worry nie, dis steeds met n bietjie lag, lewenslesse en ’n paar nuwe woorde wat selfs Matthys en Colene moes Google.

Ons KLETS met Petra Labuschagne van PGL Trustees oor iets wat almal weet hulle móét doen, maar aanhou uitstel - jou testament.

Petra bring haar regskennis én empatie na die tafel en verduidelik hoekom jou testament nie net vir rykes of oumense is nie, dis vir almal wat iets of iemand liefhet. Sy vat ons deur die regte en verpligtinge wat saam met testamentêre dokumente kom, hoe jy jou wense duidelik neerskryf, en hoekom ’n testamentêre trust so belangrik is – veral as jy minderjarige kinders het of digitale bates besit wat nie sommer net “verdwyn” as jy nie meer daar is nie.

Petra verduidelik die invloed van huwelike en regimes, die waarde van 'n lewende testament, en selfs hoekom dit slim is om jou begrafniswense neer te pen - want dis die een geleentheid waar jy beslis nie self gaan opdaag nie.

Petra deel ook haar ervaring met internasionale boedels en die realiteite van moderne lewe, waar e-posse, kripto en wolkrekeninge nou deel van jou nalatenskap is.

Van die wetlike fynskrif tot die lewensgroot vrae, hierdie episode help jou om oor moeilike dinge te praat sonder om moedeloos te raak met die nodige deernis, insig en ’n tikkie humor.

Want as jy nie jou storie self neerskryf nie, gaan iemand anders dit vir jou doen en hulle spel dalk jou naam verkeerd.

Kontak Petra Labuschagne by:

- https://pgltrustees.co.za/

- [email protected]

- 012 342 1240 PGL Trustees · Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS haal ons asem tussen die chaos deur. Dis Oktober – die maand van jacarandas wat soos pers konfetti oor Pretoria se strate val. ’n Tyd om mooi te sien, selfs al voel dit soms of die res van die land in ’n donker sitcom vasval.

Colene vertel van haar nuwe liefde – die Jimny – en hoe sy agterkom dat Jimny-bestuurders eintlik ’n geheime broederskap vorm. As jy ’n Jimny ry, is jy familie. As jy nie een het nie, wel… jammer vir jou.

Maar ons parkeer nie net in die lig nie. Ons gesels oor die noodsaaklikheid van ontkoppeling van tegnologie, die eindelose jaag na geluk wat mense uitput, en natuurlik die harde realiteite wat Suid-Afrika steeds jaag: korrupsie, ’n disfunksionele Gauteng gesondheidsorgstelsel wat die inwoners van Tembisa in die steek gelaat het, en ’n polisie wat te veel keer jou eerder laat sug as veilig laat voel.

Ons kyk ook na die rol van die ANC en DA in ’n politieke landskap wat al hoe meer soos ’n draaiboek vol clichés lees. Waar is die die burgers van Suid-Afrika se regte in hierdie stories? Waar is die menslike element in politiek, dié wat gemeenskappe regtig dien en nie net 'n magspel speel nie?

En toe besluit Colene en Matthys om self te toets wie van hulle die grootste psigopaat is. Want kom ons wees eerlik: dis mos die soort CV wat jou regtig ver in die regering kan vat.

Maar die episode eindig waar dit begin: met die erkenning dat ons moet aanhou kyk na die jacarandas, dat ons moet aanhou die mooi raaksien, selfs wanneer die lelike so oorweldigend voel. Dit is nie om die werklikheid te ontken nie, maar om jou menslikheid te behou. Want as ons net fokus op alles wat stukkend is, vergeet ons dat daar steeds dinge is wat die moeite werd is om vir te veg.

Suid-Afrika in Oktober 2025 is 'n land van kontraste: ongelooflike skoonheid en onvoorstelbare korrupsie, oomblikke van menslike goedheid en sistemiese verraad, jacaranda-blomme en gekaapte instellings.

Colene en Matthys nooi jou uit om saam met hulle te KLETS, om albei werklikhede te erken, en om te vra: hoe leef ons met integriteit in 'n land waar korrupsie so diep gewortel is? En belangriker: hoe behou ons hoop? Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

As jy dit lees en jy’s nog nie weggeraap nie, sorry né, maar ten minste is dit Braaidag in die Suide van Afrika. En wat beter manier om jou erfenis te vier op Erfenisdag as met ’n gesprek oor taal, identiteit en die vreemde reis van Afrikaans self?

In hierdie episode KLETS ons saam met Prof Jacques du Plessis, Medeprofessor in Inligtingskunde aan die Universiteit van Wisconsin-Milwaukee, waar hy Afrikaans in die Midwest van die VSA doseer.

Jacques deel sy pad van Suid-Afrika tot in die VSA, hoe dit is om Afrikaans vir Amerikaners te leer, en die verrassende emosionele verbintenisse wat mense in Amerika (en elders) met Afrikaans vorm. Van die stereotipes en persepsies, tot die rykdom en diversiteit van ons taal. Hierdie gesprek wys hoekom Afrikaans baie meer is as net “’n taal van die verlede of onderdrukking.”

Ons gesels oor die diaspora van Afrikaanssprekendes, die rol van identiteit en kultuur, en hoekom nuwe woorde en kreatiewe taalgebruik ’n teken van lewe is en nie van verval nie. Jacques se projek, afrikaans.us, bied reeds ’n internasionale spilpunt vir leerders, liefhebbers en expats wat nie hul taal wil verloor nie.

Wat jy in die KLETS kry, is nie net akademiese praatjies nie. Dis passie. Dis liefde. Dis ’n herinnering dat Afrikaans ’n wêreldtaal in wording is, vol stories, vol mense, vol moontlikhede.

So ja, terwyl jy vanaand ’n tjoppie draai, onthou: Afrikaans leef – nie net in Pretoria of Paternoster nie, maar selfs in Milwaukee. www.afrikaans.us · www.jacquesduplessis.com · Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS "be-klets" Matthys en Colene die wêreld soos dit nou lyk: gepolariseerd, kwaad en vol vrae.

Charlie Kirk is dood – en saam met hom ’n hele klomp idees wat mense óf laat kook het, óf laat kopknik het. Sy sluipmoord gooi petrol op die debat oor patriotisme, politieke stemme en of vryheid van spraak ooit werklik bestaan het, of net ’n mooi storie was vir die handboek.

Intussen raak die strate in die VK ook warm met 'n optog. Onwettige immigrasie druk gemeenskappe op hul breekpunte, en die vlam van patriotisme steek oral hoër. Dis nie meer net lawaai nie – dis generasies wat mekaar in die oë kyk en sê: “Hier trek ek my streep.”

En kyk jy suid, dan sien jy dit ook hier. Suid-Afrikaanse jongmense wat nie meer stilbly nie. Gen Z’s wat begin stem, baklei en hul eie spasie in die politiek opeis. Is hulle die hoop wat ons soek, of net nog ’n golf wat met lawaai gaan breek sonder om iets te bou?

En natuurlik die ANC – ’n party wat al hoe meer soos ’n stokou sitcom voel: jy weet die volgende episode gaan dieselfde wees, maar tog kyk jy weer, want dalk… dalk is daar ’n plot twist.

Colene deel haar luukse wenk van die week oor oggendroetines en hoekom jou derms dalk die eintlike baas van jou brein is.

Dis politiek, patriotisme en ’n bietjie probiotika. Net nog ’n dag in die KLETS-kantoor. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS kry ons kuier van ’n groot naam in die wêreld van Afrikaanse joernalistiek en uitsaaiwese, die bekroonde Suzaan Steyn. As jy haar stem al op Radio gehoor het, of haar werk op TV gevolg het, weet jy sy bring stories tot lewe met kennis en warmte.

Suzaan het pas haar eie potgooi bekend gestel genaamd "Met Almal. Oor Alles." en van Vrydag af kan jy dit ook luister op Afrikaans.Radio. Ons KLETS met haar oor die ontstaan van die projek, die temas en mense waarmee sy gesels, en hoekom daar vandag meer as ooit ’n behoefte is vir eerlike, insiggewende gesprekke.

Suzaan deel met ons haar kleurryke loopbaan in radio en TV en die lesse wat sy oor dekades van uitsaai geleer het.

En as jy gedink het dis net mikrofone en kameras, dink weer. Suzaan vertel ook van haar beste finansiële raad, wat sy op die RSG program Rand en Sent geleer het wat steeds goud werd is vir enigeen wat probeer sin maak van geld. Sy deel ook haar top gesondheidswenk, en jy sal dit wil hoor, want in haar 60’s lyk sy nie net ongelooflik nie, sy straal.

Colene deel met ons haar wenk van die week vir 'n ekstra bederf om jou dag of week net ’n bietjie meer luuks te maak.

Dis ’n episode wat tussen herinnering en vernuwing, tussen raad en lag, tussen luuks en leefbaar. ’n Gesprek met een van die groot stemme van ons tyd, en ’n kans om te hoor hoe sy steeds inspireer, leer en ons vermaak. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

Ons sê totsiens aan Neil de Beer. 'n Vriend van die show en vegter vir Suid-Afrika. Neil was nooit bang vir ’n moeilike vraag of ’n ongemaklike waarheid nie. Hy’t gelag, ge"moer", gedebatteer en altyd hoop gebring. Hierdie episode is ons huldeblyk aan hom, die man wat ge-KLETS het soos min ander kon.

Maar die lewe staan nie stil nie. By die Silwerskermfees wen Hannon en die Tannies juig. Maar die einste vasgespykerde aanhangers besluit om die gay boer van Boer Soek ’n Vrou aan te vat op socials.

Curro word deur die Mouton Trust oorgeneem. ’n Paar miljarde verander van hande, en ons wonder of dit die toekoms van leer red, of net nog ’n mooi belegging is.

Militêre oefeninge is weer op die agenda. Groot woorde, groot speelgoed, maar die impak vir Suid-Afrika se gewone burger is iets anders.

Greta Thunberg klim weer op ’n boot, vol nuwe planne en vars vaart. Sy probeer die planeet red; ons probeer net deur die week kom. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS vat ons die land se temperatuur – en nie net omdat die seisoen draai en jy skielik nie weet of jy ’n baadjie of ’n braaivurk moet vat nie.

Ons praat oor sport en emosie: Drikus du Plessis wat wys hoe ’n klap ook ’n storie kan vertel, en die Springbokke se nederlaag die afgelope naweek wat jou dalk laat wonder of dit nie tyd is om ’n nasionale dialoog in die kleedkamer te begin nie.

Van daar skuif ons na die groot politieke speelveld. Die ANC se nasionale dialoog – is dit werklik ’n gesprek, of net nog ’n manier om die klank van grondvlak-stemme te ignoreer? Ons kyk na die mobilisering van politieke energie, die strategieë agter die skerms, en hoe die identiteit van die ANC deesdae meer met onderdrukking en werkloosheid verbind word as met hoop en bevryding.

En dan, die groter vraag: hoe hou die narratief van onderdrukking Suid-Afrika vas, en hoe breek ons daaruit? Is daar ’n nuwe toekoms moontlik, of herhaal ons net die selfde ou draaiboek?

Dis sport, politiek, emosie en ’n tikkie satire – alles in een gesprek wat jou laat dink… en dalk laat lag, selfs al voel jy eintlik lus om te huil. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

In hierdie week se KLETS kyk ons na die Nasionale Dialoog – daai groot “kom ons gesels”-projek wat miljoene rande kos. Die DA rol hul 6-punt-plan uit om Suid-Afrika reg te ruk – ses fokusareas wat, volgens hulle, die land kan draai van chaos na iets wat lyk soos orde.

Maar ons het ook vir ChatGPT gevra wat sy 6 belangrikste punte sou wees om Suid-Afrika om te keer. Die resultate? Prakties, duidelik, amper té sinvol… Mens wonder half of die DA nie dalk ook ’n draai by ChatGPT gemaak het nie.

Gayton McKenzie is weer in die kollig – met tonele wat meer pas by Narcos: Die Orania Edition as by ’n minister.

En dan’s daar die “kakkerlak”-saga rondom Kenny Kunene. Die hof het beslis dat sy gebruik van die woord teenoor Julius Malema wél as haatspraak tel – nie net ’n belediging nie, maar ’n gevaarlike term met ’n donker geskiedenis in internasionale konflikte. In Suid-Afrika dra woorde gewig, veral in die politiek.

Want hier, as jy nie lag nie, gaan jy net huil… en by KLETS kies ons gewoonlik die lag – met ’n steek of twee in die ribbes waar dit saak maak. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube

Vrouedag: Sy’t Onthou”

9 Augustus.

Dis nie net ’n vakansiedag nie.

Dis nie net “discount op blompotte by Checkers” nie.

Dis nie net ’n WhatsApp-storie met pienk skrif en “Jy’s spesiaal, vriendin” nie.

Dis ’n dag.

’n Ernstige dag.

Met geskiedenis.

Met backbone.

1956.

Pretoria.

Uniegebou.

20 000 vroue.

Nie met plakkate en skree nie —

maar met pas.

Met styl.

Met stilte.

Dertig minute.

Staan. Net so.

En laat die Unie weet:

“Wathint’ abafazi… wathint’ imbokodo.”

Vat aan ’n vrou,

jy vat aan ’n rots.

’n Rots met ’n handsak.

En ’n petisie.

En waarskynlik ’n ‘n tissue in die bra, want jy weet… net in geval.

En as jy jou ore spits…

as jy regtig luister…

kan jy haar hoor sê:

“Ek staan op ’n moerse rots langs die see by Paternoster.

Die rots sidder onder my sole.

My bo-beenspiere bult.

My bekken smyt die aangeleerde gelate knak uit haar uit.

Se moer.

Ek is rots. Ek is klip. Ek is duin.”

Hulle’t nie net teen pasboeke gestaan nie.

Hulle’t gestaan vir stem.

Vir spasie.

Vir storie.

Vir reg.

Vandag?

In raadskamers.

In operasieteaters.

By braais.

In WhatsApp-groepe waar hulle die enigste een is wat vra,

“Mense, het ons al hout gereël?”

Vroue leef gemiddeld langer as mans.

Nie omdat hulle xx genes het nie —

maar omdat hulle nie op n trampolien spring met ’n kettingsaag vir ’n YouTube video nie.

Vroue verloor in hul leeftyd tussen 30 en 40 liter bloed —

net oor die maandding.

En hulle’s steeds by die werk.

En koop piesangs.

En gee raad.

En organiseer klaskamerversierings vir Erfenisdag.

En, hulle sien meer kleure.

Waar jy “blou” sien, sien sy:

“blou-met-emosionele-ondertone-van-subtiele-onvoltooide-verwagtinge.”

Dis nie net ’n kleur nie.

Dis ’n gevoel.

En dan’s daar die geheue.

Jyt dalk vergeet waar jy jou sleutels gelos het…

Maar sy weet.

Sy’t ook onthou wat jy in op 31 Desember 2017 om 11:42 gesê het toe jy haar ma ‘oorheersend’ genoem het.

Sy’t daai datum gestoor soos ’n verjaarsdag.

Vrouedag is nie ’n blom nie.

Dis nie bubbly nie.

Dis nie ’n post wat sê “Girl power!” met glitter nie.

Dis ’n herinnering:

Sy’s daar.

Sy’s moeg.

Sy’s sterk.

Sy’s mooi.

Sy’s skerp.

Sy’s stadig om te kwaad te word… maar behoed jou as jy daar kom.

En as sy dan opstaan,

dán gebeur dit:

“Helder sing my tiete ’n koperklepgeluid.

My hande pak Moordbaai en Bekbaai.

My arms skeur ekstaties bo my kop:

Ek is.

Ek is.

Die here hoor my —

’n vry fokken vrou.”

So vandag?

Sê nie net “Gelukkige Vrouedag” nie.

Sê:

“Dankie dat jy alles onthou,

al vergeet ek soms alles.”

Dankie dat jy altyd weet waar die skêr is.

Waar die kinders se skoene is.

Waar ek myself verloor het — en weer moet kry.

Want sy’t nie net onthou nie.

Sy’t aangehou. Afrikaans.Radio · KLETS · KLETS - YouTube