Nachtblindheid is een klacht die vaak wordt genoemd door patiënten met een oogaandoening. Mieke Bijveld onderzocht nachtblindheid vanuit verschillende invalshoeken. Een van haar onderzoeksuitkomsten is de ontdekking van twee nieuwe genen die nachtblindheid veroorzaken.

Allereerst ontwikkelde Bijveld een protocol waarmee heel precies kan worden bepaald hoe de signalen van de staafjes door het netvlies lopen. Staafjes zijn de fotoreceptoren van het netvlies die in het donker werken. Hiervoor registreerde ze de elektrische signalen van het netvlies als reactie op lichtflitsen. Zij testte het protocol bij gezonde vrijwilligers en patiënten en kreeg nieuwe inzichten in de werking van het netvlies. Ze kan nu meten of het primaire en secundaire stavenkanaal functioneert bij mensen met nachtblindheid, dit is per type aandoening verschillend.

Daarnaast bracht Bijveld de visuele functies in kaart van 101 patiënten met congenitale stationaire nachtblindheid (CSNB), een erfelijke netvliesaandoening. Nog niet eerder is zo ’n grote groep patiënten met CSNB beschreven in de literatuur. Uit deze studie bleek dat de visuele beperkingen van deze patiëntengroep sterk varieert en minder ernstig is dan vaak wordt gedacht. Ook bracht ze de genetische kant van de aandoening in kaart door DNA-onderzoek bij het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen in Amsterdam. Zij ontdekte daar, naast al vier bekende genen, twee nieuwe genen die CSNB veroorzaken

Tot slot onderzocht Bijveld bij 22 patiënten met CSNB in hoeverre zij daadwerkelijk nachtblind zijn aan de hand van een vragenlijst en drie verschillende meetmethoden. Met dit onderzoek maakt ze een begin om de visuele functies van een patiënt in het donker beter te kunnen bepalen. Op dit vlak is zeker nog meer onderzoek is nodig, om bijvoorbeeld de eisen voor autorijden in het donker beter te kunnen onderbouwen.

Prof. dr. A.M.L. Kappers; co-promotoren: Dr. M.M. van Genderen, Dr. F.C.C. Riemslag. Datum: 03-06-2013