در این قسمت مروری می‌کنیم بر امتیازنامه تنباکو و روند گسترش اعتراضات علیه این امتیازنامه که در نهایت منجر به انحلال آن شد. کمی هم صحبت می‌کنم درباره عواقب اقتصادی و سیاسی انحلال این امتیازنامه در ایران.

نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منابع بود:

• متن قرارداد امتیازنامه تنباکو از کتاب «معاهدات و قراردادهای دوره قاجاریه» به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد

منابع برای مطالعه بیشتر:

• شورش بر امتیازنامه رژی: تحلیل سیاسی، از فریدون آدمیت

لینک برای پشتیبانی مالی دلاری:

Patreon

Paypal

در این قسمت مقدمات لازم برای شروع بحث جنبش تنباکو را مرور می‌کنیم. اول درباره قشر تجار و تاریخ تلاشهای سیاسی آنها برای تثبت اقتصاد مدرن حرف می‌زنم، بعد مروری می‌کنم بر امتیازنامه‌های تجاری ایران تا قبل از امتیاز تنباکو و در نهایت هم درباره اهمیت تنباکو در اقتصاد ایران در آستانه این امتیازنامه حرف می‌زنم.

نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منابع بود:

• قرارداد بین ایران و روسیه درباره قوانین ورشکستگی از کتاب «ناسخ التواریخ» اثر محمدتقی لسان الملک سپهر

منابع برای مطالعه بیشتر:

• بازرگانان در دادوستد بانک شاهی و رژی تنباکو، از هما ناطق

لینک برای پشتیبانی مالی دلاری:

Patreon

Paypal

در این قسمت درباره افکار و سیاست‌های سید جمال‌الدین اسدآبادی مشهور به افغانی صحبت می‌کنیم و تاثیر غیرمستقیم او بر دوران مشروطه را بررسی می‌کنیم.

نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منابع بود:

• مقاله «تعلیم و تعلم» از سید جمال‌الدین، از کتاب «مجموعه رسائل و مقالات سید جمال‌الدین» به کوشش سید هادی خسروشاهی؛

منابع برای مطالعه بیشتر:

• Sayyid Jamal al-Din al-Afghani: A Political Biography, by Nikki R. Keddie

لینک برای پشتیبانی مالی دلاری:

Patreon

Paypal

در این قسمت درباره تاریخچه تشکیل انجمنهای فراماسونی در ایران حرف می‌زنیم و انجمنهایی ک در زمان مشروطه فعال بودند را هم مرور مختصری میکنیم.‎

نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منابع بود:

• شرح فراماسونری در کلکته از کتاب «تحفة العالم» اثر عبداللطیف خان شوشتری

منابع برای مطالعه بیشتر:

• فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت، از فریدون آدمیت

در این قسمت درباره دوران اصلاحات میرزا حسین خان مشیرالدوله سپهسالار حرف می‌زنیم و مروری بر جوانب تاریخ روشنفکری پیرامون آن هم می‌کنیم.

نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منابع بود:

• «دفتر تنظیمات» یا «کتابچه غیبی» از میرزا ملکم خان.

منابع برای مطالعه بیشتر:

• اندیشه ترقی و حکومت قانون: عصر سپهسالار از فریدون آدمیت

در این قسمت مروری می‌کنیم بر تاریخ اصلاحات در عثمانی و ظهور حکومت مشروطه در این کشور.

نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منبع بود:

• روزنامه اختر، چاپ استانبول

منابع برای مطالعه بیشتر:

• A Brief History of the Late Ottoman Empire, by M. Şükrü Hanioğlu

در این قسمت ادامه جنبش بابیه را بحث میکنیم و درباره انشقاق و دگردیسی‌های نسلهای بعد بابیه تا مشروطه حرف می‌زنیم. 

نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منابع بود:

• خاطرات بهاءالله از خواندن غزوه بنی‌قریظه از کتاب «مائده آسمانی» جلد 7 اثر عبدالحمید اشراق خاوری

منابع برای مطالعه بیشتر:

• Modernity and Millennium: Genesis of Bahai Faith by Juan Cole

در این قسمت درباره شروع جنبش بابیه و رابطه آن با مشروطه صحبت می‌کنیم. 

منبعی که در این قسمت از آن نقل قول مستقیم خواندم: 

• نقطة الکاف اثر میرزا جانی کاشانی

منابع پژوهشی این قسمت که برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌کنم:

• Resurrection and Renewal: The Making of the Babi Movement in Iran 1844-1850, by Abbas Amanat

در این قسمت درباره اقتصاد کشاورزی ایران در دوران قاجار حرف میزنیم، با تمرکز روی بحث مالکیت زمین.

منابع برای مطالعه بیشتر درباره مباحث این قسمت:

• مالک و زارع در ایران اثر ان لمبتون