คอร์สอานาปานสติ วันที่ 21-24 ส.ค. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม.

โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

พระพุทธเจ้าบอกว่า

อิธ นนฺทติ เปจฺจ นนฺทติ กตปุญฺโญ อุภยตฺถ นนฺทติ

ปุญฺญํ เม กตนฺติ นนฺทติ ภิยฺโย นนฺทติ สุคตึ คโต

พอคนที่มีบุญ คนทําบุญ คนสะสมบุญ จะบันเทิงโลกนี้ ละไปแล้วก็จะบันเทิง ผู้มีบุญที่ทําแล้วจะบันเทิงในโลกทั้ง ๒ ด้วยการบันเทิงรื่นเริงในใจว่า บุญนี้เราได้ทําแล้ว

พระพุทธเจ้าจึงตรัสสรุปว่า ผู้มีบุญอันกระทําไว้แล้ว เมื่อไปแล้วสู่สุคติ ก็ย่อมบันเทิงยิ่งขึ้นไป

คําว่าบันเทิงของพระพุทธเจ้า คือหมายถึงว่า ร่าเริง คือ จิตไม่มีอกุศลเกิด ถ้าอกุศลเกิดนี่มันไม่ร่าเริงนะ หมายถึงร่าเริงในใจ ใจที่ร่าเริง ท่านใช้ศัพท์ว่านนฺทติ ร่าเริงเพราะมันรู้สึกได้นึกได้ระลึกได้ถึงบุญที่ตนได้ทําแล้ว ถ้าพูดโดยภาพรวมให้มันเป็นภพเป็นชาติ หมายความว่า ชาตินี้ชาติหน้า ว่าเกิดมาชาตินี้ไม่ได้ทําบาปอะไรเลยทําแต่บุญอย่างเดียว โดยเฉพาะได้ใกล้ชิดกับพระพุทธเจ้า ได้ใกล้ชิดกับพระอริยสงฆ์ ได้สร้างวัดสร้างวา ได้ทําแต่บุญ นึกถึงแต่บุญ ฟังเทศน์ฟังธรรมนั่งสมาธิสวดมนต์ มีแต่กิจกรรมอย่างนั้น พอนึกอย่างนั้นแล้วมันรื่นเริง จิตสุดท้ายก่อนที่จะตายมันไม่มีอกุศลเกิดที่จะให้ใจเศร้าหมองได้ มันก็รื่นเริง พอตายไปแล้วไปเกิดอยู่ในสวรรค์ชั้นดุสิต มันก็เห็นถึงบุญที่ตนได้ทําในอดีตตลอดเวลา ไม่มีอกุศลอะไรที่เกิดขึ้นมาให้รัศมีผิวพรรณของเทพธิดามัวหมองได้ เรียกว่ารื่นเริงในโลกทั้ง ๒ นี่หมายถึงข้ามภพข้ามชาติ

แต่มาพูดกันถึงในขณะจิตที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า อิธ นนฺทติ เปจฺจ นนฺทติ กตปุญฺโญ อุภยตฺถ นนฺทติ　คําว่า “ละไปแล้ว” นี่หมายถึงขณะจิต ถ้าหากว่าเราเข้าสู่ฐานมีสติเกิดจากจิตที่นิ่งอยู่ที่ฐานรู้ลม ในขณะจิตนั้นประกอบไปด้วย อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ เรียกว่าอยู่ในบริบทของความเป็นกลาง จิต ณ ขณะนั้นไม่ได้อยู่ในอํานาจของอะไร ไม่มีอะไรเข้ามาปรุงแต่งจิตให้แปรเปลี่ยนไปเป็นอื่น ณ ขณะจิตนั้น ขณะจิตนั้นแหละเป็นกุศลธาตุ ขณะจิตนั้นดับไปขณะจิตใหม่เกิดขึ้น ขณะจิตใหม่ที่เกิดก็เกิดด้วยกุศลวิบากของขณะจิตที่ดับไปแล้ว แต่ละขณะจิตที่เกิดขึ้นมันเป็นการสั่งสมกุศลด้วยกุศลวิบากเป็นปัจจัยต่อกุศลในขณะที่เกิดในปัจจุบัน จิตที่เกิดและดับไป ขณะที่จิตแต่ละขณะอยู่ในบริบทของสติปัฏฐาน มันจึงเป็นการสั่งสมกุศล ไม่พร่องไปด้วยกุศล เพราะฉะนั้นมันจึงเกิดความร่าเริงในจิตด้วยอํานาจของกุศลนั้น

ทําไมในอานาปานสติจึงมีว่า อภิปฺปโมทยํ จิตฺตํ เพราะจิตที่ตั้งมั่นอันมีสติแล้วแลอยู่ นี่ไล่เรียงตามลําดับ ไม่หลงไปในกาย ไม่หลงไปในเวทนา ไม่หลงเข้าไปในความคิด นั่งจิตตั้งมั่นนิ่งอยู่อย่างนั้น ในความนิ่งของจิต ในความตั้งมั่นของจิต มันจึงเกิดเป็นความร่าเริงขึ้นมา ความร่าเริงอย่างนี้แหละที่พระพุทธเจ้าเรียก อภิปฺปโมทยํ จิตฺตํ  จิตมันทรงตัวด้วยความเป็นกุศลอยู่ต่อเนื่องตลอดเวลา อันนี้แหละที่ชื่อว่าเป็นการสะสมบุญ กุศลที่เกิดขึ้นแต่ละขณะจิต เกิดขึ้นและดับไป แล้วก็ตกเป็นวิบากของขณะจิตต่อไป นี่เรียกว่าสั่งสมกุศล จิตที่ชุ่มไปด้วยกุศลจึงยังความร่าเริงให้แก่จิตในโลกทั้ง ๒ คือ ทั้งในขณะจิตที่เป็นปัจจุบันและขณะที่จิตกําลังเคลื่อนเข้าไปสู่ขณะจิตต่อไป ความร่าเริงของจิตมันจึงต่อเนื่อง

ถ้าผู้ที่ปฏิบัติอานาปานสติมาถึงขณะตรงนี้ได้ และดับไปด้วยจิตขณะนั้นอันมีสติ มันมีสติตามกําลังของจิตที่ตั้งมั่นและมีความร่าเริงอยู่ ก็แน่นอนว่าถ้าตาย ณ ขณะนั้นก็จะไปดุสิต ไม่ไปที่อื่น แม้นว่าไม่ได้มรรคไม่ได้ผลอะไร แต่จิตถ้าดับไปด้วยจิตขณะนั้นก็ไปดุสิต เพราะมันเกิดความร่าเริงภายใน

ที่พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่าโลกทั้ง ๒ มันก็ไขความได้ ๒ ประการ ถ้าว่าตายแล้วก็ไปอีกโลกหนึ่ง อันนี้ก็จบไปอีกเรื่องเรื่องนั้น แต่มันยังไม่ตาย แต่มันตายในระดับของขณะจิต ว่าขณะจิตหนึ่งเกิดขึ้นดับไป ขณะจิตหนึ่งเกิด ขณะจิตหนึ่งดับ ขณะจิตหนึ่งเกิดเป็นขณะๆ เหมือนที่เรานั่งอยู่นี่เรานับไม่ถ้วนนะว่าจิตเราเกิดและดับไปกี่ขณะแล้ว แต่เกิดแล้วดับไป แต่หนึ่งขณะนั้นน่ะเป็น ๑ ภพ ๑ ชาติ เกิดและดับไปในหนึ่งขณะนี่เรียกเป็น ๑ ภพ ๑ ชาติ เพราะฉะนั้นในขณะจิตหนึ่งดับขณะจิตหนึ่งเกิด ขณะจิตหนึ่งที่ดับก็ตกเป็นวิบากของขณะจิตที่เกิด ขณะจิตที่เกิดจะมีกุศลวิบากเป็นปัจจัยให้ขณะจิตหนึ่งที่เกิด อย่างนี้ สืบเนื่องต่อไปเรื่อยๆนี้ ถ้าเราสามารถที่จะทรงขณะจิตให้เป็นสติปัฏฐาน หมายถึงนิ่งรู้อยู่ที่ฐาน นิ่งอยู่ที่ฐานมีสติรู้กายในกายตรงๆต่อเนื่องไปอย่างนี้เรื่อยๆจนเขามีกําลังแม้ในชีวิตปกติ

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร