คอร์สอานาปานสติ วันที่ 8-12 ธ.ค. 66 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผารามวรวิหาร

กำลังของความนิ่งก็จะอยู่กับตัวผู้รู้ที่มีกำลังเพิ่มขึ้น ในความนิ่งรู้ที่กายทั้งหมดรวมทั้งลมซึ่งเป็นสิ่งที่ถูกรู้แบบไม่ได้ใส่ใจ ไม่ได้สนใจ มันรู้ตั้งอย่างอิสระตรงต่อกายต่อใจอย่างเป็นธรรมชาติ แล้วมันก็เห็นตัวผู้รู้ที่นิ่งอยู่ เห็นการรู้ เป็นการทํางานของสติที่ตรงต่อกายต่อใจ ในสภาพความนิ่งรู้ที่อยู่ในกรอบของกายของใจซึ่งเป็นสิ่งที่ถูกรู้ มันจะเนียน ละมุน นั่นเข้าสู่ความสงบ แบบมีสติ ลมหายใจเบา แผ่วบ้าง ละเอียดบ้าง ยาวบ้าง สั้นบ้าง ก็เป็นเรื่องของเขา

ผู้รู้ที่เป็นอิสระและรู้ตรงต่อสิ่งที่ปรากฏอย่างบริสุทธิ์ ไม่ได้ชอบอะไร ไม่ได้ไม่ชอบอะไร ไม่ได้คิดอะไร แต่มันรู้ของมันเอง ลมหายใจเป็นเพียงแค่อยู่กับการหายใจ นี่เป็น ปณีโต เพราะมันอิ่ม เย็น สบาย คลายเวทนา มีเวทนาแต่เหมือนไม่มี อันนี้เป็น อเสจนโก เกิดความแช่มชื่น จิตราบเรียบสะอาด สว่างภายใน เป็น วิธูโม มันสํารอกตัวมันเองคายออก ส่วนที่เป็นปฏิฆานุสัย คือ ความหงุดหงิด อึดอัด ที่นอนเนื่องอยู่ในสันดาน มันสํารอกออกมาเป็น วิธูโม เหมือนกับ ควันที่อัดอยู่ภายใน พอเปิดช่องมันก็จะคายออกมา พุ่งออกมาเป็นธรรมชาติของมัน เรียกว่า วิธูโม มันเป็น อนิโฆ คือ ไม่อึดอัด ไม่คับแค้น ไม่อัดแน่นอะไร เพราะมันอิสระอย่างธรรมชาติ รู้เด่นอยู่นิ่งภายใน อยู่กับสิ่งที่ถูกรู้ซึ่งมันรู้ได้ตามที่มันปรากฏ มันเป็น นิราโส คือ ไม่ได้หวังอะไรในความอิสระของความนิ่งรู้ อยู่กับสิ่งที่ถูกรู้นั้น ไม่ได้มีหวังอะไร มีความร่าเริงภายในเล็กๆเกิดขึ้นได้ สลับกับความนิ่งของตัวรู้ที่ตั้งมั่นอยู่ ไม่เกิดความกระสับกระส่าย ไม่เกิดความสลับไปมา ไม่เกิดการโลดแล่น แต่มันนิ่งรู้อย่างเป็นอิสระและธรรมชาติอยู่อย่างนั้นเกิดการสังเกตตัวผู้รู้ที่บ่อยขึ้นจากความตั้งมั่น จากความร่าเริง จากความที่มันแน่วแน่อยู่อย่างอิสระ มันก็สังเกต ตัวผู้รู้บ่อยขึ้น เห็นตัวผู้รู้เรียกว่าเห็นนาม เห็นสิ่งที่ถูกรู้เรียกว่าเห็นรูป เห็นรูปเห็นนาม

เมื่อสังเกตตัวเห็นที่มีกําลัง ตัวผู้รู้ก็มีอยู่แต่เหมือนกับไม่มี เพราะว่ามันอิสระจนไม่ได้เอาอะไร ตัวทํางานตัวนี้เป็นตัว ธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ เพียรอย่างนี้เป็น วิริยสัมโพชฌงค์ ความเป็นอิสระ ความเป็นธรรมชาติที่วางตัวลงตัวได้อย่างนี้เป็น ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ ความราบความเรียบ ความเย็น ความสบาย ความอิ่ม ก็เป็น ปีติสัมโพชฌงค์ มันสงบในลักษณะหดตัวเข้าไปภายใน อันนั้นเป็น ปัสสัทธิ ทั้งกายปัสสัทธิ คือ กายสงบ จิตตปัสสัทธิ จิตสงบ ด้วยการนิ่งรู้อย่างอิสระที่เป็นธรรมชาตินั้น มันก็เกิดการโดดเด่นที่ตั้งมั่นอยู่ ความตั้งมั่นอย่างนั้น ที่มันจะสงบกาย สงบอารมณ์ แล้วก็ตั้งมั่นอยู่ มันเป็นสมาธิสัมโพชฌงค์ รู้นิ่งอย่างอิสระตามธรรมชาติของรู้ มีสิ่งถูกรู้ปรากฎเป็นกายเป็นใจ เป็นรูปเป็นนาม นั่นเป็นขันธ์ 5 แต่มันไม่เอาอะไร สิ่งที่ถูกรู้ก็ไม่ได้เอา ตัวผู้รู้ก็ไม่ได้เอา แต่มันเห็น เห็นตัวผู้รู้ เห็นตัวสิ่งที่ถูกรู้ แต่มันไม่มีเราในผู้รู้ ไม่มีเราในสิ่งที่ถูกรู้ ไม่ได้เอาตัวผู้รู้ ไม่ได้เอาสิ่งที่ถูกรู้ ไม่ได้เอาอะไรเลย มันวางเฉยอยู่ รู้ก็ทํางานของรู้ไป สิ่งที่ถูกรู้ก็ปรากฏเป็นธรรมชาติของสิ่งที่ถูกรู้ไป มันเห็นทั้งหมด เป็นคู่ เห็นทั้งตัวผู้รู้ เห็นทั้งสิ่งที่ถูกรู้ แต่มันไม่ได้เอาอะไร ไม่มีอะไรอยู่ในนั้น ไม่มีความปรารถนา ไม่มีเรา ไม่มีอะไรเลย มีเหมือนไม่มี มันวางเฉยอยู่ เป็น อุเบกขาสัมโพชฌงค์ บ่มความตั้งมั่นด้วยการนิ่งรู้อย่างอิสระต่อสิ่งที่ถูกรู้ที่เป็นธรรมชาติ กําลังของอุเบกขาก็มีกําลัง สติก็จะบริสุทธิ์ขึ้น ความนิ่งก็จะเป็นฐานให้กับสติ สตินิ่งรู้อยู่

ความปกติแห่งจิตเป็น สีลวิสุทธิ เกิดการหมดจดของศีล ความผุดผ่องแห่งจิตเป็น จิตตวิสุทธิ การเห็นตัวผู้รู้ เห็นสิ่งที่ถูกรู้ตรงๆว่ามีอยู่ ไม่มีอะไรไปเคลือบแคลงสงสัยในตัวผู้รู้และในสิ่งที่ถูกรู้เป็น ทัสสนวิสุทธิ เห็นบริสุทธิ์หมดจด หรือ ทิฏฐิวิสุทธิ คือ เห็นหมดจด มันตรงๆบริสุทธิ์ธรรมชาติ ไม่มีอะไรเข้าไปแทรกแซง เราไม่ได้เข้าไปจัดการอะไร และก็ไม่มีเราอยู่ในทุกๆสภาพธรรมที่ปรากฏเป็น ทิฏฐิวิสุทธิ เห็นที่หมดจด ทุกๆสภาพธรรมกายก็ดีใจก็ดี หรือว่ารูปนามก็ดี ล้วนแต่เป็นอนิจจัง คือ มันไม่เที่ยง เป็นอนัตตา คือ หาตัวตนแก่นสารไม่มี ในรูปธรรมนามธรรม ในกายในใจนั้น ตัวจิตผู้รู้ก็ดี ตัวสิ่งที่ถูกรู้ก็ดี ตัวที่ทําหน้าที่รู้ก็ดี ล้วนแต่เป็น อนิจจธรรม คือ มันไม่เที่ยงเป็น อนัตตธรรม คือ มันไม่มีอัตตาอะไร ไม่มีตัวตนตรงไหนแม้แต่อันเดียว เพียงแต่มันมีอยู่ มีความไม่เที่ยง มีการเป็นอนัตตาทั้ง 2 ฝั่ง ทั้งตัวผู้รู้ ทั้งสิ่งที่ถูกรู้ แล้วก็นิ่งรู้อยู่กับการหายใจ รู้กระจายไปทั่วทั้งกาย เป็นธรรมชาติ เป็นอิสระ เป็นปกติ ตามธรรมดาของเขา