คอร์สอานาปานสติ วันที่ 21-24 มี.ค. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผารามวรวิหาร

วิชฺชาคตสฺส ภิกฺขเว วิทฺทสุโน สมฺมาทิฏฺฐิ ปโหติ

ความเห็นอันชอบจะเกิดแก่ผู้รู้แจ้งด้วยอํานาจของวิชชา

คือ รู้ตรงตามความเป็นจริง ไม่ปรุงแต่งอะไร ซึ่งมันบางมากนะ มิจฉาทิฏฐิก็จะเกิดขึ้นได้ทันทีเหมือนกัน เพราะมิจฉาทิฏฐิจะเกิดขึ้นแก่ผู้ซึ่งไม่รู้แจ้งด้วยอํานาจของอวิชชา เราจะปล่อยให้มันเข้ามาสู่จิต จิตก็จะเคลิ้ม นั่นมันเจาะได้แล้ว ถ้ามันเจาะได้อย่างนั้น ก็ถอยกลับมาสู่ฐาน นิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระแล้วก็ดูมัน

นิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระอยู่ที่ฐาน ก็จะเห็นมันชัด อาการที่เห็นนั่นแหละเป็น สติปาริสุทธิ บางทีมันก็เข้ามาจากการหลับตา เราก็ลองลืมตาดู สิ่งที่เห็นก็ไม่เอาอะไร แค่รู้ ไม่ไปปรุงแต่งอะไร ใช้ลมเป็นเครื่องอยู่หลัก

ถ้ามีความคิดที่จะเข้าไปจัดการสิ่งใดๆก็ตาม ก็ถอยกลับไป แล้วพึงรู้ว่านั่นคือความคิดที่มาจาก อิจฉาวจร คือ แรงท่องไปของจิตด้วยอํานาจของอยาก ของความปรารถนา ที่จะจัดการอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็ถอยกลับไปแล้วก็ดู

ถอยจิตกลับไปสู่ฐาน นั่นตัดความเป็นเรา เพื่อไม่ให้เป็นเหตุเป็นปัจจัยในการที่จะเข้าไปทําการสืบต่อของสภาวะต่างๆที่ปรากฏ สภาวะเหล่านั้นทั้งหมดจึงเป็นปรากฏการณ์ตามธรรมชาติที่ยังคงเหลืออยู่

เมื่อได้ดังนั้นก็เข้าสู่การรู้ลม การรู้ลมก็ให้เป็นธรรมชาติของมัน

ก่อนที่ความตั้งมั่นตัวนิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระ จะสามารถที่จะดู รู้เท่าทัน เกิดเป็นความ สนฺโต คือ ความสงบขึ้นได้ มันจะมีความวุ่นวายก่อน ต้องฝ่าความวุ่นวายนี้ไปก่อน ตัวที่เป็นความวุ่นวาย ก็คือตัวนิวรณ์ทั้งหลายนี่เอง

ถ้าสามารถที่จะรู้นิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระ จิตที่เข้าสู่ฐาน เห็นได้ โดยที่ไม่หลงไปกับอกุศล ไม่หลงไปกับนิวรณ์ เห็นนิวรณ์ที่มันดับไปได้ต่อหน้าต่อตา เกิดความดีใจนะ ก็ถอยกลับไปนิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระอยู่ที่ฐานนั่นแหละ และก็ดูความดีใจนั้นด้วย ว่ามันก็เป็นเพียงแค่ปรากฏการณ์อย่างหนึ่งที่เป็นสภาวะ เห็นมันดับแล้วดีใจ ก็ดูความดีใจนะ เพราะความดีใจก็จะดึงความตั้งมั่นของจิตออกไป

จะดีใจ หรือจะเสียใจ จะหลงไป ก็รู้ ดีใจที่มันดับไปได้ ก็รู้ รู้ความดีใจนั้น

เพราะถ้าเราดีใจเมื่อใด แล้วไม่รู้ ตัวรู้ รู้ไม่เท่าทันความดีใจ ก็เกิดความหลงขึ้นมาอีก ก็หลงดีใจนั้น หลงในความที่อกุศลมันดับ

• อกุศลเกิด ก็รู้ ไม่หลงไปกับมัน
• อกุศลดับ ก็รู้ ไม่หลงไปกับการที่อกุศลดับ

คือ มันแค่รู้ทั้ง ๒ ข้าง มันจึงจะเป็นความตั้งมั่น ถ้ารู้ว่ามันดับ นั่นสติบริสุทธิ์ พอมันดับแล้วดีใจ หลงไปกับความที่อกุศลดับ นั่นเป็นสติที่ไม่บริสุทธิ์ทันที มันก็จะดึงความตั้งมั่นที่มีอยู่ ก็เข้าไปปรุงแต่งเกิดอิจฉาวจร เพราะเมื่ออกุศลเกิดใหม่ เราดูมันไม่ทัน เราก็จะเข้าไปพยายามที่จะไปดับมันทันทีนะ หลงมันก็จะทํางานของมันอย่างนั้นปรุงไปเรื่อยๆ ก็ถอยกลับไปสู่ฐานที่ตั้ง นิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระ

ตัวรู้มันละเอียด มันจะไปเห็น สายของเจตนา ที่มันจะไปรู้การหายใจ ในขณะที่แต่เดิมสติตรงเข้าไปสู่ลม สู่การหายใจที่เป็นสติปาริสุทธิ แต่พอละเอียดมากๆ มันจะเห็นสายใยบางอย่าง ก่อนที่จะมีการรู้ลม ก่อนที่จะมีการสังเกตลม ออกไปจากตัวผู้รู้ นั่นเรียกว่า เจตนา ซึ่งเป็นจิตตสังขาร ก็แค่รู้เฉยๆ

เกิดการหน่วงนึกมาที่จิต จิตก็รู้ว่ามีการหน่วงนึกเกิดขึ้น นั่นเป็น มโนสัมผัส เรียกว่า ผัสสะ มันเกิดการพิจารณาบางอย่างอันเป็นสภาวะภายใน การพิจารณานั้นเรียกว่า มนสิการ ก็เป็นจิตตสังขารเหมือนกัน ก็แค่รู้ แค่รู้ไปทุกปรากฏการณ์ของธรรมชาติแห่งกายและใจนี้ที่มันปรากฏขึ้น

ถ้าแค่รู้จบ ก็จะเกิดความผุดผ่องขึ้นมาของจิต จิตผุดผ่อง นั้นเรียก เอโกทิภาว ก็แค่รู้ หลงไม่ได้ หลงนั้นน่ะ มันจะเคลื่อนออกจากฐาน แล้วก็ไปอยู่กับสภาวะ แล้วก็มีตัวเราเข้าไปเป็นเหตุเป็นปัจจัยที่จะไปปรุงแต่ง เพื่อให้สภาวะนั้นเป็นไปดังเรา ไม่เป็นไปตามความเป็นจริง ก็แค่รู้

ถ้าจังหวะที่จิตเกิดความผุดผ่องขึ้นมา ก็แค่รู้

ดูความผุดผ่องด้วยจิตที่ตั้งมั่นอย่างอิสระ ถ้ามันมีความผุดผ่องเกิดขึ้น เอกคฺคตา คือ จิตนั้นจะมีอารมณ์หนึ่งเดียวกับความตั้งมั่น ๘๐%

ถ้าผุดผ่อง แล้วเราแค่รู้ เดี๋ยวมันก็ตั้งมั่น จะรู้สึกได้ถึงความมั่นคงแห่งจิต ว่ามีพลัง มีกําลัง นิ่ง เรียกว่า สนฺนิสีทติ คงที่แน่นิ่ง

เป็นปรากฏการณ์ขึ้นที่จิต ผู้ปฏิบัติจะรู้สึกได้ ว่ามันแน่นิ่ง คงที่ ก็รู้

เมื่อมันลึกลงไปจนมันวางใจจากเวทนาได้ วางใจจากจิตตสังขารได้ เกิดเป็น เอโกทิภาว คือ ความผุดผ่องโดดเด่นของจิตขึ้นมาอย่างเต็มกําลัง ก็รู้

ถ้าเราไม่หลงไปตรงนี้ เราก็จะเห็นความมั่นคงแห่งจิตที่เรียกว่า สมาทหํ มันจะเป็นความตั้งมั่น

#อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน#ปัญญา #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน