คอร์สการฝึกอบรมกรรมฐานเบื้องต้นเพื่อการพัฒนาจิต เพิ่มคุณภาพชีวิตและประสิทธิภาพในการทำงาน รุ่น 63 วันที่ 25-31 ตุลาคม พ.ศ. 2566ณ พุทธสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์โดย พระกิตติวิมลเมธี⁠ (สุชีพ สุธมฺโม) วัดบุปผารามวรวิหาร

การเดินจงกรม ตัวตรงปรับให้ร่างกายสัปปายะ เรื่องของการเดินทำไมต้องสอนด้วย เพราะชีวิตจริงไม่ได้มีแต่การนั่ง ในชีวิตจริงเรามี เดิน ยืน นั่ง นอน เป็นอิริยาบทใหญ่ แล้วก็มีอิริยาบทย่อย เช่น การกำ การแบ นี้เรียกว่าอิริยาบทย่อยเพราะมันอาศัยอิริยาบทใหญ่ อิริยาบทใหญ่คือเมื่อทำแล้วทำทั้งตัว เช่นนั่งก็นั่งทั้งตัว ยืนก็ยืนทั้งตัว เดินก็เดินทั้งตัว นอนก็นอนทั้งตัว จึงเป็นอิริบาบทใหญ่ ส่วนอิริยาบทย่อยคือการเคลื่อนไหวมันซ้อนอยู่ในอิริยาบทใหญ่ เช่นการกำ การแบ การยก การวาง การคู้ การเหยียด นี้เรียกว่าอิริยาบทย่อย ในชีวิตจริงเราจะมีเรื่องพวกนี้ทั้งหมด อย่างตัวรู้อยู่กับนิ่งรู้อยู่ แล้วมองไปที่แก้วจะฉันน้ำ รู้อยู่ที่นี่ไปที่แก้วมันจับแก้วขึ้นมา รู้มันสามารถทำงานได้ปกติแต่มีสติเป็นตัวร่วมเข้าไปทำงานทุกครั้งที่มีการเคลื่อนไหวอยู่ในอิริยาบทต่างๆ ฉะนั้นเราจึงต้องฝึกให้ตัวรู้อยู่ในทุกอิริยาบทให้ได้ ในการเรียนรู้เรื่องการยืน การเดิน การก้าวเท้าก้าวเดินไปขึ้นอยู่กับเราว่าจะจัดให้ละเอียดขนาดไหน เริ่มจากรู้การยืนให้ได้ก่อน รู้การยืนตามความเป็นจริงที่ยืน แต่รู้จะต้องมีฐานของตัวรู้อยู่ ถ้ารู้ว่ายืนแต่เอาตัวรู้หลุดออกไปจากกายแล้วไปสำคัญหมายตามสัญญาว่ายืนอยู่ อันนี้ไม่รู้ ไม่รู้ยืนที่เป็นธรรมชาติ

จากนี้จะให้ปฏิบัติโดยการเดินเจริญสติ 

1. ให้ตรงไปที่รูปนาม อย่าไปติดที่ชื่อ ฐานะ ศักดิ์ศรี ทิ้งให้หมด มีแค่รูปนามเท่านั้น ไม่ใช่หญิง ใม่ใช่ชาย ไม่ใช่หัวหน้า ไม่ใช่ลูกน้อง การทะลุไปถึงรูปนามตัวความรู้มันจะตั้งได้ง่าย ไม่ไปติดอยู่ที่อัตตาตัวตน

2. สงบกายให้ตัวรู้ตั้งขึ้นที่รูปนามนี้      

3. มีตัวรู้ตั้งขึ้นที่นิมิต ขยับเท้าซ้ายเท้าขวา ให้รู้สึกได้ว่ารูปนามนี้ยืนอยู่ จากนั้น ยกส้นเท้าขึ้นรู้สึก วางลงรู้สึก ก็เริ่มเดิน ยกส้นรู้สึก ย่างไปรู้สึก เหยียบลงรู้สึก ไม่ต้องรีบ ยกขึ้นรู้สึกถึงกิริยาที่ยกขึ้น ย่างไปรู้สึกถึงกิริยาที่ย่างไป เหยียบลงรู้สึกถึงกิริยาที่เหยียบลง สายตามองไปที่ทางเดินของเราแบบไม่เพ่ง ไม่โฟกัส มองไปแค่รู้ ในระหว่างเดินตัวรู้ที่ตั้งมั่นตรงต่อสิ่งที่ถูกรู้อันเป็นเป็นธรรมชาติ คือกิริยาของเท้าที่ขยับและเคลื่อนไหวอยู่ มันมีชื่อที่มาเรียกบัญญัติมากมาย เราไม่ต้องใส่ใจชื่อบัญญัตินั้น เช่น ยก ย่าง เหยียบ มันเป็นภาษาที่สมมุติขึ้นมา ให้ต้วรู้ไปรู้สึกในกิริยาที่ส้นเท้ามันยกขึ้นโดยไม่จำเป็นต้องท่องว่ายก แต่มันตรงเข้าไปสู่กิริยาของเท้าที่มันเคลื่อนไหว ให้ตัวรู้มันตรงต่อกิริยาของเท้าที่เคลื่อนไหวไปข้างหน้าที่สมมุติเรียกว่าย่าง เวลาเหยียบลงก็ให้ตรงต่อกิริยาที่เท้าเหยียบลง แต่ไม่ติดในคำว่าเหยียบ ให้สังเกตบางทีตัวรู้มันลงไม่ถึงกาย ไม่ถึงกิริยามันไปติดที่ชื่อ ยกมันไปติดที่ยก ย่างมันไปติดที่ย่าง เหยียบมันไปติดอยู่ที่เหยียบ มันเข้าไม่ถึงกายแท้ๆ ให้ความรู้เท่าทันอย่าไปหลงสมมุติ แต่ถ้าหลงก็ให้รู้ว่าหลง แล้วตรงต่อกิริยาแท้ๆที่เป็นกาย ตัวรู้มันหลุดได้แต่ให้เริ่มต้นทันทีที่หลุดออกไป จิตหลุดออกไปเป็นเรื่องธรรมชาติไม่ต้องหงุดหงิด เพียงแค่พอรู้สึกได้ให้เริ่มต้นใหม่ทันที ความสงสัยเกิดขึ้นมันก็เข้ามาแทรกแซงตัวรู้ทำให้ความตั้งมั่นที่เกิดอยู่กระจัดกระจาย แล้วหลุดออกไปสู่ความคิด ไม่มีอะไรอื่นแค่นั้นเอง ตัดความสงสัยออกไป ให้อยู่ที่ตัวรู้เป็นหลักตรงต่อกิริยาที่กำลังเคลื่อนอยู่ของกาย รู้ที่ตรงต่อกิริยาที่เคลื่อนอยู่นั้นซึ่งเป็นสิ่งที่ถูกรู้อันเป็นธรรมชาติของเขา ทุกครั้งที่รู้ตรงมันจะตกมาเป็นความตั้งมั่น ความรู้ตรงตัวนี้มันเป็นขณะจิตที่เป็นปัจจุบันรู้ตรงต่อสิ่งที่ถูกรู้ อย่างเรารู้ขณะที่เท้ากำลังย่างไป ตัวรู้ที่มีอยู่มันรู้ตรงต่อเท้าที่ย่างไปข้างหน้า ขณะจิตนั้นรู้ตรงแล้ว พอเท้าเหยียบลงไป ตัวรู้ในขณะจิตที่เท้าย่างมันดับลง ตัวรู้ที่เหยียบลงก็เกิดขึ้น แล้วตัวรู้ของส้นเกิด ตัวรู้ที่เหยียบก็ดับ ให้สังเกตแต่ละขณะจิตส่งผลสืบต่อเป็นลำดับไป ถ้าในขณะจิตหนึ่งที่รู้ส้นเท้ายกขึ้นตรงต่อสิ่งที่ถูกรู้  พอเท้ามันย่างขณะจิตที่ดับไปที่รู้ตรงต่อส้นนั้นดับไป ขณะจิตที่ดับไปนั้นจะส่งผลเป็นวิบากให้ขณะจิตต่อไป คือขณะจิตที่เท้ามันย่างไป ความตั้งมั่นที่เกิดมันจึงต่อเนื่อง ต่อเนื่องเป็นวิบากส่งผลไปเรื่อยๆ ถ้ามีความคิดความสงสัยหรือความปรุงใดๆเกิดขึ้นในขณะนั้น มันก็จะทำลายความตั้งมั่น ความต่อเนื่องนั้นก็จะขาดหายไป วิบากแห่งจิตที่จะเกิดขึ้นที่จะส่งผลต่อความตั้งมั่นที่บ่มเพาะขึ้นมาก็หายไป เพราะฉะนั้นการรู้ตรงต่อสิ่งที่ถูกรู้ คือกิริยาที่มันเคลื่อนในลักษณะของการยกบ้าง ย่างบ้าง เหยียบบ้าง ตรงๆอย่างนี้