In de zevende editie van NOvUM spreekt Bas van Zelst met Jeroen Soeteman (bestuurder NOvA), Onno Pouw (weerbaarheidstrainer) en Marieke de Jong (advocaat) over weerbaarheid. Wat is weerbaarheid? Welke tips heeft Onno Pouw voor advocaten, wat heeft Marieke de Jong meegemaakt en wat doet de NOvA om advocaten weerbaar te laten zijn?

Bas van Zelst met advocaten Gloria Heutinck- Gomes en Mark Smeets. Zij zijn lid van het door de NOvA opgerichte Platform Inclusie en diversiteit. Daarin houden zij zich samen met 35 andere advocaten met verschillende thema’s bezig, maar allemaal met hetzelfde uitgangspunt: “Wat kunnen we doen om mensen met een diverse achtergrond of geaardheid de kans te bieden om hetzelfde te bereiken als wij hebben bereikt?”

Volgens Heutinck- Gomes is de advocatuur nog steeds vrij homogeen. “De advocatuur nu bestaat eigenlijk vooral uit ‘dezelfde’ mensen. Het is ook psychologisch bepaald dat je bij sollicitaties vaak onbewust een voorkeur hebt voor mensen die net zo zijn als jij. Daarom is het goed als we voor mensen met een andere achtergrondgelijke kansen kunnen creëren om toe te treden tot de advocatuur. Heutinck- Gomes komt zelf uit Kaapverdië. “Ik heb andere ervaringen dan mensen die in NL geboren zijn. Je ziet bijvoorbeeld dat mensen met mijn achtergrond veel minder snel lid worden van een studentenvereniging. Terwijl je dat eigenlijk wel moet doen als je je kansen in de advocatuur het grootst wilt maken.”

Het platform houdt zich niet alleen bezig met diversiteit, maar ook met inclusie. Mark Smeets: “Voelen mensen zich thuis, komen ze daar waar ze terecht willen komen en halen we het beste uit alle advocaten? Als de beroepsgroep zich te veel concentreert op 1 type mens, laten we heel veel talent liggen. Dit onderwerp wordt vaak nog gezien als een ‘soft’ onderwerp, maar het is eigenlijk een heel rationele en zakelijke overweging. We kunnen het ons in de toekomst gewoonweg niet meer permitteren om er geen tijd en energie in te steken.”

Intern onderzoek door (huis)advocaten brengt risico’s met zich mee, waar een advocaat vooraf goed bij stil moet staan. Hierover gaan Petra van Kampen (strafrechtadvocaat en AR-lid NOvA) en Diana de Wolff (arbeidsrechtadvocaat en bijzonder hoogleraar Advocatuur) met elkaar in discussie in NOvUM. De NOvA heeft onlangs de toelichting op de gedragsregels op dit gebied verduidelijkt.

Van Kampen geeft aan dat onderzoek door advocaten aantrekkelijk kan zijn voor ondernemingen. “Een advocaat weet wat van belang is, waar hij naar moet kijken. Daarnaast heeft het kostentechnisch grote voordelen en kan onderzoek door een advocaat efficiënt zijn. Maar er zijn ook nadelen.”

“Wat echt niet kan is onderzoek doen en daarbij twee heren dienen”, aldus De Wolff. “Bijvoorbeeld vooraf afspraken maken met de opdrachtgever over wie je gaat ondervragen en hoe je gaat rapporteren. Al staat het niet met zoveel woorden in gedragsregel vijftien, ik denk dat je moet constateren dat het niet kan.”

Strafrechtadvocaten Jan Vlug en Jeroen Soeteman gaan met elkaar in discussie over de regel voor contante betalingen aan advocaten. Waar ligt de grens? En hoeveel onderzoek zou je als advocaat moeten doen?

Volgens Vlug interpreteren veel advocaten de regel over contante betalingen onder de € 5.000 niet goed. ‘Het mag alleen in zeer uitzonderlijke omstandigheden, de raad van discipline is daar duidelijk over. En van mij mag die regel nog wel strenger. We moeten af van die beschuldigingen van witwassen. Ik neem zelf helemaal geen contant geld meer aan, ik wil dat risico niet lopen. Ik wil niet die cliënt die in een Rolls-Royce komt aanrijden en om een toevoeging vraagt.”

Jeroen Soeteman denkt daar anders over: “De regel zoals die nu is, is helder. We moeten ervoor waken dat we onze regels aanpassen alleen omdat er dingen in de media staan. We moeten er juist vanuit gaan dat advocaten te vertrouwen zijn, hun financiële huishouding zorgvuldig voeren en zich aan de regels houden.”

Bedreigd worden kan een enorme impact hebben, zowel zakelijk als privé. Daarover gaat de tweede aflevering van NOvUM. Gasten zijn AR-lid Robert Crince Le Roy (portefeuille Weerbaarheid) en Ine Spee van ARQ-IVP, die onderzoek doet onder advocaten en rechters naar de psychosociale gevolgen van bedreigd worden. Crince le Roy, die zelf ook met bedreiging te maken heeft gehad: “Denk niet dat het stoer is als je wordt bedreigd. Het hoort er niet bij!” Spee bevestigt dit: “Neem een bedreiging serieus, bespreek het met collega’s en straal als beroepsgroep uit dat je dit niet accepteert.”

Francien Rense, strafrechtadvocaat bij NautaDutilh, ziet het ultieme doel voor een strafrechtadvocaat niet perse als de vrijspraak van een schuldige client. "Het belang van de client staat altijd voorop, maar in het bespreken van de verdedigingspositie hoeft het niet alleen maar te gaan over hoe het spel kan uitmonden in een vrijspraak. Het kan ook goed zo zijn dat een client besluit om niet te zwijgen, maar om zijn of haar verhaal te vertellen." Dat kan in bepaalde gevallen betekenen dat een client meewerkt aan zijn eigen veroordeling.

Rense gaat hierover in gesprek met Bas van Zelst in de eerste aflevering van een nieuwe serie webvideo's getiteld NOvUM. In elke aflevering van NOvUM wordt in 15 tot 20 minuten ingegaan op een actuele kwestie met gasten uit of rond de advocatuur.