امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، می‌خواهد فلسطین را به عنوان یک کشور به رسمیت بشناسد. اکنون نگاه‌ها به نشست سازمان ملل برای راه حل دو کشوری دوخته شده است. چه انتظاری می‌توان از این نشست داشت؟وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان ملل از امروز دوشنبه ۶ مرداد (۲۸ ژوئیه) گرد هم می‌آیند تا در نشستی به‌تعویق‌افتاده برای دستیابی به راه حل دو کشوری میان اسرائیل و فلسطینیان شرکت کنند، اما آمریکا و اسرائیل این رویداد را تحریم کرده‌اند.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ۱۹۳ عضو، سپتامبر سال گذشته تصمیم گرفت که چنین نشستی در سال ۲۰۲۵ برگزار شود. این نشست، به میزبانی فرانسه و عربستان سعودی، قرار بود در ماه ژوئن برگزار شود، اما پس از حمله اسرائیل به ایران به تعویق افتاد.

هدف از این نشست سه‌روزه، ترسیم پارامترهایی برای نقشه راه تشکیل یک دولت فلسطینی، هم‌زمان با تضمین امنیت اسرائیل است.

نمایندگان اکثر کشورهای عضو سازمان ملل راه حل دو کشوری را تنها گزینه برای برقراری صلحی پایدار و عادلانه میان اسرائیل و فلسطینیان می‌دانند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

با این حال، به باور کارشناسان، نباید از این نشست انتظارات زیادی داشت. ریچارد گوون، مدیر دفتر سازمان ملل در اندیشکده "گروه بین‌المللی بحران" می‌گوید، مسائل بی‌شمار حل‌نشده درباره راه حل دو کشوری، ناگهان در عرض سه روز روشن نخواهند شد.

با این همه، این نشست مهم است، زیرا به گفته گوون: «مسئله بر سر امید بخشیدن به فلسطینیان، به‌ویژه نیروهای میانه‌رو سیاسی است، مبنی بر اینکه آنان با توسل به راه‌حل‌های دیپلماتیک و همکاری با سازمان ملل شانس دستیابی به کشوری مستقل را داشته باشند.»

آیا مکرون پیروانی خواهد یافت؟

اندکی پیش از برگزاری نشست، اعلام موضع امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، بازتاب گسترده‌ای یافت. مکرون می‌خواهد فلسطین را در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر به عنوان کشوری مستقل به رسمیت بشناسد.

به گفته ریچارد گوون، این نیز نشانه‌ای مهم است: «اروپایی‌ها بدین‌ترتیب به اسرائیل نشان می‌دهند که نمی‌توانند صرفاً الحاق کرانه باختری را اعلام کرده و گمان برند که این موضوع در سطح جهانی پذیرفته خواهد شد.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ژان−نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، به گفته خود، در این نشست تلاش خواهد کرد تا کشورهای دیگر را ترغیب کند که به فرانسه در به رسمیت شناختن دولت فلسطین بپیوندند. بارو همچنین گفته است که انتظار دارد کشورهای عربی تا مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر آینده حماس را محکوم کرده و خواستار خلع سلاح این گروه تروریستی شوند.

این موضوع هم که در جریان نشست سازمان ملل کشورهای دیگری نیز ناگهان کشور فلسطینی را به رسمیت بشناسند، بعید به نظر می‌رسد.

بسیاری به این نشست سه‌روزه، همچون مقدمه‌ای برای مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر آینده می‌نگرند؛ جایی که مهم‌ترین رهبران سیاسی جهان در نیویورک گرد هم خواهند آمد. جنگ در خاورمیانه احتمالاً مهم‌ترین موضوع این گردهمایی خواهد بود.

شاید تا آن زمان کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز به همتای فرانسوی خود بپیوندد. ریچارد گوون معتقد است که این امر می‌تواند تأثیر بزرگی بر موضوع داشته باشد: «بسیاری از کشورهای شمال اروپا روابط امنیتی نزدیکی با بریتانیا دارند. آنها بیشتر از تصمیم بریتانیا پیروی ‌می‌کنند تا از تصمیم فرانسه.»

نشستی در غیاب آمریکا و اسرائیل

امانوئل مکرون و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، قصد داشتند شخصاً در نشست سه‌روزه سازمان ملل حضور یابند. اما سپس، با آغاز جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران، موضوع منتفی شد.

این اتفاق به سود دولت ترامپ تمام شد. به گفته گوون، دولت آمریکا از همان آغاز سعی داشت از برگزاری نشست مهمی در سازمان ملل درباره سرنوشت فلسطینیان جلوگیری کند، زیرا به گفته او: «آمریکا هرگز نمی‌خواسته کشورهای دیگر از سازمان ملل برای اعمال فشار بر اسرائیل استفاده کنند.»

آمریکایی‌ها این بار نیز با مداخلات پشت‌پرده‌شان موفق عمل کرده‌اند. سران کشورها دیگر شرکت نمی‌کنند؛ فقط وزیران خارجه یا وزیران مشاور در نشست حاضر خواهند بود. دولت آمریکا نشست را "هدیه‌ای به حماس" توصیف و اعلام کرده که اصلاً در آن شرکت نمی‌کند.

اسرائیل نیز با بیان اینکه این نشست محکومیت فوری حماس و بازگرداندن تمام گروگان‌های باقی‌مانده در غزه را در اولویت قرار نداده، اعلام کرده است که در آن شرکت نخواهد کرد.

این نشست در حالی برگزار می‌شود که جنگ ۲۲ ماهه اسرائیل و حماس در غزه همچنان ادامه دارد. این جنگ در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد؛ زمانی که حماس طبق گزارش‌های منابع اسرائیلی، ۱۲۰۰ نفر را در جنوب اسرائیل کشت و حدود ۲۵۰ نفر را به گروگان گرفت. از آن زمان، بنا به گزارش مقام‌های غزه، نزدیک به ۶۰ هزار فلسطینی کشته شده‌اند.

سازمان ملل مدت‌هاست از چشم‌انداز تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین، که در کنار یکدیگر در مرزهای امن و به‌رسمیت‌شناخته‌شده زندگی کنند، حمایت می‌کند. فلسطینیان خواهان تشکیل دولتی در کرانه باختری، شرق بیت‌المقدس و نوار غزه هستند.

مجمع عمومی سازمان ملل در ماه مه سال گذشته میلادی (۲۰۲۴) با اکثریت قاطع از تلاش فلسطینیان برای عضویت کامل در سازمان ملل حمایت کرد، آنها را واجد شرایط پیوستن دانست و از شورای امنیت خواست تا این موضوع را دوباره "با نظر مساعد" بررسی کند.

رأی‌گیری مجمع عمومی در واقع نوعی همه‌پرسی جهانی از میزان حمایت از تلاش فلسطینیان برای عضویت کامل در سازمان ملل، و در عمل به رسمیت شناختن دولت فلسطینی، بود.