پادکست هنگامه

در این اپیزود آن یانته، نگاهی به فصل اول کتاب دوزخیان زمین فرانتس فانون انداخته. و معتقد است هرچند نگاه فانون به خشونت همواره مناقشه برانگیز بوده اما او در واقع منتقد خشونت است.

فانون متاثر از روانکاوی فرویدی و اگزیستانسیالیسم درباره روشهایی که مردم استعمارزده را مطیع و فرمانبردار شرایط زندگی مخوف خود در دنیای استعماری میکند، شرایطی که در ان استعمارگران، استعمارشده‌ها را شیطان محض نشان میدهند بحث میکند.

نگاه فانون به خشونت را بسیاری پسندیدند و برخی هم رد کردند، با این حال ایده‌های او هنوز هم در بین پژوهشگران و جنبش‌های رهایی‌بخش مردم به حاشیه رانده شده و سرکوب شده جای دارد.

وقتی پای پلیس سفیدپوست روی گردن جورج فلوید بود او میگفت نمیتوانم نفس بکشم. نقل قولی از فانون هست که میگوید «زمانی که قیام میکنیم برای یک دلیل خاص قیام نمیکنیم. ما به این دلیل قیام میکنیم که به دلایل متعددی نمیتوانیم نفس بکشیم».

در اپیزود قبلی (پساتوسعه) از متفکرینی که الهام‌بخش این مکتب بودند گفتم. کسانی چون ایوان ایلیچ، گاندی، فانون و فوکو.

یانته استدلال میکند که هر چند دین دغدغه فانون نیست، اما در نگاه او استعمار فراتر از چند واقعه خاص است و شبیه نوعی الاهیات است که دارای ارجاعات صراحتا مسیحی است.

یانته درباره خشونت مطلق (absolute violence) در نگاه فانون حرف میزند و معتقد است برای فهم آن میتوان از والتر بنیامین و جورج سورل کمک گرفت. خشونت مطلق در این نگاه در پی تعویض این سیستم با سیستم دیگر نیست بلکه میخواهد کل نظم موجود را درهم شکند.

او در این سخنرانی به کتاب The Labor of Job از آنتونیو نگری و خوانش ماتریالیستی او از داستان ایوب اشاره میکند.

یانته همچنین به نقد فمینیستی به فانون و کارکرد مردانگی متورم در او اشاره میکند و معتقد است وابسته نشان دادن شتابزده خشونت و مردانگی در فانون ممکن است بر اشتیاق عمیق او بر گشودگی، متفاوت بودن، مراقبت و عشق در او سایه افکند.

به نظرم کلر دنی (که در چند فیلم مشخصا تحت تاثیر فانونه) این مردانگی متورم و پیچیدگی آن را خیلی خوب نشان میده.

این اپیزود ترجمه اپیزودی از پادکست against the grain است. https://kpfa.org/player/?audio=360283

آن یانته استاد مطالعات دین در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در نورتریج است که به همراه النور کرگ به تازگی کتابی منتشر کرده‌اند که شامل مجموعه مقالاتی درباره فانون است. این سخنرانی بر اساس یکی از مقالات همین کتاب تنظیم شده. اصل مقاله را در کانال گذاشتم. https://www.dukeupress.edu/beyond-man

در این اپیزود درباره پسا-توسعه حرف میزنم. یک مکتب فکری کوچک اما بسیار مهم و تاثیرگذار در دم و دستگاه عظیم توسعه. مجموعه‌ای از روشنفکران و نویسندگان برجسته که پس از چند جلسه و نگارش یک کتاب پایه‌گذار مکتبی شدند به نام پسا-توسعه.

کتاب دیکشنری توسعه به جمع‌آوری و ویراست ولفگانگ سکس و با حضور: گوستاوو استوا، داگلاس لامیس، ماری ان گرون مایر، جرارد برتود، ایوان ایلیچ، مجید رهنما، آرتورو اسکوبار، باربارا دودن، جین رابرت، خوزه ماریا برت، واندانا شیوا، کلاود آلوارز، هری کلیور، سرژ لاتوش، آشیس نندی و اوتو اوریک.

منابع این اپیزود:

Introduction to International development, approaches, actors, issues, and practice (third edition) - chapter 4: post-development and alternatives to development (Aram Ziai)

Gustavo Esteva & Arturo Escobar (2017) Post-Development @ 25: on ‘being stuck’ and moving forward, sideways, backward and otherwise, Third World Quarterly, 38:12, 2559-2572, DOI: 10.1080/01436597.2017.1334545

Aram Ziai (2017) Post-development 25 years after The Development Dictionary, Third World Quarterly, 38:12, 2547-2558, DOI: 10.1080/01436597.2017.1383853

The Development Dictionary - A Guide to Knowledge as Power, edited by Wolfgang Sachs

برای فهم موقعیت کوبا و تظاهرات این روزها دست کم میتوان به سه مورد اشاره کرد:

۱- مشروعیت دولت

۲- دلایلی که منجر به ابر تورم فعلی شده

۳- سیاست مخلوط مخالفین

منابع این اپیزود

اکانت red_dilettante@ در توئیتر

https://www.dissentmagazine.org/article/cuba-without-the-castros

https://www.dissentmagazine.org/online_articles/people-in-havana-talk

https://translate.google.com/translate?sl=auto&tl=en&u=https://jovencuba.com/paquete-de-reformas/

این اپیزود آخرین اپیزود سری «جنسیت و توسعه» است و به نظرم میتواند یک جمع‌بندی برای بسیاری از این بحثهای مفهومی در این سری باشد. مانیفست فمینیسم ۹۹ درصدی نوشته چینزیا آروزا، نانسی فریزر و تیتی بتچاریا مانیفستی روشنگر، رادیکال و بسیار مترقی است که در سال ۲۰۱۹ و با نگاهی به اعتصابات فمینیستی در اقصا نقاط جهان تدوین شده و یک نقشه راه پیش ‌روی جریان‌های مترقی قرار میدهد. نقشه راهی که از اتحاد جنبش‌های فمینیستی، کارگری، محیط زیستی، مهاجران و ضد نژادپرستی ناشی میشود.

کتابچه‌ای است در فرمت مانیفست و سرشار از ایده‌های درخشان، تفکربرانگیز و البته بحث‌برانگیز از این بابت که در برابر بسیاری جریان‌هایی قرار میگیرد که ظاهرا داعیه برابری جنسیتی دارند اما برعکس بر آتش نابرابری می‌افزایند. این مانیفست را به نوعی میتوان ایده‌ای علیه فمینیسم لیبرال و فمینیست‌های خودخوانده‌ای چون هیلاری کیلنتون و مدیر میلیاردر فیس بوک شریل سندبرگ و شعار چابک‌سازی‌اش دانست.

نویسندگان در این مانیفست علیه دروغ‌گویی سیاست هویتی غالب شوریده‌اند. و از این طریق به فمینیسم مورد حمایت شرکت‌های بزرگ تاخته‌اند.

بخش عمده این مانیفست را خانم مرجان نمازی ترجمه کرده‌اند و بخش پایانی کتاب را خانم فریده حمیدی که روی اینترنت در دسترس است. با این حال دست کم تا جایی که من دیده‌ام تا به امروز آنقدر که باید یا بهتر بگم آنقدر که ظرفیت‌های متن اجازه میده مورد توجه بسیاری از بخشهای جامعه قرار نگرفته است. عاطفه رنگریز اما یکی از کسانی است که توجه ویژه‌ای به این مانیفست نشان داده و سعی کرده که بطور جداگانه به تزهای ۱۱گانه این مانیفست بپردازد. عاطفه رنگریز دانش آموخته جامعه‌شناسی است و در سالهای اخیر بیشتر بر تبعیض جنسیتی متمرکز بوده است. از ایشان دعوت کردم تا گفتگویی با هم در این خصوص داشته باشیم.

اپیزود ویژه نوروز سال ۱۴۰۰

انسان‌ها دست کم ۷۰۰۰ سال است که آبجو می‌سازند و تا حدود ۲۰۰ سال پیش تولید و فروش این نوشیدنی عموما در اختیار زنان بوده است. چه شد که این روند تغییر کرد و فرهنگ پیرامون این نوشیدنی جنسیت زده شد؟ آبجوسازی و جادوگری چه ربطی بهم دارند؟

آنچه در این اپیزود آمده:

مردانگی چیست؟

مروری بر فهم تاریخی مردانگی

نگاهی به نظریه مردانگی هژمونیک

نقدی بر ایده مردانگی سمی

همچنین اشاره‌ای کردم به اولین مطالعه جامعی که در منطقه منا صورت گرفته. ۲-۳ نکته از نتایج مطالعه را در اپیزود گفته‌ام و بقیه نتایج را میتوانید در وب‌سایت مطالعه کنید

مقاله‌ای که در ابتدای گفتگو بدان اشاره میشود را اینجا بخوانید:

دقیقه 6:48: در اختیار گروه های اقلیت و زنان

دقیقه 35:51 : در تأیید همون ایده های غالب نباشه.

در این اپیزود کتاب قلب نامرئی نوشته نانسی فولبر را مرور کرده‌ام. در ابتدا و در ۱۵ دقیقه ابتدایی مقدمه‌ای کوتاه درباره اقتصاد فمینیستی صحبت کرده‌ام و بعد وارد بحث کتاب شده‌ام.

منابع

قلب نامرئی - نانسی فولبر

Feminist Economics, Drucilla K. Barker, The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies, First Edition. Edited by Nancy A. Naples.

Nelson J.A. (2018) Feminist Economics. In: Macmillan Publishers Ltd (eds) The New Palgrave Dictionary of Economics. Palgrave Macmillan, London.

Pujol, M, Fulton, K.L & Peter, C. (1999), Women’s Studies in Focus: Remembering Michele Pujol, Atlantis, Vol 23.2, Spring/Summer 1999

Pujol, M (1984), Gender and class in Marshall's "Principles of Economics”, Cambridge Journal of Economics , September 1984, Vol. 8, No. 3 (September 1984), pp. 217-234

Gary, K (2002) Book Reviews, Gender, Technology and Development, 6:2, 287-291

اقتصاد از چشم‌اندازی زنانه - مریم یوسفیان - مجله زنان امروز - ۱۳۹۷

همه دردسرهای زنان شاغل در ایران

این مقاله در اصل در خبرگزاری مهر منتشر شده اما از دنیای اقتصاد تا مشرق‌نیوز آن را بازنشر کرده‌اند

https://bit.ly/2V7J5yk

راحله کردوانی - تجارب مادران شاغل از سیاست‌های مراقبت از کودک در ایران: مطالعه پدیدارشناختی - زن در توسعه و سیاست، بهار ۱۳۹۸ - دوره ۱۷ - شماره ۱ - صص ۱۴۵-۱۲۱

اعظم خاتم

جامعه شناس توسعه و مطالعات شهری

دکترای مطالعات شهری، دانشگاه یورک کانادا

اعظم خاتم سابقه‌ای طولانی در تحقیق، تدریس و انتشار در زمینه معضلات توسعه و مسائل شهری در ایران و خاورمیانه دارد. او تحصیلات خود را در دانشگاه تهران در حوزه جامعه‌شناسی آغاز کرد و دکترای خود را در زمینه محیط شهری از دانشگاه یورک کانادا دریافت ‌کرده است. او در دهه هفتاد و هشتاد شمسی از یکسو به عنوان برنامه‌ریز شهری و توسعه در طرح‌های مختلف فعالیت می‌کرد و از سوی ‌دیگر به عنوان محقق مستقل در انجمن جامعه‌شناسی ایران و سازمان محققان مستقل مسائل زنان مسئولیت اداره گروه‌های تحقیقاتی مختلف را به عهده داشت. از جمله فعالیت‌های برنامه‌ریزی او تدوین سیاستهای مسکن اجتماعی در ایران، مشارکت در طرح هدایت توسعه تهران (۱۳۸۵)، هدایت برنامه‌های توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی در شهرهای مختلف و برنامه‌های اشتغال زنان در ایران بوده است. تهیه این برنامه‌ها او را در شناخت دقیق سیاستهای کلان و برنامه‌های توسعه دولتی یاری کرده در حالی که او در عین‌حال به طور فعال تحقیقات شخصی خود را برای شناخت تحولات اجتماعی کشور درماورای این طرح و برنامه‌ها ‌دنبال کرده است. بنابراین مقالات او بر‌ایند این دو نوع علاقه و تجربه متفاوت است. آخرین مقاله او به فارسی به نام « گفتارها و سیاست‌‌‌های  توسعه در ایران بعد انقلاب» درخرداد ماه سال ۱۳۹۸ در مجله گفتگو به چاپ رسیده است. اما موضوع بحث این اپیزود کتاب « توانمندی زنان: نقدی به رویکردهای رایج توسعه به زنان» است که بیش از یک دهه قبل توسط انتشارات آگه به چاپ رسید.

لینک مقاله گفتارها و سیاست‌‌‌های  توسعه در ایران بعد انقلاب

https://bit.ly/2Ijz5Po

در این اپیزود ابتدا کمی درباره توانمندسازی زنان در جریان اصلی صحبت خواهم کرد و سپس از زبان برخی همراهان این پادکست به تعدادی از ابهامات و پیچیدگی‌های این مفهوم اشاره خواهد شد. برای این اپیزود همراه با جمعی از همراهان پادکست کتاب زیر را خواندیم.

توانمندی زنان: نقدی بر رویکردهای رایج توسعه

گردآوری و تدوین: اعظم خاتم

مؤلفان:

نایلا کبیر، ویویان وی، فریدا شهید

مترجمان: فاطمه صادقی، اعظم خاتم، اکرم خاتم، هما مداح، فاطمه محمدی

نشر آگه

سایر منابع:

Women’s Empowerment Principles: Equality Means Business

https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2011/10/women-s-empowerment-principles-equality-means-business#view

https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2011/10/women-s-empowerment-principles-equality-means-business#view

Duflo, E 2012, Women Empowerment and Economic Development, Journal of Economic Literature 2012, 50(4), 1051–1079

Where are all the women?

https://www.weforum.org/agenda/2015/10/where-are-all-the-women/

Missing women—revisited

Reduction in female mortality has been counterbalanced by sex selective abortions

Amartya Sen,

The decline in 'missing women' in Bangladesh

https://www.opendemocracy.net/en/5050/decline-in-missing-women-in-bangladesh/

https://www.nytimes.com/2017/10/05/opinion/the-myth-of-womens-empowerment.html

ترجمه این مقاله در این آدرس:

افسانه توانمندسازی زنان - رفیعه ذکریا - فلاخن ۸۷

http://manjanigh.com/?p=2516