คอร์สอานาปานสติ วันที่ 21-24 มี.ค. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผารามวรวิหาร

ตัวอกุศลทุกตัวที่เป็นสภาวะที่มันปรากฏ เราเรียกว่า อกุศล แต่จริงๆแล้วที่เรียกว่า อกุศล เพราะว่ามันเกิดด้วยอํานาจของอวิชชา โมหะ และอุปธิ ชื่อว่า อกุศลนี้ ก็เป็นศัพท์ที่บัญญัติขึ้นมา

ในตัวเราจริงๆ พอเราพูดว่า อกุศล เราเข้าไม่ถึง มันเป็นปรากฏการณ์ภายในจิตใจ ที่ใจเจ้าของนั่นแหละรู้ดีอยู่ แต่พอเราเรียกว่า อกุศล คําว่า อกุศล มันมากั้น และในที่สุด เราก็จะสงสัยในศัพท์ที่ชื่อว่า อกุศล ตัวที่เกิด มันใช่อกุศลไหมหนอ?

ภาษาเลยมากั้นการเข้าถึง ชื่อนั่นแหละมันมากั้นการเข้าถึง

ทีนี้เราจะต้องดูอะไร พระพุทธเจ้าเรียกว่า วิตักกสัณฐาน ก็คือ ลักษณะ คุณลักษณะ สมบัติ องค์ประกอบ ที่เกิด การตั้งอยู่ การปรุงอยู่ ของมัน เวลาพูดโดยภาษาเพื่อที่จะให้เข้าใจ มันต้องใช้ความมาก แต่ว่าเวลาปรากฏการณ์นี้มันเกิดในใจของเรามันแป๊บเดียว ในปรากฏการณ์นั้นมีรายละเอียดของมัน แต่ว่าการที่จะรู้รายละเอียด เราจะต้องเห็นตัวมันก่อน

พอเห็นตัวมันบ่อยๆ แล้วก็จะรู้รายละเอียดของมัน

เราก็จะเข้าใจเลยว่า รายละเอียดของอกุศลแต่ละตัวที่มันเกิดขึ้นนั้น มันเกิดจาก จิตเราหลงเข้าไปเสวยอารมณ์ต่อผัสสะที่มากระทบทุกๆทาง พอกระทบปั๊บ สัญญา เวทนามาเลย มันมาโดยที่เราไม่รู้

สัญญา เวทนา สังขาร ๓ ตัวนี้เป็นตัวหลัก ในตัวสังขารนี้จะประกอบไปด้วย เจตนา ผัสสะ มนสิการ เพราะคําว่าปรุง ก็คือ การทําในใจ อยู่ในส่วนของสังขาร ทํามนสิการในใจเจ้าของ นั่นคือ มันปรุงแล้ว แล้วมันก็เชื่อในการปรุงของมัน เพราะมันเป็นอุปาทานขันธ์ เพราะมันยึดถือว่ามันเป็นมัน มันเป็นตัวมัน

ถ้านิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระ คือ ถอยตัวผู้รู้กลับไปสู่ฐาน แล้วเห็นสิ่งเหล่านี้ที่เกิดขึ้น ณ ขณะ มันเป็น ธัมมานุปัสสนา ทันที เพราะมันตัดเราขาดออกไป

จิตเข้าสู่ฐาน นั่นคือ ไปอยู่กับรูปนามแท้ๆ กับกายแท้ๆ ละลายความเป็นเราออกไป

ตัวรู้นิ่งอยู่อย่างอิสระ แล้วก็ดูสิ่งเหล่านี้ตามความเป็นจริง

จิตถอยกลับไปสู่ฐาน นิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระ แล้วก็ดูกายดูใจ ดูอาการกาย อาการใจ

ตัวที่ดูเป็น สติ และสติที่ดู ออกมาจาก จิตรู้ ตัวรู้ ที่นิ่งเฉยอยู่อย่างอิสระ สติตัวนั้นเป็น สติที่บริสุทธิ์

แต่เดิม สติมี แต่ไม่บริสุทธิ์ ที่ไม่บริสุทธิ์ เพราะไม่มีความอิสระจากความเป็นเรา

แต่เมื่อนิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระอยู่ที่ฐาน ตัวรู้อยู่นี่ แล้วก็มีสิ่งใดเกิดปั๊บ มันรู้ มันรู้ มันรู้

รู้นั่นแหละเป็น สติ และสติที่เกิดจากตัวรู้ที่ตรงต่อสภาวะที่ปรากฏอันเป็นธรรมชาตินั้น สติตัวนั้นน่ะเป็นสติที่บริสุทธิ์

ที่บอกเสมอว่ารู้เป็น อนิสฺสิต คือ มันรู้ตรงๆอย่างบริสุทธิ์ ไม่มีตัณหา มานะ และทิฏฐิ

สติที่ไม่มีตัณหา มานะ และทิฏฐิ เข้าไปเกาะเกี่ยว นั่นแหละเรียกว่า มันบริสุทธิ์

แต่ถ้าเมื่อใดที่เราจ้อง เสร็จเลย มันหลุดออกไป ไม่ได้ดูด้วยความตั้งมั่น

เพราะฉะนั้น จิตที่ตั้งมั่น เวลารู้หรือดู จิตที่ตั้งมั่น จึงประกอบไปด้วยองค์ประกอบ ๗ ประการอยู่ในนั้น

พอกระทบปั๊บ ถ้ามีความคิดขึ้นมาโดยที่ตัวนิ่งรู้เฉยอยู่ยังอยู่ที่ฐานอย่างอิสระ

เมื่อจิตมีความตั้งมั่น ตัวรู้นิ่งเฉยอยู่อย่างอิสระอันเป็นกําลังแล้ว มันจะรู้กระจายไปทั่วหมดทั้งกาย เราก็สังเกตดูว่า เวลาเราเริ่มรู้ลมสักระยะหนึ่ง ตัวรู้ที่นิ่งเฉยอยู่ที่ฐานจะรู้การกระเพื่อมของกายส่วนอื่นด้วย โดยที่มันรู้เอง ไม่ใช่เราพยายามให้มันรู้เองนะ การที่เราพยายามให้มันรู้เอง นั่นหมายความว่า เราพยายามอีก

การนิ่งรู้เฉยอยู่ นําจิตเข้าสู่ฐาน และดูมันตรงๆ ตามกําลังของความตั้งมั่น

ตัวนี้ คือ ตัวจบ ตัวนี้ คือ ตัวที่จะพลิกจากอวิชชามาเป็นวิชชา พอพลิกจากอวิชชามาเป็นวิชชานี่มันเรื่องใหญ่เลย

ถ้าอยู่กับอวิชชา มันก็จะมีตัณหา มานะ ทิฏฐิ

พอพลิกมาเป็นวิชชา มันก็ไม่มีตัณหา มานะ ทิฏฐิ

แล้วสภาพธรรมแบบไหนที่ไม่มีอวิชชา ตัณหา มานะ ทิฏฐิ ก็ต้องเป็นสภาพจิตที่เป็น อนิสฺสิต

สภาพไหนที่เป็น อนิสฺสิต ก็สภาวะที่นิ่งรู้เฉยอยู่อย่างอิสระ แล้วดูอาการกายอาการใจที่มันเกิดขึ้นในแต่ละขณะ ตัวที่ดูนั่นแหละ เรียกว่า สติปาริสุทธิ ตัวดูตัวนั้นไม่มีตัณหา มานะ ทิฏฐิ ตัวนั้นก็จะบ่มมาเป็นความตั้งมั่น ความตั้งมั่นนั้นจะเป็นความตั้งมั่นชนิดที่มีสติแลอยู่ เมื่อสภาพการณ์ใด สภาวะใด หรือปรากฏการณ์ใดที่เกิดขึ้น ทั้งกุศลและอกุศลที่เกิดขึ้นกับกายกับใจนี้ ตัวที่มีสติแลอยู่ จะรู้ แล้วทุกครั้งที่รู้อย่างนี้เรียกว่า มันรู้อย่างบริสุทธิ์ รู้เท่าไร ความตั้งมั่นก็จะยิ่งเพิ่มพูนขึ้นเท่านั้น

#อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน
#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน

#ความตั้งมั่น #สติ