คอร์สอานาปานสติ วันที่ 5-10 ธ.ค. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

เคยได้ยินคําพูดที่ว่า “พวกเราคือจิต” เคยได้ยินใช่ไหม? แต่เราไม่เคยคิดว่าพวกเราคือจิต ตั้งแต่ไหนแต่ไรมา อันปุถุชน หมายถึงว่าคน มนุษย์ที่ก่อร่างขึ้นมาเป็นตัวเป็นตน มันประกอบไปด้วยมหาภูตรูป ๔ อุปาทายรูป ๒๔ รวมเป็นชีวิต แล้วก็มีนาม มีนามคือจิต แล้วมันอยู่ด้วยกันเป็นตัวตน เป็น ๑ ชีวิต มนุษย์ตัวเรานี้เวลามันอยู่ไป อายุ ๒ ขวบ ๓ ขวบ ๕ ขวบ ๑๐  ๒๐ ๓๐ ๔๐ ๕๐ ๖๐ ๗๐ ๘๐ คือแต่ละช่วงที่มันปรากฏ มนุษย์จะเกิดการเบื่อหน่ายบ้าง สังเกตไหมมันเบื่อหน่าย มันคลายกําหนัด อะไรที่มันเคยรักๆ ยึดๆ มันเบื่อแล้วมันก็คลาย ไม่ยึดไม่ถือไม่เอา แล้วก็หลุดพ้นปล่อยวาง แต่ความเบื่อหน่าย ความคลายกําหนัด ความหลุดพ้น ความปล่อยวาง เข้าไม่ถึงจิต เพราะมนุษย์ไม่เคยรู้สึก ไม่เคยรู้จักในคําว่า “จิต” พอมันก่อตัวขึ้นมาเป็นตัวเป็นตน พระพุทธเจ้าใช้ศัพท์ว่า ปรมฏฺฐํ มเมตํ คือ ลูบคลําในความเป็นเรา

พอเราออกมาจากท้องแม่ มันเริ่มรู้สึก เริ่มเป็นชีวิต พอใครหยิกก็เริ่มรู้สึกเจ็บ ตอนนั้นมันลูบคลําความเป็นเรามาตลอดเลย ใช่ไหม? มันลูบคลําแต่อะไร? ลูบคลําแต่ความเป็นเรามาตลอดเลย การลูบคลําความเป็นเรา นั่นคือ การรวบรัด การรวบรัดในการที่เข้าใจว่า เราสุดอยู่ตรงนี้ตรงกาย เราคือกาย เพราะฉะนั้นเวลามันเกิดการเบื่อหน่ายอะไร มันก็เบื่อหน่ายแค่ทางกายไม่ถึงจิต เราเบื่อหน่ายมาเยอะแล้วนะชีวิตนี้ เคยเบื่อหน่ายอะไรไหม? เยอะเลยใช่ไหม? เคยคลายกำหนัดไหม? คลายกําหนัด คือ การที่เคยชอบอะไร ชอบ ชอบ ชอบ แล้วมันไม่เอา มันปล่อยพ้นเลย คือมันไม่ชอบเลย เคยไหม? เยอะ ที่ปล่อยให้พ้นออกไปแล้ว แล้วกลับไปชอบใหม่ มีไหม? มี อันนั้นน่ะเพราะความเบื่อหน่ายความคลายกําหนัดอันนั้นที่มันเกิด มันเข้าไม่ถึงจิต จิตไม่เคยรู้สึก เพราะตอนที่มันชอบ มันคือใครชอบ? เราชอบ พอมันเบื่อหน่าย ใครเบื่อหน่าย? เราเบื่อหน่าย ตอนหยั่งลงไปในความติดข้อง ใคร? เรา ตอนมันคลายความกําหนัดนั้น คือใคร? เรา

เพราะฉะนั้นความเบื่อ ความชอบ ความหน่าย ความคลาย มันเหมือนกับลิงตัวหนึ่งที่เดินกระโดดอยู่ในป่า จับกิ่งนี้ กระโดดไปกิ่งนั้น และกระโดดไปกิ่งโน้น กระโดดไปกิ่งโน้น กระโดดไปกิ่งนั้น นึกออกไหม? เข้าใจไหม? เออ ลิงน่ะคือกายกับจิต กายคือมหาภูตรูป ๔ นั่นแหละ แล้วก็จิตอยู่ข้างใน ส่วนการที่มันจับตรงนั้นคืออารมณ์หนึ่ง อารมณ์หนึ่ง

ในความเข้าใจจิตมันจึงเป็นเราอยู่ตลอดเวลา มันลูบคลําความเป็นเราอยู่เนืองๆ และจนถึงตอนนี้ แม้เรามานั่งปฏิบัติธรรมอยู่ก็เรา แม้นั่งพูดอยู่ก็เรา เห็นไหม? ยังคล้ายกับว่าเรา เรา เรามันเป็นภาษาบัญญัติไปหมดแล้ว แต่พระพุทธเจ้าบอกว่า ในสายพระเนตรของพระพุทธเจ้า ในสายตาของพระพุทธเจ้า คําว่า ชีวิตที่มีมหาภูตรูป ๔ พระพุทธเจ้าเรียกทั้งหมดนั้นว่า จิตบ้าง มโนบ้าง วิญญาณบ้าง พูดง่ายๆว่าพระพุทธเจ้าไม่ให้ราคา เพราะทั้งหมดที่เกิดเป็นพระพุทธเจ้าเกิดขึ้นที่ไหน? ที่จิต พระพุทธเจ้าเห็นเลย

ความผิดพลาดที่ทําให้มนุษย์เข้าสู่ความทุกข์ คือ จิต

ความถูกต้องที่จะทําให้มนุษย์พ้นจากความทุกข์ คือ จิต

กายเป็นเพียงแค่เครื่องไม้เครื่องมือเท่านั้นเอง แต่ท่านใช้ศัพท์ว่า อสฺสุตวตาคือ ความที่บุคคลไม่ได้สดับ คือ ไม่ได้รับการชี้จากผู้รู้ ตั้งแต่ต้นเราออกมาจากท้องแม่ แล้วทําไมพระพุทธเจ้าถึงรู้ได้ พระพุทธเจ้าที่รู้นี่ก็เพื่อต้องการพ้นทุกข์ ต้องการแก้ทุกข์ ต้องการช่วยคนให้พ้นจากทุกข์ มีความทุกข์เป็นโจทย์ ไปทําอย่างนั้นแล้วมันก็ยังไม่ได้ ทําอย่างนี้แล้วมันก็ยังไม่ได้ ทําอย่างโน้นแล้วมันก็ยังไม่ได้ ลองแล้วลองอีก ลองแล้วลองอีก จนในที่สุดมันไม่มีอะไรที่จะลองแล้ว มันก็ลองเข้าไปเรื่อยๆจนเจอว่า “อ้าว อยู่นี่เอง” คือมันอยู่ข้างในนี่

พระพุทธเจ้าจึงจบเรื่องราวตรงนี้ว่า มันอยู่ที่จิต ปุถุชนมันเลยเข้าไม่ถึงจิต ท่านใช้ศัพท์ว่า อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับจะเข้าไม่ถึงจิต อาการเปลี่ยนแปลงแปรปรวนทั้งหมดที่เกิดขึ้น แม้แต่ความเบื่อหน่าย คลายกำหนัด ความหลุดพ้นก็เป็นเรื่องราวของการเบื่อหน่าย คลายกำหนัด และหลุดพ้นที่ไม่ได้ถึงจิต ส่วนจิตมันเบื่อหน่าย พอมันเบื่อหน่าย จิตมันเบื่อหน่ายอย่างหนึ่ง แต่มันปรารถนาอย่างหนึ่ง คลายกําหนัดอย่างหนึ่ง มันปรารถนาอย่างหนึ่ง หลุดพ้นอย่างหนึ่ง มันก็จะเอาอีกอย่างหนึ่ง จิตมันจะเอาอยู่ตลอดเวลา แต่ที่มันเบื่อหน่าย เพราะว่ามันเกิดความทุกข์ ที่มันคลายกำหนัดเพราะว่ามันทุกข์นั่นแหละ เพราะมันหน่ายมันจึงคลาย เพราะมันคลายมันจึงพ้น 

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร