คอร์สอานาปานสติ วันที่ 21-24 ส.ค. 68 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

คําหนึ่งที่พูดให้ฟังอยู่เรื่อยๆ ที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า “เอโกทิโภติ” เอโกทิโภติ ก็คือความเป็นหนึ่งเดียว หนึ่งเดียวกับกิริยา คําว่า “หนึ่งเดียวกับกิริยา” คือหมายความว่า จิตมันนิ่งอยู่ข้างในมีสติรับรู้รับทราบต่อกิริยาที่เกิดขึ้นในขณะนั้นๆนะ แล้วมันเคลื่อนไหวไป แล้วก็มันเป็นอันเดียวกันเรียกว่าเป็นหนึ่งเดียว โดยมีสติเป็นตัวเชื่อม

แต่ทีนี้เวลาเราเคลื่อนไหวในชีวิตประจําวันเราใช้ไม่ทัน เหตุที่เราใช้ไม่ทันอันหนึ่งแหละคือไม่ได้ฝึกใช้ เพราะฉะนั้นในคอร์สนี้จะต้องฝึกใช้

อย่างเราเข้ามานี่ ดูนะนี่ลําเลียงกิริยาให้ดูนะ กิริยามีอะไรบ้าง มาถึงก็ตอนลงทะเบียนน่ะ ลงทะเบียนอย่างน้อยๆมีกี่กิริยา เดินเข้ามา ลงชื่อ จัดที่นั่ง จัดของ นี่เป็นกิริยาทั้งนั้นเลย ดังนั้นมันควรจะมีสติในลักษณะไหน? ในลักษณะรู้กายที่กําลังเดิน รู้กายที่กําลังนั่ง รู้กายที่มันกําลังหยิบ กําลังจับ กําลังจัดที่นั่ง อะไรอย่างนี้ มันต้องฝึกให้มันรู้พร้อมกัน อย่างมาฟังธรรม อาราธนาศีล อารธนากรรมฐาน อย่างฟังเสียงที่กําลังพูดอยู่ นั่งสงบฟังเสียง ในขณะที่เสียงมันฟังอยู่ มันก็อยู่ที่ฐานแล้วก็รู้ลมไปด้วยฟังเสียงไปด้วย รู้ลมไปด้วยฟังเสียงไปด้วยพร้อมๆกันน่ะ ถ้ามันพร้อมกันได้นั่นแหละเอโกทิโภติ ถ้ามันพร้อมกันได้นะ เพราะว่ามันฟังในขณะที่จิตนิ่งอยู่ข้างใน แล้วมันก็เกิดเป็นสติเข้าไปรับรู้รับทราบในขณะ ในขณะที่รับฟังเสียงอยู่นี้จิตมันนิ่งอยู่ข้างในและมีสติคอยรับรู้เสียงนั้น ให้สังเกตว่าเวลาจิตนิ่งอยู่ข้างในและสติรับรู้ รับรู้ฟังเสียงนี้ มันเหมือนแยกเป็นโดยธรรมชาติ ถ้าเราสังเกต เสียงมันต่างหาก การรับรู้มันต่างหาก แล้วก็จิตที่มันนิ่งอยู่ข้างในต่างหาก มันเกิดพร้อมกัน นั่นนะเรียกว่าเป็นหนึ่งเดียว รู้กายที่กําลังนั่งอยู่ รู้เสียงที่ได้ยินอย่างนี้ ซึ่งนี่มันเป็นกิริยา จากนี่ไปเวลาเราเลิก เวลาลุกจากที่นั่งก็รู้กายที่มันลุก ในขณะที่มันรู้กายที่ลุกน่ะจิตนิ่งอยู่ข้างใน อย่างฟังนี่จิตนิ่งอยู่ข้างในมันรู้ลมไปอยู่ แล้วมันก็ฟังเสียงไปด้วยพร้อมๆกัน ทําได้ไหม? นั่นน่ะมันเป็นหนึ่งเดียว เราต้องฝึกใช้อย่างนั้น

ทีนี้ลมหายใจมีไว้ทําไม? จิตที่นิ่งอยู่ภายในและรู้ลมนี้ เพื่อไม่ให้จิตมันหล่นลงไปข้างใน ถ้ามันหลุดออกจากลม มันหลุดออกจากกายในกาย นี่แสดงว่ามันไม่อยู่ฐาน พอมันไม่อยู่ฐานมันก็จะร่วง ภาคมันมีอยู่ ๓ แบบ ภาคที่หนึ่ง คือ มันจะไหลไปกับอารมณ์และความคิด ออกไปข้างนอก อีกภาคหนึ่งมันไม่ไหลไปข้างนอกแต่มันหล่นไปข้างใน พอมันหล่นไปข้างในก็ดี หลุดออกไปข้างนอกก็ดี มันจะไม่เป็นสติปัฏฐานนะ ถ้าไม่เป็นสติปัฏฐานมันก็ไม่เป็นกลาง

ด้วยเหตุนี้พระพุทธเจ้าท่านจึงให้ใช้ลมหายใจ ไม่ใช่ไปยึด ไปเกาะ ไปจ้อง ไปเล็ง ไปเพ่ง ที่ลมหายใจ ไม่ใช่ แต่ลมหายใจมันอยู่ในสถานภาพเพียงแค่ถูกรู้ ถ้าตราบใดที่จิตที่นิ่งอยู่ข้างในมันแค่รู้ลมหายใจอยู่เนืองๆ มันก็จะไม่หลุดออกไปข้างนอก แล้วก็ไม่ร่วงหล่นลงไปข้างใน จิต ณ ขณะนั้นมันก็เป็นกลางอยู่ แต่ถ้ามันหลุดออกไปข้างนอก ฟุ้ง หล่นลงมาข้างใน หลงกับหดหู่ห่อเหี่ยว หลุดออกไปข้างนอกนั่นน่ะก็จะมีเราอยู่เต็มๆ หล่นลงไปข้างในก็มีเราอยู่เต็มๆ

เพราะฉะนั้นคอร์สนี้ให้เราฝึก คือว่าในทุกกิริยา อย่างนั่งอยู่นี่ ให้รู้จิตนิ่งอยู่ที่ฐาน รู้ลมและรู้กายที่นั่งอยู่ รู้โดยที่ไม่ไปใส่ใจ ขวนขวาย หาความหมาย หาเหตุผล ตั้งคําถาม หาคําตอบ ไม่ต้องเลย แต่ถ้าเผลอปั๊บหล่นปุ๊บ พอเผลอปั๊บนะมันหล่นไปอยู่ข้างใน อย่างนั้นเรียกว่ามันหลุด ในขณะที่มันนิ่งอยู่ที่ฐานแล้วมันรู้ลม มันรู้กายที่นั่งแล้วมันฟังเสียงที่พูดอยู่นี่ได้ด้วย นี่แหละคือ เอโกทิโภติ มันซ้อนๆกันอยู่ข้างในนี้ทั้งหมดเลย รู้กายทั้งปวงด้วย

ถ้าเราเข้าใจเรื่องนี้ พอเราทําไปได้ กิริยาทําบ่อยๆ จิตมันจะมีประสบการณ์ ประสบการณ์ตัวนี้เรียก เอโกทิโภติ แล้วมันไม่ห่างจากฌาน ไม่ห่างจากฌานในที่นี้หมายความว่า มันไม่ใช่ฌานถาวรนะ ในขณะที่มันเป็นเอโกทิโภติ คือจิตนิ่งอยู่ข้างในมันรู้ลมรู้กายรู้สิ่งที่เกิดขึ้นนี่ มันรับรู้ จิตตัวที่นิ่งอยู่ข้างในน่ะมันเป็นฌาน แต่พอมันหลุดออกไปมันก็หลุดออกไปจากฌาน แต่เมื่อใดก็ตามที่มันเข้าไปอยู่ข้างใน นิ่งอยู่มีสติรู้ลมรู้กายทั้งปวงรู้โดยที่ไม่ไปขวนขวาย ใส่ใจ ถวิลหา หรือต้องการอะไรเลย มันแค่รู้ แค่รู้ นั่นน่ะอย่างนั้นน่ะเขาเรียกว่าฌานอย่างมีสติ เขาเรียกนิ่งอย่างมีสติ พอเรียกฌานแล้วเราก็ให้ความหมายผิดเพี้ยนไปอีก นิ่งอย่างมีสติ

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร