سفرنامه‌ی میرزا صالح -در شروع دوره‌ی قاجاریه- یکی از مهمترین و غنی‌ترین منابع برای شناخت افکار ترقی‌خواهانه در ایران است. این سفرنامه نشان می دهد تا چه حد میرزا توانسته جادوی فرنگ را بشناسد و چیستیِ تجددِ غربی را دریابد. سفرنامه میرزا صالح دریچه‌ای‌ست نو به‌سوی افکار نو. قسمت سوم از فصل دوم به‌طور کامل به این سفرنامه‌ی اختصاص داده شده است.