ในช่วงที่่ผ่านมาเวลาไปดูคอนเสิร์ตเริ่มสังเกตถึงแนวคิดเรื่องสูจิบัตรที่เปลี่ยนไปจากก่อนเยอะมาก โดยปกติแล้วสูจิบัตรควรจะบอกถึงโปรแกรมที่จะแสดงโดยในเนื้อหาจะบอกถึงรายละเอียดของโปรแกรมมีความเป็นมาอย่างไหร่อาจจะรวมไปถึงประวัติคีตกวีโดยสังเขตด้วยซ้ำไป จะมีรายละเอียดของผู้แสดงทั้งหมดจะมีหรือไม่น้ำยาก็ใส่กันไปเท่าที่เห็นถึงเกียรติประวัติได้ และบางกรณีทำล้วงหน้าตามสื่ออย่างหนังสือพิมพ์เสียด้วยซ้ำ ในญี่ปุ่นก็ทำล่วงหน้าเผยแพร่ในเว็ปไซด์ด้วยซ้ำไป 

แต่ช่วงหลังมานี้เหมือนมีให้รู้ว่ามีไปเท่านั้นเองอย่าง Royal Bangkok Symphony Orchestra ทั้งๆที่สปอนเซอร์ก็แทบจะล้นเล่มอยู่แล้วแต่กลับมีขนาดเล็กประมาน A6 เท่านั้นแถมตัวหนังสือก็เล็กอีกคือถ้าจะอ่านในความมืดก็เป็นไปได้อยากแล้ว แล้วถ้าเป็นคนแก่ๆก็คงสายตาไม่ดีมากพอที่จะอ่านตามว่าจะเกิดอะไรขึ้นต่อไป ถึงแม้ว่าจะมีสิ่งที่เรียกว่าผู้นำเสนอหรือ Presenter ก็อาจจะบรรยายให้ผู้ชมให้ฟังก่อนแต่ผมคิดว่าการมีรายละเอียดรวมไปถึงการวิเคราะห์ผลงานโดยสังเขปน่าจะดีกว่า แล้วทั้งหมดนี้ก็คิดเงินเสียด้วยแม้มันจะไม่ได้เยอะอะไรแต่แสดงให้เห็นถึงความไม่กล้าที่ทำให้ผู้ฟังที่ทั้งสละเวลาและเงินที่มาช่วยสนับสนุนวงเลย แต่ก็ยังดีที่มี QR CODE ให้สแกนดาวน์โหลดไพล์ PDF มาเก็บไว้อ่านในอนาคต

อย่างไรก็ดี Royal Bangkok Symphony Orchestra ที่ก็เรียกว่าแย่แล้วนะแต่กับ Thailand Philharmonic นี่คือเฮงซวยเลยยิ่งแล้วใหญ่เลยไม่มีสูจิบัตรจริงๆเลยมีแต่ใบโปรแกรมให้สแกน QR CODE ที่ในนั้นเองก็มีเฉพาะประวัตินักดนตรีเท่านั้นเองเหมือนหมดงบยังไงไม่รู้ คือถ้าจะรอฟัง Pre-concert talk ถ้าผู้ฟังมาก่อนแล้วมามันก็ OK แต่ถ้ามาฟังไม่ทันเพราะเดินทางมาไกลล่ะคือมาฟังแบบเบลอๆไปเลย คือผมอาจจะเข้าใจดนตรีมาก่อนแล้วในระดับหนึ่งแต่ว่าก็ไม่ใช่ทุกคนจะสามารถศึกษาหรือมาฟังมาก่อนจะมาฟังการแสดงจริงได้ แล้วในบางกรณีผมก็ไม่มั่นใจในข้อมูลของตัวเองจนต้องไปค้นคว้าข้อมูลโปรแกรมการแสดงจากแหล่งต่างเช่นหนังสือที่วิเคราห์ผลงานอย่างละเอียดหรือแม้แต่ถาม ChatGPT เพื่อทำเป็นข้อมูลเบื้องต้นก่อนการแสดงเป็นประจำ

ในอนาคตผมขอเสนอไปว่าถ้าจะขาดแคลนข้อมูลที่ทำสูจิบัตรแล้วละก็สู้ซื้อลิขสิทธิ์ข้อมูลของคนที่เคยเขียนไว้ในรายการแสดงครั้งก่อนๆมาได้ ทั้งที่คนไทยเขียนหรือต่างชาติเขียนในคอนเสิร์ตต่างประเทศแล้วนำมาแปลเป็นภาษาไทยน่าจะดีเสียกว่า ผมรู้ว่างบประมาณที่จะทำสูจิบัตรมันอาจจะไม่คุ้มกับผลที่ตอบรับกลับมาสักเท่าไหร่นัก แต่การทำสิ่งสิ่งนี้มันมีประโยชน์ต่อผู้ฟังและเป็นหลักฐานว่ามีการแสดงที่เกิดขึ้นจริงได้มากกว่าจะพยานว่าครั้งหนึ่งมีการแสดงเกิดขึ้นที่คนไทยจำนวนไม่มากนักจะได้ประสบโดยเฉพาะกับวงออเคสตร้าของไทยที่มีผู้ฟังไม่มากนัก