คอร์สอานาปานสติ วันที่ 5-8 ก.ย. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

ถ้าเราพัฒนาตามที่พระพุทธเจ้าชี้ให้มันตั้งมั่นขึ้นมา เดิมทีมันไม่ได้ตั้งมั่น มันผุดผ่อง เป็นธาตุรู้ แต่ต้องอาศัยอายตนะเป็นเครื่องรู้ เพราะว่าตัวมันเองรู้ด้วยตัวมันเองไม่ได้ แต่พอมันตั้งมั่นขึ้นมามันสามารถที่จะรู้ได้ด้วยการเห็น มันจะเห็น เห็นจากการที่มันนิ่ง มันตั้งมั่นนั้น แต่เราก็เรียก รู้ว่ารู้ เรียกว่ารู้อัพเดท รู้กลายพันธุ์

เพราะฉะนั้นมันจะต้องเริ่มต้นจากการอาศัยมนายตนะ เข้าในช่องที่ถูกต้อง ตัวเจตสิกที่เกิดกับจิต มันมีเยอะมากนับกันโดยประมาณ คัมภีร์อภิธรรม ๕๒ ตัว แต่มันมีเจตสิกตัวเดียว พูดถึงว่าสิ่งที่เกิดกับจิต ที่เป็นทั้งคุณ เป็นทั้งโทษ เป็นทั้งหลายๆอย่าง เรารวมเรียกว่าเจตสิก คือ มันมีตัวเดียวที่ใช้สําหรับที่จะเข้าไปสู่ช่องทางนี้ ตัวนั้นชื่อสติ

เจตสิกทุกตัวจะเกิดดับ เกิดดับ เกิดดับ แต่ว่าเจตสิกที่ชื่อสติ มันเกิดแล้วจะเป็นมหากุศล แต่เดิมมันเกิดไหม ทุกวันนี้เราอยู่นี่เราก็มีตัวสติที่เป็นเจตสิกเกิด จับอย่างนี้ก็เป็นสติเจตสิก แต่สติที่เกิดในบริบทของพระพุทธเจ้าที่ชื่อสติปัฏฐาน สติตัวนั้นเป็นเจตสิกพิเศษ คือเป็นสติบริสุทธิ์ มันเกิดจากการที่จิตนิ่งเฉยอยู่ที่ฐาน แล้วมีสติเข้าไปรู้กายในกาย เข้าไปรู้กายในกายอันเป็นธรรมชาติ อันเป็นกายในกายที่เป็นธรรมชาติต่างหาก สติที่เป็นเจตสิกนี่แหละ มันเกิดในขณะที่จิตนิ่งรู้อยู่ นิ่งเฉยอยู่ ทีนี้คนปฏิบัติจะทําอย่างไรให้จิตนิ่งเฉยอยู่ เพราะจิตเดิม จิตตอนนี้แต่ละคนมันไม่นิ่ง 

ขั้นปฏิบัติทุกข้อที่มีอยู่ ก็ไม่ได้ไปไหนอื่นนะ มีแต่บ่มความตั้งมั่น จนจิตมันตั้งมั่นตัวมันเอง จนเด่นดวงขึ้นมา เรียกว่า เอโกทิภาวะ มันก็ไม่ใช่เรื่องอันใดอื่นที่มันจะเป็นไปไม่ได้ พอมันเด่นดวงขึ้นมา ตัวมันก็เกิดการเห็น เวลามันเห็นตัวสติที่มีอยู่แต่เดิม ที่อยู่ในฐานะตัวรู้ ก็จะเปลี่ยนฐานะไป เวลามันเห็นนี่นะมันจะเป็นปัญญาแล้ว ตัวปัญญา ตัวความรู้ ที่รู้มาทั้งหมดจากการเรียนรู้ จากการคิดที่เป็นประสบการณ์ของจิตทั้งหมด จะหล่อหลอมรวมกันลงมาเป็นตัวปัญญาตัวนี้ที่อยู่กับจิตเอง

ถ้ามันเสพคุ้นจนชํานาญสําหรับการแค่รู้ในสิ่งที่ถูกรู้อันเป็นธรรมชาติอย่างนั้น มันก็เหมือนกับเป็นการบอกโดยนัยว่า นั่นคือการเตรียมสําหรับที่จะไปรู้สะระสังกัปปะหรือจิตตสังขาร ถ้าการรู้ลมก็ดี รู้สภาวะที่มันปรากฏก็ดี ไม่เป็นไปในข้างฝ่ายเพ่ง ฝ่ายเพลิน เป็นแค่รู้จริงๆ มันเป็นการเตรียมสําหรับการรู้โดยตรง แล้วถ้ามันเป็นอย่างนั้น จิตที่ตั้งมั่นขึ้นมา สติที่แลดูอยู่ พร้อมรู้ พอมันโผล่ขึ้นมามันก็แค่รู้ เวลามันโผล่ขึ้นมาแล้วเราตกใจในบางสภาวะ พอเราตกใจออกมาแล้ว เราก็รู้สึกว่าจริงๆมันทําอะไรไม่ได้เลย มันเพียงแค่รู้เท่านั้น นั่นเติมไปแล้วใช่ไหม? มาอีกครั้งที่ ๒ เอาอีก ก็รู้อีก ทั้งๆที่รู้ไม่ทันตอนแรก แต่ครั้งที่ ๒ โผล่มาอีก ก็ตกใจอีก จิตหลุดออกไปอีก ดูมันไม่ทัน ก็เตรียมไปอีก เพียงแค่รู้เท่านั้น จนในที่สุดกําลังในการที่จะดูมันของจิต ก็จะมีกําลังพอที่จะดูมันได้

การเก็บเกี่ยวการรู้ตรงๆในสภาวะอย่างนี้แหละ คือ การเตรียมสําหรับที่จะให้มันร่วมมือกับการดูการรู้ของจิต เพราะฉะนั้นมันจึงไม่ใช่เกิดขึ้นไม่ได้นะ แต่เมื่อใดที่สภาวะจิตเป็นไปจนถึงขนาดนั้น มันก็ขึ้นอยู่กับความเพียรของเราแล้วทีนี้ เมื่อสภาวะจิตเป็นไปถึงขนาดนั้นตัวจิตตสังขารที่แต่งจิตโผล่ขึ้นมามันรู้หมด ถ้ามันรู้การเกิดดับของจิตตสังขารตามความเป็นจริง รู้การเกิดดับของความคิดแลบตามความเป็นจริง เพราะมันเป็นสภาวะในชั้นของนาม ในส่วนสภาวะที่เป็นนามธรรมมันยังรู้ได้ มันจึงไม่ยากหรอกที่มันจะไปรู้ในสภาวะส่วนที่เป็นรูป

ส่วนที่เป็นรูปที่เรารู้มันไม่ได้ เพราะมันไม่เป็นแค่รู้ เป็นเรารู้ เวลาเรารู้มันมีอุปาทานนําหน้า แล้วก็เรารู้เข้าไป ตามความเป็นจริงมันเกิดไม่ชัดในขณะนั้น ก็เลยไม่สามารถที่จะรู้ตามความเป็นจริงของมันได้

แต่ถ้าเรารู้ในส่วนที่เป็นนามธรรม สภาวะที่ไม่ว่าจะเป็นความคิดหรือจิตตสังขาร ถ้ารู้ตามความเป็นจริงของมันได้ ส่วนรูปนี่มันจะง่ายแล้ว เพราะว่าตัวที่จะต้องรู้เห็นตามความเป็นจริงมันเป็นนามธรรม กิเลสเป็นนามธรรมไหม อุปาทานเป็นนามธรรมไหม เป็นนามธรรมทั้งหมดแหละ รูปนี่จริงๆถ้าไม่มีนามธรรม คือไม่มีอุปาทาน ไม่มีตัณหา ไม่มีความหยั่งลงหรือความหลง รูปมันเป็นธรรมชาติของมันอยู่อย่างนั้นอยู่แล้ว แต่เราดูรูปไม่ได้เพราะเรามีตัวยึดมีตัวหลงอยู่ ก็ต้องไปดูตัวนามธรรมซึ่งเป็นเหตุเป็นรากของมัน

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน

#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร