อบรมอานาปานสติ ครั้งที่ 78โดย (พระกิตติวิมลเมธี) พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโมผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผารามวรวิหารวันอาทิตย์ที่ 5 มิถุนายน 2565ณ อาคารธรรม ดีรุ่งโรจน์YouTube: https://youtu.be/SZT2E4P79Hcนิมิต ลมหายใจออก ลมหายใจเข้า สภาวะ 3 อย่างนี้ไม่ได้เป็นอารมณ์ของจิตดวงเดียวนิมิตคือที่ตั้งของจิตรู้ ที่ลมผ่านเข้าออก ลมหายใจออกคือลมข้างในที่ไหลออกไป ลมหายใจเข้าคือลมข้างนอกที่เดินทางเข้า3อย่างนี้ไม่เป็นอารมณ์ของจิตดวงเดียวคือเวลารู้ไม่ใช่รู้ตัวเดียวแล้วจะได้ทั้ง3อย่าง เพราะมันต่างแต่ละธรรมชาติกัน ถ้าเราเอาจิตไปรับรูัเป็นเรื่องเดียวกัน แสดงว่าเรารวม3เรื่องเข้ามาในจิตดวงเดียวด้วยวิธีนึกตามใจตนเอง เราเข้าไปในทุกที่ อย่างนี้ผิดนิมิตคือที่ตั้งของจิตรู้ คือที่ที่ลมกระทบเกิดขึ้นจริง ลมกระทบกับกายประสาทที่บริเวณช่องปลายจมูกถึงเหนือริมฝีปาก จิตรู้เข้าไปรับรู้การกระทบนั้นจึงเกิดเป็นธรรมชาติ 3 อย่าง เราเรียกลมกระทบนี้ว่า โผฏฐัพพารมณ์ เช่น แก้วกระทบกับหลังมือแล้วเรารู้สึกถึงการกระทบนี้ แก้วที่กระทบนี้เป็น โผฏฐัพพารมณ์ คือสิ่งที่จิตจะเข้ารับรู้ได้ทางกายประสาทลมหายใจที่ไหลออก พอกระทบกับกายปราสาทส่วนใดและเรารู้สึกได้ เรารู้เฉพาะจุดที่กระทบนั้น รู้ลมในส่วนที่เป็น โผฏฐัพพารมณ์ เมื่อลมครูดออกไปเรารู้ตามกาลเวลาที่มันครูดออกไปจนสุด ลมกระทบผ่านไปเป็นลมปกติ แต่ลมที่กระทบอยู่เป็นโผฏฐัพพารมณ์ จิตผู้รู้จะอยู่คอยจ้องรู้โผฏฐัพพารมณ์อยู่ที่นิมิต นิมิตจึงเป็นแค่ที่อาศัย พอลมหายใจเข้ามาก็รู้ลมที่เป็นโผฏฐัพพารมณ์นิ่งๆอยู่ที่เดียวตามระยะเวลาที่ไหลครูดเข้าไป รู้อยู่จุดเดียวเมื่อสุดลมหยุด จิตผู้รู้ก็เฝ้าอยู่บริเวณนิมิตเพื่อจ้องรู้โผฏฐัพพารมณ์ของลมหายใจออกต่อไป หากจิตกวัดแกว่งไปที่อื่นก็อาศัยการสำรวมจิตเพื่อเข้ามาพร้อมที่จะรู้อยู่บริเวณนิมิตลมคู่แรกที่จะเริ่มรู้ลมจะมาด้วยการกำหนด เราไม่ใส่ใจการกำหนดนั้น เป็นธรรมชาติอย่างหนึ่ง จึงให้ทำจิตคู่แรกด้วยการตั้งใจว่าจะรู้สึกกับลม "หายใจเข้าให้สุด หยุดการหายใจไว้ ตั้งใจว่าจะรู้สึกกับลมหายใจที่ไหลออก แล้วปล่อยลมหายใจให้ไหลออกมาช้าๆ พร้อมกับจิตรู้ที่เข้าไปรู้สึกต่อลมหายใจที่ไหลออกนั้น" การกำหนดจะถูกละเลยไม่ให้ความสำคัญไปโดยปริยาย ทำให้เราไม่ไปเผลออยู่กับการกำหนด การกำหนดจะมีอำนาจน้อย แต่จิตผู้รู้ตัวรู้จะมีกำลังมากกว่า เราให้ความสำคัญกับจิตผู้รู้ที่เข้าไปรู้ลมโผฏฐัพพารมณ์ แล้วถ้าเราสังวรณ์คอยรู้อย่างต่อเนื่องไป พระพุทธให้เรากำหนดแค่ 2 ขั้น ต่อไปจิตรู้อยู่เป็นอิสระ ศึกษาลมเข้าออก สภาวะที่เกิดขึ้นไม่ได้มีการกำหนดเข้าร่วมเมื่อเรารับรู้ลมถูกต้อง รู้ลมโผฏฐัพพารมณ์ เหมือนติดกระดุมเม็ดแรกถูก รู้ลม2-3คู่แรกจะทำให้เรารู้สึก รู้ดี รู้ชัด พอไปซักพักคู่4 คู่5 กำลังของจิตผู้รู้ก็จะแผ่วลง ตัวลมยังหยาบอยู่ การกระทบก็ยังหยาบอยู่ พอจิตผู้รู้แผ่วตัวรู้จะไหล จิตไหลไปคิด ปรุง แล้วถ้าเราเข้าไปอยู่ในความคิดนั้น เราก็เข้าสู่การปรุงของมันซึ่งเกิดขึ้นได้ง่ายมาก เราแค่รู้ว่ามีการไหล หน้าที่เราคือกลับมาสู่โผฏฐัพพารมณ์เดิมทีจิตเราวุ่นวายกับเรื่องต่างๆ เมื่อเข้าโผฏฐัพพารมณ์ จิตจะคลายตัวจากทุกเรื่องทั้งหมด จึงเกิดความสงบเมื่อเรารู้ลมโผฏฐัพพารมณ์ไปเรื่อยๆ ตัวผู้รู้จะมีกำลังเพิ่มขึ้นลมก็จะปราณีตขึ้น ลมที่ไหลออกเข้าจะไม่กวัดแกว่ง จิตรู้ลมตามระยะเวลาความนานของลม เหมือนการรู้สึกถึงความยาวของงูเวลาเลื้อยผ่านหลังเท้า หรือเหมือนคนเลื่อยไม้รู้ดูเฉพาะตรงที่ฟันเลื่อยกินเนื้อไม้ ไม่วิ่งดูตัวเลื่อยหรือมือ ดูนิ่งๆที่จุดเดียว การที่จิตผู้รู้มีกำลังขึ้น ลมโผฏฐัพพารมณ์จะละเอียดลงและปราณีตเบาลง เพราะเป็นธรรมชาติคนละตัว ลมจะสั้นลงโดยที่เราไม่ได้คาดหมายบงการ ลมนั้นได้แยกออกเป็นธรรมชาติของลมไม่เกี่ยวกับเรา จิตผู้รู้ยีงรู้ลมโผฏฐัพพารมณ์ที่ค่อยๆสั้นลง จนหยุดนิ่ง ถ้าผู้รู้ไม่มีกำลัง แต่หาอารมณ์ที่ตนอยู่ไม่ได้ก็อาจจะรู้สึกพอง เกิดสภาวะต่างๆไปตามกำหนดที่เข้าไปเสวย เป็นการผิดกิจซึ่งเกิดได้ทุกคน เราแค่รู้แล้วกลับไปที่นิมิตเพื่อรู้ลมที่โผฏฐัพพารมณ์ตามความเป็นจริง เราแค่ขยันยกกลับมา ปรารภความเพียรบ่อยๆ เหมือนการต่อขั้นบันได ความเพียรจะเป็นอริยทรัพย์ให้กับจิต

#อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน