เทศน์วันพระ โดย พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม (พระกิตติวิมลเมธี) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร วันอังคารที่ 23 เมษายน 2567

พระพุทธเจ้าท่านบอกว่า

อสาเร สารมติโน             สาเร จาสารทสฺสิโน

เต สารํ นาธิคจฺฉนฺติ         มิจฺฉาสงฺกปฺปโคจรา

ผู้ที่มองในสิ่งซึ่งไม่เป็นสาระว่ามีสาระ มองในสิ่งที่เป็นสาระว่ามีไม่มีสาระ คนเหล่านั้นจะอยู่กับความคิดผิดตลอดเวลา เวลาเรามองอะไรที่ไม่มีสาระหรือมันไร้สาระ อย่างที่เรามองเห็นคนอื่น ไม่ได้มองเห็นตัวเอง เรามองคนบางคนที่ทำในสิ่งที่ไร้สาระมาก อีกทั้งเป็นโทษกับตนเอง เป็นสิ่งซึ่งทำแล้วเป็นอุปสรรคต่อคนในครอบครัว ทำร้ายทั้งสุขภาพร่างกาย ชีวิตจิตใจ สังคม แต่เขาทำได้เฉยๆสบายๆ ถ้าเรายืนอยู่ข้างนอกเราก็มองเขาว่า ทำไมต้องไร้สาระอย่างนี้ ทำไมมองแบบนี้ เวลาเรามองเขา เราจะเห็นได้เลยว่า เขามองสิ่งซึ่งไม่เป็นสาระว่าเป็นสาระ คือ ทำสิ่งซึ่งไม่เป็นสาระนั้นมาเป็นสาระของชีวิต เราก็กลับมาดูเราเอง แม้แต่ตัวเราเอง ดูด้วยใจที่เป็นกลาง มองไปที่ตัวของเราเองว่า ทุกวันนี้กิริยาชีวิตของเราตั้งแต่ตื่นนอนจนหลับ มีกิริยาชีวิตเกิดขึ้นเยอะมาก และดูเอาเถิดว่า กิริยาไหนที่ไม่เป็นสาระแต่เราก็ทำ หวังไว้ว่ามันจะเป็นสาระทั้งๆที่มันไม่เป็นสาระ เราก็ดูได้ กลับมาตรวจสอบตัวของเราว่า อะไรที่ไม่เป็นสาระแล้วเรายังเลือกทำอยู่ให้หยุดสิ่งนั้นไป

ดูสิ่งที่เป็นสาระว่าไม่เป็นสาระก็เกิดขึ้นได้ เราจะเห็นว่าคนบางคน อะไรดีๆที่มี เช่น บรรพบุรุษ ครูบาอาจารย์ บูรพาจารย์ สิ่งดีๆที่ท่านทำต่อเนื่องกันมาเรื่อยเป็นสาระ แต่พอมาถึงรุ่นเรา บางคนกลับมองว่าไม่เป็นสาระ ไม่ทำ ไม่เอาเยี่ยงอย่าง อย่างประเทศเรา บรรพบุรุษตั้งแต่การตั้งประเทศมาจนถึงบัดนี้ แน่นอนว่ามันก็มีสิ่งไม่ดีบ้างมีสิ่งดีบ้าง แต่สิ่งดีๆหลายอย่างที่ก่อตัวขึ้นมาจนเป็นวัฒนธรรมประจำชาติ เช่น วันสงกรานต์ กำลังถูกมองว่าไม่เป็นสาระ เพราะว่าเข้าไปไม่ถึง นี่เรียกว่ามองสิ่งที่เป็นสาระว่าไม่เป็นสาระ คือ อะไรดีๆที่มีอยู่แต่เดิมทิ้งไปหมด ประเพณีวัฒนธรรมของบ้านเราที่มีอยู่แต่เดิมนั้น ล้วนแต่เป็นการปลูกฝังคุณธรรม เช่น ความกตัญญูกตเวที ความซื่อสัตย์สุจริต พอเราทำลายประเพณีวัฒนธรรมเหล่านี้ออกไปหมด ไม่ให้ค่า ไม่ให้ความสำคัญ ปรับเปลี่ยน แปรเปลี่ยนจากเป็นวัฒนธรรมที่ว่าส่งเสริมคุณธรรม กลับกลายเป็นความรื่นเริง บันเทิง สนุกสนาน เฮฮา แล้วก็เมากัน ดื่มกัน อันนี้เรียกว่าดูสิ่งที่เป็นสาระแบบไม่เป็นสาระ

เราก็น้อมมาดูที่ตัวเราด้วยว่าอะไรที่เป็นสาระแล้วเราละเมิด เราปล่อยผ่าน มีอะไรบ้าง เราหันกลับมาเพื่อเข้าหาสิ่งที่เป็นสาระนั้นใหม่ สิ่งที่ผ่านไปแล้วก็ให้มันผ่านไป มาปรับเปลี่ยน ตั้งต้นใหม่เพื่อเข้าหาสิ่งที่เป็นสาระให้เป็นสาระ แล้วก็ทำตามนั้น พระพุทธเจ้าบอกว่า ผู้ที่เห็นสิ่งซึ่งเป็นสาระว่าไม่เป็นสาระ หรือเห็นสิ่งซึ่งไม่เป็นสาระว่าเป็นสาระ อันนี้เป็นความเห็นผิด ท่านบอกว่า มิจฺฉาสงฺกปฺปโคจรา ผู้นั้นจะมีความคิดผิดอยู่บนวิถีชีวิต ไม่ว่าจะทำอะไรจะผิดพลาดตลอด เพราะว่าแกนของชีวิตไม่ได้เดินอยู่ในเส้นทางที่ถูกต้อง คือ จิตจะท่องไปกับความคิดผิดแทบทุกเรื่อง แล้วก็มีความคิดผิดนี้เป็นเครื่องหล่อเลี้ยง ผลจึงเกิดขึ้นกับผู้นั้นทันที คือ เป็นผู้ที่ล้มเหลวไร้ซึ่งความเป็นแก่นสารของชีวิต จะแตกต่างจากผู้ที่เห็นสิ่งสาระว่าเป็นสาระ เห็นสิ่งที่ไม่เป็นสาระว่าไม่เป็นสาระ คนเหล่านั้นจะคิดอะไรวางแผนอะไร จะมีแก่นสารและมีรากฐาน มีเป้าหมาย มีความเป็นไปได้ และจะมุ่งตรงต่อเป้าหมายนั้น ตรงต่อความสำเร็จนั้น

เพราะฉะนั้นในวันนี้ก็ได้แสดงถึงเรื่องของ การเห็นสิ่งที่ไม่เป็นสาระว่าเป็นสาระ และเห็นสิ่งที่เป็นสาระว่าไม่เป็นสาระ อันนี้เรียกว่าเป็นความเห็นผิด เป็นความคิดผิด และความเห็นนี้จะเกาะกินใจของเราและทำให้เรามีความคิดผิดตลอดเวลา จิตใจของเรา ชีวิตของเราหมุนไปตามความคิด ถ้าความคิดมีความเห็นผิดตลอดก็จะเดินผิดอยู่เรื่อยๆ มีต้นทุนเท่าไรก็ไม่เพียงพอต่อการที่จะแสวงหาประโยชน์อันแท้จริงของชีวิตได้ ท่านถึงบอกว่าให้ปรับเปลี่ยนใหม่ ดูสิ่งที่เป็นสาระโดยความเป็นสาระ สิ่งที่ไม่เป็นสาระก็ดูให้เห็นโดยความที่ไม่เป็นสาระ ผู้ใดที่จิตใจเห็นสิ่งเป็นสาระว่าเป็นสาระ เห็นสิ่งไม่เป็นสาระว่าไม่เป็นสาระแล้ว ผู้นั้นจะเป็นผู้ที่ชื่อว่า สมฺมาสงฺกปฺปโคจรา เรียกว่า จิตมีการท่องไปสู่ความคิดที่ถูกต้องเสมอ ไม่ว่าจะอยู่ในฐานะอันใดจะถูกต้องเสมอ ความคิดที่ถูกต้องอันเนื่องมาจากการเห็นอย่างถูกต้องนั้น จะนำพาชีวิตของผู้นั้นให้สำเร็จในเป้าหมายทั้งหมดที่ตนตั้งไว้ได้

#อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน