مقاله برای علاقه مندان (انگلیسی): https://www.jstor.org/stable/2183914
و مقاله ی مورد اشاره در مورد شخصیت هوش مصنوعی (انگلیسی): https://arxiv.org/abs/2505.23796

و این خبر، بحث رو می بره به سوالات عمیق فلسفی: واقعیت چیه؟ حقیقت چیه؟ آیا اصلا چیزی به اسم واقعیت وجود داره؟ آیا واقعیت از انسان مستقله؟ آیا معنا و واقعیت به هم ارتباط دارن؟ چه چیز، چیز دیگر رو واقعی می کنه؟

پرسش برای تغذیه ی ذهن:

• یک کوزه ی سفالی آب رو تجسم کنید. به نظر شما، چه چیز ذات اون کوزه هست؟ چه چیز کوزه رو کوزه می کنه؟ چیزی که مختص کوزه هست، چیه؟ آیا جنسشه؟ شکلش؟ چیزی که توش می ریزیم؟ کاربردش؟ یا چیز دیگه ای؟

سوالاتی برای این قسمت و برنامه ی بعد
قبل یا بعد از شنیدن برنامه، به دو سوال فکر کنید:
- واقعا چرا دلفین ها کتاب نمی نویسن؟
- اصلا واقعیت چیست؟

لینک های مفید مربوط به این قسمت
- مکالمه با دلفین ها
- فراواقیت یا واقیت حاد

می تونین در مورد فسیل های دیجیتال اینجا بیشتر بخونین.
و بخش هایی از تصاویری که رضا در موردش صحبت می کرد (دفترچه راهنمای گربه!) رو اینجا ببینید.

این قسمت رو با صحبت از "هایدی" شروع می کنیم: ابزاری مجهز به هوش مصنوعی، که به زودی کار نت برداری رو برای پزشک ها به عهده خواهد گرفت. بحث خیلی زود می رسه به ورود هوش مصنوعی به عرصه هایی که بر تمام زندگی ما اثر خواهد گذاشت.

هوش مصنوعی و نظارت اجتماعی، و چطور این ترکیب منجر به خود-کنترلی و نفی آزادی و حریم شخصی میشه.

هوش مصنوعی و کاپیتالیسم نئولیبرال، و فراموشی تمام ناگفته ها، سکوت ها، و نانوشته ها.

و در نهایت، این قسمت رو با توضیحات مفصلی راجع به "مستشارها"، یا همون ایجنت ها، به اتمام می رسونیم.

در این قسمت مراحل آغازین ترکیب انسان و کامپیوتر رو مشاهده و بحث می کنیم. آیا ما به راستی داریم به سمت "تکینگی فناوری"، یا همون singularity حرکت می کنیم؟

حمید از کمپانی جدیدی میگه که پیشرفت های شگرفی در زمینه ی بایو-کامپیوتینگ داشته. ترکیب سلول های زنده ی ما با کامپیوتر حرکت اولیه ای هست به سمت آینده ای که در اون مرز بین انسان و کامپیوتر کم رنگ تر و کم رنگ تر میشه. آیا می تونیم به چنین کمپانی هایی اعتماد کنیم؟

در ادامه ی صحبت های قسمت قبل، امروز حمید توضیحات مفصلی در مورد مستشارها یا همون ایجنت ها میده، و احسان بررسی می کنه که از منظر فلسفی، اصلا تکنولوژی یا عاملیت یعنی چی؟ صحبت های داغی بین حمید و احسان رد و بدل میشه، تا ببینیم آخر هوش مصنوعی آیا واقعا زایش مند هست، یا اینکه فقط کلمات رو خیلی مرتب کنار هم می چینه.

این قسمت آخرین قسمتی هست که در سال 2024 ضبط کردیم. بنابراین، برنامه رو با خلاصه ای از تغییرات در این سال شروع می کنیم، و نیم نگاهی میندازیم به آینده ی هوش مصنوعی. از اتمام داده های آموزش هوش مصنوعی میگیم، و در نهایت، به بحث مهم مستشارهای خودمختار می رسیم. آیا واقعا راهی برای مهار هوش مصنوعی وجود داره؟

حمید با یک سورپرایز وارد این قسمت میشه. از آزمایشی تجربی میگه که در طی اون ابزارهای هوش مصنوعی یاد می گیرند چطور بازی کنن، چطور همدیگه رو قانع کنن، و حتی چطور بقیه رو گول بزنن!

در این قسمت، حمید خلاصه ای تاریخی از تاثیرات تکنولوژی بر زندگی انسان رو بررسی می کنه، و بحث به سمت اثرات خاص هوش مصنوعی بر شغل و شغل یابی میره. احسان توضیح میده که سوگیری ها چطور وارد یک تکنولوژی میشن و کل یک صنعت رو سوگیر می کنن. و در نهایت، از این صحبت می کنیم که چرا باید احتمال نابودی زندگی بشر توسط هوش مصنوعی رو جدی بگیریم