Diederik en Krijn nemen je mee in de wereld van neutronensterren naar aanleiding van een vinding van een Japanse ruimtetelescoop:

https://scientias.nl/japanse-ruimtetelescoop-ontdekt-iets-merkwaardigs-bij-een-neutronenster-een-gelukstreffer (zie ook: https://doi.org/10.1038/s41586-025-09495-w )

Daarnaast vervolgt Diederik zijn verhaal over buitenaards leven. In deze aflevering gaat het over hoe dat er mogelijk uit zou kunnen zien en hoe zo'n planeet eruit moet zien.

00:09 Intro
00:51 Terugblikje Podcastfestival met Nicos
01:12 Wat is een neutronenster eigenlijk?
11:06 Een Japanse ruimtetelescoop heeft iets onverwachts ontdekt bij een neutronenster die zich op zo’n 7.000 lichtjaar van de aarde bevindt
14:45 SRON-instrument (XRISM) dat heel behulpzaam bleek
19:16 Terugblik naar vorige aflevering over buitenaards leven: hoe kan dat leven eruit zien? Koolstofchemie!
22:27 Identificatie van buitenaards leven?
35:00 Dikte van de atmosfeer is van groot belang
37:11 Wat hebben we er eigenlijk aan?
38:40 Afsluiting

 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze aflevering is wat anders dan anders: dit is de eerste opname van de podcast voor een live publiek tijdens het Podcastfestival op zondag 28 september 2025. 

Krijn interviewt wiskundige Nicos Starreveld,wiskundige en verantwoordelijk voor wetenschapscommunicatie en outreach bij Platform Wiskunde Nederland en de Universiteit van Amsterdam, over chaos en meer. 

00:10 Intro
00:43 Intro Nicos, start van opname voor live publiek!
02:59 Uitleg dubbeleslingerexperiment (skippable voor mensen die weten hoe het eruit ziet)
04:45 Krijn doet experiment; Nicos legt uit wat we zien
10:23 Chaos: de weersvoorspellingen
26:30 Faseplots, een denkexperiment met vossen en konijnen
31:30 Wat gebeurt bij een dubbele slinger (chaotisch gedrag, 4 dimensies)
36:55 Waarom kunnen we het weer niet voorspellen, maar klimaat wel?
41:14 Publieksvragen
41:28 Is er een verschil tussen chaos en onvoorspelbaarheid? 
43:42 Quantumcomputers, analoog rekenen, gaat dat verschil maken? Of kwantumcomputers
46:42 Wortel 2, het bestaat in theorie. Maar...
48:53 Games, kun je geen savegame maken van het universum? Komt er dan steeds hetzelfde uit? Is het random? 
52:14 Mandelbrot, is daar een link met chaos?
53:53 Afsluiting, wiskunde, kunst

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de 37ste Scientias Podcast duiken Diederik en Krijn naar grote diepte in de aarde, tot wel 350 kilometer, ze bespreken een boek met de titel 'De race om het majoranadeeltje' van Gerard Janssen én ze leggen uit hoe we nou eigenlijk weten hoe het binnenste van de aarde eruitziet. 

https://scientias.nl/meer-dan-mooi-diamanten-blijken-chemische-processen-te-bevriezen/ (en de link naar het onderzoek: http://dx.doi.org/10.1038/s41561-025-01791-4 )
https://podcastfestival.nl/ 

00:00 Intro
01:00 Chaos op het podcastfestival met wiskundige Nicos Starreveld
02:23 Boekbespreking: De race om het majoranadeeltje van Gerard Janssen
08:27 2012 zou het majoranadeeltje gevonden zijn door de onderzoeksgroep van Leo Kouwenhoven
15:14 Diamanten uit de krochten van de aarde: hoe kunnen geologen vertellen wat er diep in de aarde gebeurt?
33:03 Inge Lehman ontdekte golven in de aarde in 1936 en dat de kern vast is
34:27 De samenstelling van magma en het ontstaan van een diamant
37:22 Koolstof, de verschillende mineralen in het zonnestelsel en platentektoniek
45:03 Diamanten uit de Voorspoedmijn
49:21 Afsluiting

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Diederik en Krijn hebben het over mastodonten en hoe mitochondriaal DNA gebruikt wordt om afstamming te bepalen. Ook gaat het over de zoektocht naar buitenaards leven, als deep dive na de ontdekkingen op Mars waar Diederik onlangs nog een short over maakte.

• https://scientias.nl/de-mastodonten-hebben-een-veel-complexere-geschiedenis-dan-gedacht-en-daar-kunnen-we-nu-nog-van-leren/  (link naar onderzoek: https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adw2240 )
• https://scientias.nl/zijn-dit-de-eerste-echte-sporen-van-leven-op-mars-marsrover-vond-mysterieuze-klontjes-die-mogelijk-van-organische-oorsprong-zijn/ (link naar onderzoek: https://doi.org/10.1038/s41586-025-09413-0 )
• https://scientias.nl/teken-van-leven-gevonden-op-mars-hoe-dan-short/ 
• https://podcastfestival.nl/

00:00 Intro
00:47 Podcastfestival, we staan er op 28 september 2025 in Amsterdam in de Tolhuistuin met het thema 'Chaos'
01:34 Dino's? Nee! Vliegende reptielen, een rectificatie
03:32 Mastodonten en hoe mitochondriaal DNA (mtDNA) een nieuw verhaal vertelt
13:59 40 jaar geleden: Carl Sagans boek Contact kwam uit
17:28 Hoe is het leven ontstaan?
24:00 Hoe suiker karamelliseren te maken heeft met leven of juist niet
29:43 Eisen aan een ster voor het ontstaan van leven
35:02 Aardbevingen en vulkanen
36:18 Waar kan je leven dan wél vinden? Op exoplaneten!
43:14 Wat zegt een exoplaneet over buitenaards leven? Zuurstof?
49:08 Stel je draait het om: hoe zou buitenaards leven weten of er leven is op aarde
52:37 Afsluiting

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Altijd al willen weten hoe CRISPR nou werkt? Hoe knippen we genen heel precies? Diederik legt het uitgebreid uit in de 35ste Scientias Podcast. Daarnaast heeft Krijn het over hoe we weten hoe twee dinofossielen aan hun einde kwamen.

00:00 Intro
00:54 Nieuwe muziek: Lara, geen AI!
01:11 Hoe weet je nou hoé een dino aan z'n einde kwam? Nou zo..
06:25 Hoe weet je dan dat het een storm was waardoor ze aan hun einde kwamen?
11:31 CRISPR, hoe werkt dat nou?
17:45 Voorbeeld verkeerde eiwitten: sikkelcelanemie
21:15 Wat is een gen precies?
21:46 Hoe gaat het ‘knippen’ in zijn werk?
30:25 Waarom gebruiken we dit niet overal
37:34 Snelle Nobelprijs voor Jennifer Dounda en Emmanuelle Charpentier en waarom het zo lang duurt voordat er meer vrouwen een Nobelprijs krijgen
40:25 Afsluiting

De linkjes naar de onderzoeken zelf:

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2426094122 

http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2025.08.006 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de 34ste Scientias Podcast gaan Krijn en Diederik in op onderzoek naar een heel oude schedel uit Griekenland en hoe je nou bepaalt hoe oud iets is. En nee, dat is niet zo makkelijk.

Daarna duikt Diederik in de vraag wat er nou van klopt van het nieuwsbericht over de klimaatvriendelijkheid van elektrische auto's.

00:00 Intro
01:33 Schedel van mensachtige: hoe oud is ie nou eigenlijk?
17:55 Elektrische auto's zijn beter, minder CO2, etc. Hoe is dat laatste Amerikaanse onderzoek nou gedaan?
36:04 Aanprijzing voor benzine-auto
43:23 Transport van fossiele brandstoffen over de oceanen: wel 40 procent van alle bewegingen van vrachtschepen
45:46 Afsluiting

Links naar onderzoeken:

https://dx.doi.org/10.1016/j.jhevol.2025.103732 

http://dx.doi.org/10.1021/acs.est.5c05406 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik en Krijn over lichtvervuiling en wat dat voor vogels doet én over fotosynthese en waarom het zo lastig is dat na te maken. 

• Vogels en lichtvervuiling: https://scientias.nl/vogels-staan-eerder-op-en-gaan-later-naar-bed-door-lichtvervuiling/ (link naar onderzoek: http://dx.doi.org/10.1126/science.adv9472 )
• Kunstmatige fotosynthese? https://scientias.nl/we-zijn-nu-een-stapje-dichter-bij-kunstmatige-fotosynthese/ (link naar onderzoek: http://dx.doi.org/10.1038/s41557-025-01912-x )
• https://scientias.nl/jij-bestaat-omdat-water-op-mickey-mouse-lijkt-short/

00:00 Intro
02:22 Lichtvervuiling 
08:13 Kunnen wij fotosynthese nadoen
10:46 Deep dive fotosynthese
20:47 Hoe werken je spieren
23:34 Wat heeft dit met energie te maken
42:13 Concluderend:
43:12 Als het zo efficiënt is, waarom willen we fotosynthese dan nabootsen?
45:57 Mickey Mouse & afsluiting

Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze 32ste aflevering van de Scientias Podcast komen we aan bij oneindig en hoe dat nou zit in de wiskunde. Heel interessant en misschien duizelingwekkend, maar wel op een fijne manier!

Poepende pijlstromvogel (het ondezoek zelf: http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2025.06.058 )

00:00 Intro Scientias Podcast 32
00:58 Tipje van de sluier over oneindigheid
02:36 Nieuwtje over gestreepte pijlstormvogel en opstijgend poepen
07:42 Oneindigheid
08:51 Is het universum oneindig?
11:37 Hoe jong was Diederik toen hij na ging denken over grote getallen?
14:54 Hoe gaat dit rijtje verder?: 1, 2, 4, 8, 16, ...
26:14 Hilberts Hotel
39:28 De kardinaliteit van de verzameling is gelijk
44:39 Wat hebben we hier nou eigenlijk aan?
51:42 Afsluiting

See omnystudio.com/listener for privacy information.

 

Shownotes:

• Cacaoproductie: https://scientias.nl/die-lekkere-reep-chocola-veroorzaakt-een-hoop-co2-uitstoot-gelukkig-is-er-een-simpele-oplossing/  (het onderzoek zelf: https://doi.org/10.1038/s41893-025-01608-7 )
• De link waar Diederik het over heeft, de berekening achter de Fermi-papiertjes voor de Trinity-test: https://arxiv.org/pdf/2103.05784

00:00 Intro 
00:20 Diederik: we gaan echt ooit naar oneindigheid toe!
00:40 Getalintuïtie, daar werken we nu eerst aan
02:10 Die lekkere reep chocola veroorzaakt een hoop CO2-uitstoot. Gelukkig is er een simpele oplossing
05:40 Nog steeds geen oneindigheid, maar waarom zijn grote getallen zo interessant?
08:42 Interessante getallen, bestaan die eigenlijk wel?
15:20 Grote getallen die we in het dagelijks leven gebruiken (zoveel miljard, etc)
27:40 Enrico Fermi, Manhattan-project, en meer
34:14 Wat doen we zelf met grote getallen? In het dagelijks leven?
40:12 Mediaan, gemiddelde, hoe zit het ook weer?
49:20 Hoeveel deeltjes zijn er in het universum?
52:44 De opmaat naar het meest unieke dat je kunt doen
01:06:26 Afsluiting

Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering gaat Diederik uitleggen hoe het zit met wiskundig bewijs. De grote getallen die beloofd waren die komen volgende week!

00:00 Intro, toch?
01:30 Diederik legt uit waar zijn liefde voor getallen vandaan komt
03:24 Bach? Muziek? Getallen?
03:49 Verhoudingen! Ja, die zijn belangrijk
06:38 Foutje in vorige aflevering over 9*10^-31
07:16 Getallen, cijfers, nummers... wat is het verschil?
21:55 Intro!
22:15 Oudste gesteentes in Canada!
24:42 Isotopen en oude gesteentes: Diederik legt het uit
30:20 Planetarium Mercurius in Dordrecht, veiling van een meteoriet!
31:30 Grote getallen! Nee toch niet, wiskundig bewijs: hoe maak je dat?
01:04:04 Het einde, tot de volgende keer!

See omnystudio.com/listener for privacy information.