Tập 11-Giới Thanh tịnh 1 phần - Thanh Tịnh Hoàn Toàn - Thanh tịnh Viên Mãn - Giới Thanh Tịnh Không Lệ Thuộc (131-142)

"Tài sản nên bỏ để cứu chân tay

Chân tay phải bỏ để cứ mạng sống

Tài sản, chân tay và tánh mạng

Ðều nên bỏ để thực hành Chánh pháp!

Trưởng lão tuổi trên sáu mươi đang nằm đợi chết. Tăng chúng đến hỏi ngài có đắc địa vị siêu thế gì không. Ngài bảo: "Ta không đắc địa vị nào siêu thế hết". Khi ấy vị tỷ kheo trẻ hầu ngài bảo: " Bạch đại đức, mọi người, vì tưởng ngài đã đắc Niết bàn, nên mới đi hàng chục dặm đường để đến đây. Họ sẽ vô cùng thất vọng, nếu ngài chỉ chết như một phàm phu thường tình "Hiền giả, vì muốn gặp đức Thế Tôn Metteyya (Di Lặc), nên ta không nổ lực để đắc tuệ giác. Vậy, bây giờ hiền giả hãy đỡ ta ngồi dậy, may ra có đắc chăng". Vị tỷ kheo bèn đỡ ngài dậy, rồi đi ra. Khi ông vừa ra khỏi, trưởng lão liền đắc A-la-hán quả, và khảy móng tay ra hiệu Tăng chúng tụ lại, bạch ngài: "Bạch đại đức, ngài đã làm một việc khó, là hoàn thành thánh quả vào lúc lâm chung". Chư hiền, việc ấy không khó. Nhưng ta sẽ bảo cho chư hiền biết là việc gì khó thật sự. Chư hiền, từ khi xuất gia cho tới ngày nay, ta không thấy có một hành vi nào ta làm mà không ý thức, không có chánh niệm kèm theo".

Cháu của ngài cũng đắc quả A-la-hán như vậy, vào lúc năm mươi tuổi.

1. ​

"Nếu một người ít học

Lại không có giới đức

Sẽ bị người chê bai

Vì không học, không hạnh,

Nhưng nếu người ít học

Mà biết phòng hộ giới

Thì mọi người khen ngợi

Cũng như người có học

Nếu một người học nhiều

Mà không có giới đức

Sẽ bị chê không giới

Như thể người không học

Nếu người ấy học nhiều

Lại biết phòng hộ giới

Sẽ được khen cả hai

Về học và về giới

Bậc đệ tử đa văn

Giữ giới, có trí tuệ

Như vàng sông Diêm Phù

Ai mà chê trách được?

Chư thiên đều ca ngợi

Phạm thiên cũng tán dương (A. ii, 7)

Lại có một vị trưởng lão đau nặng không thể tự ăn. Ngài nằm quằn quại trên phân và tiểu đã bài tiết. Thấy vậy, một tỷ kheo trẻ bảo: "Ôi, thật đau khổ thay là sự sống!" Vị trưởng lão bảo tỷ kheo ấy: "Hiền giả, nếu bây giờ ta chết đi, thì chắc chắn ta sẽ được phúc lạc cõi trời, ta không hồ nghi gì về điều ấy. Nhưng cái hạnh phúc do sự đoạn dứt giới hạnh đem lại thì cũng như tình trạng "hạnh phúc" từ bỏ học giới để hoàn tục". Và ngài thêm: "Ta sẽ chết với giới hạnh của ta". Khi nằm như vậy, ngài dùng tuệ quán sát bệnh mình và đắc A-la-hán. Sau khi đắc quả, ngài nói lên bài kệ:

Ta là một nạn nhân

Của chứng bệnh ngặt nghèo

Ðang tàn phá cơ thể

Với cơn đau khốc liệt

Như cánh hoa phong trần

Bị mặt trời thiêu đốt

Cơ thể này của ta

Cũng đang tàn tạ dần.

Không đẹp cho là đẹp

Bất tịnh cho là sạch

Uế nhơ bảo tốt tươi

Loà mắt đều thấy thế.

Thân xác hủ bại này

Thối tha hôi hám thay

Bị đớn đau dằn vặt

Người ngu lại mê say

Ðể lạc mất con đường

Tái sinh lên thiên giới. (Jà. ii, 437)