ที่นี่ไต้หวัน

ที่นี่ไต้หวัน วันอังคารที่ 2 พฤศจิกายน 2564


Listen Later

นกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ พบครั้งแรกในไต้หวันจำนวน 6 ตัว แต่หลังผ่านพ้นไปเกือบ 40 ปี ประชากรของนกมีมากกว่า 10,000 ตัว

นกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ หรือนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์แอฟริกัน (埃及聖䴉) เป็นนกน้ำขนาดใหญ่ อยู่ในวงศ์นกช้อนหอยและนกปากช้อน มีลำตัวยาว ขายาว และมีปากโค้ง  เดิมมีถิ่นอาศัยอยู่ในอาฟริกา ตะวันออกกลาง กระจายพันธุ์ทั่วทวีปแอฟริกา ตั้งแต่แอฟริกาใต้สะฮาราลงมา และบางส่วนในตอนใต้ของอิรัก เป็นนกที่ชาวอียิปต์โบราณนับถือเป็นนกศักดิ์สิทธิ์ อันเป็นที่มาของชื่อ โดยปรากฏอยู่เป็นประติมากรรม และซากที่ฝังในโถข้างเสาโอเบลิสค์ สำหรับในไต้หวันพบนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ครั้งแรกในปี 1984 จำนวน 6 ตัวในพื้นราบหนองน้ำของกวนตู้เขตตั้นสุ่ยทางภาคเหนือของไต้หวัน คาดว่านกเหล่านี้มาจากสวนสัตว์เอกชนที่นำเข้ามาเลี้ยงในไต้หวันและบินหนีออกมา  ผ่านไปเกือบ 40 ปี มีการแพร่พันธุ์เป็นจำนวนมากนับหมื่นตัวจนทำลายระบบนิเวศ และเพื่อป้องกันการขยายพันธุ์ของนกมากขึ้น ตั้งแต่ปี 2013 กรมป่าไม้ เริ่มมีนโยบายกำจัดนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ หลัวหยิวเจวียน(羅尤娟) ผอ.กองอนุรักษ์ของกรมป่าไม้ชี้ว่า ปี 2019 ทั่วไต้หวันมีนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ จำนวน 14,000 ตัว ปี 2020 มีจำนวนลดลงเหลือประมาณ 2,000 ตัว คาดว่าในอนาคตจะกำจัดให้หมดไม่ให้เหลืออยู่ในไต้หวันเลย จูมู่เซิ้ง(朱木生) รองผอ.กองการป่าไม้เขตผิงตงบอกว่า นกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์สร้างความเสียหายให้กับไต้หวัน ส่งผลกระทบต่อแหล่งหากินของนก อย่างเช่น นกในวงศ์กระยางซึ่งเป็นนกท้องถิ่น มีการแย่งแหล่งอาหารที่อยู่ในเขตพื้นที่ชุ่มน้ำ และยังส่งผลกระทบต่อนกอพยพที่มาขยายพันธุ์ในไต้หวันด้วย ประการต่อมา นกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์สร้างความเดือดร้อนให้กับประชาชนและชาวประมงที่เลี้ยงปลาที่สร้างรายได้ เพราะว่าแหล่งอาหารของนกคือ บ่อเลี้ยงปลา ท้องทุ่งนา มันจะกินปลาที่ชาวบ้านเลี้ยง จิกข้าวที่ชาวนาปลูก แย่งอาหารปลาที่ชาวประมงนำมาเลี้ยงปลา และอีกประการหนึ่งคือ แหล่งทำรังของนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์คือยอดกิ่งไม้หรือต้นไม้ มันมักสร้างความเสียหายทำให้ยอดต้นไม้หัก  และยังกระทบกับที่ทำรังของนกท้องถิ่น

นกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์เป็นนกที่แพร่พันธุ์เร็วจนทำลายระบบนิเวศ

ปัจจุบันทางกองป่าไม้เมืองผิงตงใช้วิธีการผสมผสานหลายๆ อย่างในการกำจัดนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ อย่างเช่น ใช้โดรนในการค้นหาแหล่งที่อยู่ ตรวจดูว่าต้นไม้ที่ไหนได้รับความเสียหาย หรือติดตามเส้นทางบินของนก เพื่อหาแหล่งที่ทำรัง ขณะเดียวกัน ยังขอความร่วมมือจากกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ชาวประมง หาแหล่งที่อยู่ของนก และให้แจ้งไปยังทางกรมป่าไม้เขต เนื่องจากแหล่งที่พักของนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ติดตามได้ยาก จำเป็นต้องผนึกกำลังคน ปัจจุบัน ทางกรมป่าไม้ร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางที่คุ้นเคยกับนิสัยความเป็นอยู่ของนก ขอความร่วมมือจากสมาคมนกป่าทั่วไต้หวันช่วยติดตาม และให้แจ้งข่าวเมื่อเจอฝูงนก หรือกรอกข้อมูลในเว็บไซด์การป้องกันนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ของกรมป่าไม้ที่จัดทำขึ้นโดยเฉพาะ หลัวหยิวเจวียนกล่าวว่า ที่ผ่านมา กรมป่าไม้เคยศึกษาวิธีป้องกันการขยายพันธุ์ของต่างประเทศ โดยการทาน้ำมันข้าวโพดที่ไข่ของนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์เพื่อไม่ให้เกิดการฟักตัว แต่หลังทำแล้วพบว่า สิ่งแวดล้อมไต้หวันฝนตกบ่อย น้ำมันหลุดลอก ไม่ได้ผล เพราะฉะนั้น ตั้งแต่ปี 2018 กรมป่าไม้ตัดสินใจใช้นโยบายกำจัดแบบถอนรากถอนโคน คือควบคุมการแพร่พันธุ์ด้วยการเก็บไข่และกำจัดลูกนก ขณะเดียวกันออกกฏหมายล่านกให้ถูกต้องตามกฏหมาย ว่าจ้างชนพื้นเมืองใช้ปืนล่านก หลัวหยิวเจวียนกล่าวเน้นว่า นกต่างถิ่นเป็นนกที่ไม่มีความผิด การกำจัดเป็นการคำนึงถึงระบบนิเวศที่มีความจำเป็น ขณะดำเนินการหรือกำจัด ต้องให้ความเคารพต่อชีวิต ต้องกระทำอย่างมีมนุษยธรรม ไม่ใช่เพื่อสันทนาการ ต้องทำด้วยความอ่อนน้อม ไม่แสดงกิริยาหรือการพูดการจาที่ไม่เหมาะสมในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่ เมื่อนกจะเสียชีวิตต้องลดความเจ็บปวดหรือทรมานให้น้อยที่สุด หลังกำจัดนกแล้ว ซากนกจะไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม ต้องส่งเข้าเตาเผาทันที

นกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์กระทบต่อแหล่งหากินของนกท้องถิ่น

ปัจจุบันนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ได้รับการกำจัดและควบคุมอย่างมีประสิทธิภาพ จากเดิมที่จำนวนมากกระจัดกระจายอยู่เกือบทั่วไต้หวัน โดยเฉพาะบริเวณฝั่งตะวันตกของไต้หวัน เช่น เขตกวนตู้ของกรุงไทเป เขตฟางย่วนเมืองจางฮั่ว เขตตงสือเมืองเจียอี้ เขตหลินเปียนเมืองผิงตง ขณะนี้พื้นที่ดังกล่าวส่วนใหญ่ได้รับการควบคุมแล้ว ส่วนจำนวนประชากรนกที่กำจัดไปแล้วนั้น ในปี 2019 ทั่วไต้หวันได้กำจัดไข่จำนวนเกือบ 6,000 ฟอง ลูกนกเกือบ 1,000 ตัว และนกก่อนเต็มวัยและเต็มวัยมากกว่า 1,000 ตัว ในปี 2020 มีการกำจัดนกเต็มวัยเพิ่มขึ้น  กำจัดไข่ไปจำนวน 1,440 ฟอง ลูกนก 1,231ตัว และนกเต็มวัย 12,690 ตัว  คาดว่าภายใน 1-2 ปี น่าจะกำจัดสิ้นซากได้ ถ้าทำได้จริงๆ ไต้หวันจะเป็นประเทศแรกในโลกที่สามารถกำจัดนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ให้หมดได้

ว่าจ้างเจ้าหน้าที่ล่านกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์(ภาพจากกรมป่าไม้เมืองฮัวเหลียน)

สำหรับงบประมาณที่กรมป่าไม้วางแผนใช้ในการกำจัดนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์ ตั้งแต่ปี 2019 จนถึงปี 2022 จำนวน 70 ล้านเหรียญไต้หวัน โดยตั้งแต่ปี 2019 ถึงปี 2021 ใช้งบประมาณ 62 ล้านเหรียญไต้หวัน ปี 2022 ใช้งบประมาณ 8 ล้านเหรียญไต้หวัน กรมป่าไม้ว่าจ้างนายพรานช่วยล่าประมาณ 60-70 คน รวมทั้งมีการฝึกอบรมกำลังคนที่ช่วยกำจัดมีมากถึง 100 คน และพบว่าใช้ปืนล่าสัตว์มีประสิทธิภาพดีที่สุด อย่างไรก็ตาม ปัญหาการกำจัดหรือควบคุมนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์สิ่งสำคัญที่สุดจะต้องเริ่มควบคุมที่ต้นตอ นโยบายปัจจุบันของรัฐบาลคือ ให้ผู้เชี่ยวชาญวิเคราะห์ก่อนว่าสัตว์ต่างถิ่นที่นำเข้ามาอยู่ในไต้หวันแล้ว หากหลุดลอดไปอยู่ในป่า สัตว์เหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศหรือไม่ หากมีปัญหา ก็จะให้กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงเศรฐการ ประกาศห้ามให้มีการนำเข้า

บางแห่งจำนวนนกช้อนหอยศักดิ์สิทธิ์มีมากกว่านกท้องถิ่น

...more
View all episodesView all episodes
Download on the App Store

ที่นี่ไต้หวันBy รจรัตน์ ยนต์สุวรรณ, Rti