ช่วงนี้ถือเป็นช่วงที่ลิ้นจี่และลำไยในไต้หวันกำลังออกดอก และยังเป็นช่วงที่ผึ้งกำลังออกหาอาหารที่เป็นน้ำหวานจากเกสรดอกไม้ ทางหน่วยงานเกษตรไต้หวันจึงขอความร่วมมือและวิงวอนเกษตรกรงดการฉีดยาฆ่าแมลงเพราะอาจไปทำลายฝูงผึ้งหรืออาจทำให้น้ำผึ้งที่ได้จากการเลี้ยงในสวนลำไยมียาฆ่าแมลงตกค้างด้วย เนื่องจากศัตรูพืชที่สำคัญของลิ้นจี่และลำไยก็คือมวนลำไยหรือแมงแคง ซึ่งก่อนหน้านี้ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมีนาคม ทางรัฐบาลได้ให้เงินอุดหนุนประชาชนเก็บไข่มวนลำไยแผ่นละ 5 เหรียญไต้หวัน ได้รับการตอบรับจากประชาชนอย่างล้นหลามจนทะลุเป้า ซึ่งหลังโครงการรับซื้อไข่มวนลำไยแล้ว ช่วงต่อไปก็เป็นช่วงที่ทางกรมสุขอนามัยและการกักกันโรคพืชและสัตว์ คณะกรรมการการเกษตรจะเริ่มทยอยปล่อยแตนเบียนไปทำลายไข่ของมวนลำไยต่อ ถือเป็นหลักการชีววิธีที่ใช้แมลงมาทำลายแมลงเอง เป็นวิธีการที่ประหยัด ไม่เป็นอันตรายต่อคน สัตว์และสิ่งแวดล้อม

แตนเบียน เพชรฆาตร้ายกาจของมวนลำไย

        ยกตัวอย่าง ในช่วงต้นเดือนที่ผ่านมา กองการเกษตรเมืองจางฮั่ว ได้ปล่อยแตนเบียนที่บริเวณภูเขาปากว้าที่ตั้งอยู่ในตำบลเซ่อโถว เพื่อให้แตนเบียนไปเจาะทำลายไข่ของมวนลำไยหรือแมงแคง หวังฮุ่ยเหม่ย(王惠美) ผู้ว่าเมืองจางฮั่วบอกว่า หากกำจัดมวนลำไยได้ผล คาดว่าในปีนี้ผลผลิตของลำไยและลิ้นจี่ต้องมีจำนวนมากแน่นอน เพราะทั้งลิ้นจี่และลำไยออกดอกเป็นจำนวนมาก ทั้งนี้ เมืองจางฮั่วถือเป็นเขตที่มีพื้นที่ปลูกลิ้นจี่ประมาณ 1,000 เฮกตาร์(625ไร่) มากเป็นอันดับ 5 ของประเทศ และยังมีการปลูกลำไยในแถบภูเขาปากว้าอีกหลายตำบล ผู้ว่าหวังฮุ่ยเหม่ยยังบอกด้วยว่า ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ มีนาคม ได้รับซื้อไข่มวนลำไยแผ่นละ 5 เหรียญไต้หวัน จากเดิมวางแผนว่าจะรับซื้อไข่มวนลำไย 132,000 แผ่น แต่เวลาแค่เดือนเศษๆ มีประชาชนเก็บไข่มวนลำไยมาขายเกิน 3 เท่า มีจำนวนมากถึง 440,000 แผ่น และขณะนี้เป็นช่วงที่ต้นลำไยและลิ้นจี่กำลังออกดอก และผึ้งกำลังหาอาหาร จึงจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีฆ่าแมลง แต่หันมาใช้ชีววิธี ปล่อยแตนเบียนจำนวน 960,000 ตัวเพื่อไปทำลายไข่มวนลำไย ชิวอี้จื้อ(邱奕志) ผอ.กองการเกษตรเมืองจางฮั่วบอกว่า ปีนี้ใช้โดรนขนส่งไข่แตนเบียนไปปล่อยไว้ในสวนลำไยและลิ้นจี่ หลังจากที่แตนเบียนตัวเมียฟักตัวแล้วจะไปเจาะไข่ของมวนลำไย ทำให้ไข่มวนลำไยไม่สามารถฟักเป็นตัวได้ การใช้แตนเบียนในการกำจัดศัตรูพืชถือเป็นกระทำที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม สามารถลดการใช้ยาฆ่าแมลงได้ด้วย ทางกองการเกษตรชี้ว่า ปีที่แล้วรับซื้อไข่มวนลำไยจำนวน 130,000 กว่าแผ่น สามารถทำลายมวนลำไยไปจำนวน 1,840,000 ตัว ขณะเดียวกันยังให้ยาฆ่าแมลงไปจำนวน 285 ตัน และปล่อยแตนเบียนตัวเมียไปจำนวน 1,730,000 ตัว ก็เพื่อต้องการยกระดับการป้องกันมวนลำไยให้มากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ ตั้งแต่ปี 2019 คณะกรรมการการเกษตรวางแผนกำจัดมวนลำไยทั่วประเทศ ในปี 2020 ดำเนินมาตรการป้องกันด้วย 3 อย่าง คือ ใช้ยาฆ่าแมลง เก็บไข่มวนลำไย และกำจัดด้วยแตนเบียน

ปล่อยแตนเบียนบริเวณภูเขาปากว้าที่ตั้งอยู่ในตำบลเซ่อโถวเมืองจางฮั่ว

        แตนเบียน (平腹小蜂) เป็นแมลงที่อยู่ในอันดับเดียวกับ ผึ้ง มด ต่อ และแตน แต่เนื่องจากมีช่วงหนึ่งของชีวิต ที่ต้องอาศัยอยู่ภายในหรือภายนอกแมลงชนิดอื่นและกินแมลงนั้นเป็นอาหาร เพราะฉะนั้นตัวมันจึงได้ชื่อว่า “แตนเบียน”  ซึ่งแตนเบียนจะต่างจากปรสิตตรงที่จะฆ่าแมลงที่มันอาศัยอยู่ ขณะเดียวกันปรสิตแค่ทำให้เจ้าบ้านอ่อนแอหรือเกิดโรค แต่ไม่ฆ่าเจ้าบ้าน แตนเบียนที่ทำหน้าที่กำจัดแมลงศัตรูพืชก็คือ แตนเบียนเพศเมีย โดยมันมีอาวุธที่ร้ายกาจคืออวัยวะวางไข่ที่เรียวยาว ปลายแหลม คล้ายฉมวกขนาดจิ๋ว สำหรับแทงและวางไข่ในตัวหนอนมวนลำไย จากการสำรวจหลังปล่อยแตนเบียนกำจัดไข่มวนลำไยผ่านมาแล้ว 2 ปีพบว่า ถ้าปล่อยแตนเบียนจำนวน 14,000 ตัวในพื้นที่ 1 เฮกตาร์ในช่วงที่มวนลำไยออกไข่ และปล่อยแตนเบียน 10-14 วันต่อครั้ง ติดต่อกัน 4 ครั้ง แตนเบียนจะทำลายไข่มวนลำไยมีประสิทธิภาพสูง 70-80% ทั้งนี้ ในปัจจุบันแม้จะใช้ยาฆ่าแมลงฆ่าตัวอ่อนหรือตัวเต็มวัยของมวนลำไยได้ผล แต่เนื่องจากไม่สามารถป้องกันไข่ฟักเป็นตัวได้ ขณะเดียวกันช่วงที่มวนลำไยอยู่ในระยะฟักไข่ตรงกับช่วงที่ลิ้นจี่และลำไยกำลังออกดอก และยังเป็นช่วงที่ผึ้งกำลังหาอาหาร จึงไม่เหมาะที่จะฉีดยาฆ่าแมลง จึงจำเป็นต้องใช้แตนเบียนในการกำจัด และยังเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมด้วย นอกจากนี้ ข้อดีของการใช้แตนเบียนคือ สามารถเพาะเลี้ยงขยายพันธุ์ได้ โดยใช้ใบละหุ่งสดเลี้ยงเป็นหลัก รุ่นหนึ่งของแตนเบียนประมาณ 45 วัน ในหนึ่งปีสามารถเพาะเลี้ยงแตนเบียนได้มากกว่า 6-7 รุ่น 

แตนเบียนที่ทำหน้าที่กำจัดแมลงศัตรูพืชก็คือ แตนเบียนเพศเมีย

        ปัจจุบันการปล่อยแตนเบียนเพื่อทำลายไข่มวนลำไยแบ่งเป็น 2 วิธี โดยวิธีแรกอาศัยแรงงานคน ด้วยการนำแผ่นหรือกล่องของไข่แตนเบียนที่ผ่านการผสมพันธุ์แล้วแขวนไว้ที่ต้นลำไยหรือลิ้นจี่ และเพื่อป้องกันไข่แตนเบียนจะถูกแมลงอื่นหรือนกกัดกินเป็นอาหาร ทางที่ดีที่สุด ให้เลือกเวลาที่แตนเบียนใกล้ออกจากคราบดักแด้ ถ้าไข่ที่ติดไว้เป็นแผ่นก็ใช้แมกซ์ยึดติดไว้ที่ใบไม้ แต่ถ้าไข่แตนเบียนที่ใส่ในกล่อง ก่อนที่จะนำกล่องไปวาง ให้ถูน้ำผึ้งไว้ที่ฝากล่อง เพื่อให้ไข่แตนเบียนที่ลอกคราบแล้วกินเป็นอาหาร หลังแตนเบียนลอกคราบภายใน 5-7 วันในช่วงที่อากาศดี ก็ให้เปิดฝากล่อง เพื่อให้แตนเบียนเจาะทำลายไข่มวนลำไย และช่วงนี้ก็เป็นช่วงที่แตนเบียนสามารถบินได้เองแล้ว และหลังจากที่แตนเบียนตัวผู้ผสมพันธุ์แล้ว มันก็จะค่อยๆทยอยตาย เพราะฉะนั้นถ้าเห็นในกล่องมีแตนเบียนตายก็ถือเป็นเรื่องปกติ ข้อดีของการปล่อยไข่แตนเบียนในกล่องในช่วงตัวหนอนอายุ 5-7 วัน เป็นช่วงที่มีประสิทธิภาพที่สุด ส่วนวิธีการที่ 2 คือ ใช้โดรนในการปล่อยไข่แตนเบียนในพื้นที่ห่างไกลหรือในสวนที่รกร้าง ซึ่งวิธีการนี้เริ่มกระทำมาตั้งแต่ปี 2018 โดยรัฐบาลท้องถิ่นเป็นผู้ปฏิบัติ ข้อดีของการใช้โดรนคือใช้ในพื้นที่กว้างลดกำลังคนและเวลา และยังลดปัญหาการฟักตัวของมวนลำไย ทำให้ลดการใช้ยาฆ่าแมลงของสวนที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงได้ ปัจจุบันใช้โดรนบรรทุกแตนเบียน 20 ห่อไปทิ้งตามสวนที่รกร้าง ด้วยการใส่ไข่แตนเบียนที่จะลอกคราบ 1-3 วันไปทิ้ง มีการเจาะรูด้านบนของกล่อง เพื่อให้ไข่แตนเบียนที่ลอกคราบแล้วบินออกจากรู ซึ่งการใช้โดรนแต่ละครั้งจะปล่อยแตนเบียนได้มากกว่า 30,000 ตัว และปล่อยในพื้นที่มากกว่า 3 เฮกตาร์ด้วย

ใช้โดรนในการปล่อยไข่แตนเบียนในพื้นที่ห่างไกลหรือในสวนที่รกร้าง