เฟินชายผ้าสีดา จัดอยู่ในสกุลเฟิน สายพันธุ์เดิมมี 18 ชนิด เป็นเฟินประเภทอิงอาศัย ส่วนใหญ่ในธรรมชาติเกิดตามต้นไม้สูง หรือบางครั้งอาจพบตามหน้าผา มีขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปอเมริกาใต้ แอฟริกา เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ออสเตรเลีย และ เกาะนิวกินี ซึ่งเฟินชนิดนี้ไม่ใช่พืชประเภทกาฝาก ไม่มีการดูดน้ำเลี้ยงจากต้นไม้ มีการออกใบกาบเพื่อปกป้องเหง้าตามสภาพสิ่งแวดล้อมที่เป็นถิ่นกำเนิด ในเมืองไทยมีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ มากมาย เช่น คนภาคใต้เรียก ชายผ้าสีดา ภาคอีสานเรียก กระเช้าสีดา หรือ สไบสีดา ภาคเหนือเรียก ห่อข้าวสีดา เป็นต้น ส่วนภาษาจีนเรียกว่า “ลู่เจี่ยวเซวีย鹿角蕨”

เฟินชายผ้าสีดาขนาดเล็กกำลังได้รับความนิยมในไต้หวัน(photo 蕨晴谷)

     ในครั้งนี้ขอยกตัวอย่าง สวนลี้ลับอาจิน阿金的便秘花園(A-Jin's Secret Garden)ที่ปลูกเฟินชายผ้าสีดา มีเจ้าของสวนชื่อ ซ่งจื้ออิ่ง(宋致穎) และผู้ปลูกอีกคนที่มีชื่อเล่นว่า เจี้ยวกวน ปลูกเฟินเขากวางซูเปอร์บัม (  Platycerium superbum ) แนะนำให้รู้จักกับพืชสกุลเฟิน และดูว่านักธุรกิจไต้หวันทำอย่างไรเพื่อแข่งขันกับเฟินโลก คุณซ่งจื้ออิ๋ง(宋致穎) เจ้าของสวนลับอาจินบอกว่า เฟินชายผ้าสีดามีความสะดุดตามาก มีทั้งชนิดที่เจริญเติบโตเป็นต้นเดี่ยว และเป็นกลุ่ม มีลักษณะเป็นแผ่นใบที่เรียวยาวคล้ายเขากวาง ผู้อยู่ในวงการเรียก "มือ手" มีหน้าที่ผลิตสปอร์หลังจากที่โตเต็มที่เพื่อใช้ขยายพันธุ์  นอกจากแผ่นใบสปอร์แล้ว เฟินชายผ้าสีดายังมีใบพืชค่อนข้างแบนที่ปกคลุมฐานของพืช หรือที่เรียกว่า "มงกุฎ" หรือ "ใบหน้า" บางชนิดใบงอกออกมาชูตั้งขึ้น บางชนิดเป็นใบห้อยย้อยลงมา หรือใบกึ่งตั้งและปลายห้อยลงมา ดูราวกับชายผ้านุ่งของสตรี  แต่มีการผสมผสานรูปลักษณ์ที่เปลี่ยนแปลงได้ จึงเป็นเหตุผลที่ผู้บริโภคชอบปลูกเฟินชายผ้าสีดา

ไต้หวันพัฒนาเฟินชายผ้าสีดาหลากหลายชนิด(photo 晴花鹿苑)

     ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เฟินชายผ้าสีดาสามารถพบเห็นทั่วไปในไต้หวัน มักใช้ในการจัดสวนกลางแจ้ง ตกแต่งสวนในร่ม หรือปรากฏในภาพถ่ายทางโซเชียลมีเดียมากขึ้น อย่างไรก็ตาม เจี้ยวกวน(教官) ผู้ซึ่งเชี่ยวชาญในการปลูกเฟินเขากวางซูเปอร์บัมและเป็นเจ้าของสวนเจวี๋ยฉิงกู่(蕨晴谷) บอกว่า เมื่อประมาณ 10 ปีที่แล้ว ก็มีผู้ประกอบการในไต้หวันปลูกเฟินชายผ้าสีดากันแล้ว และช่วงที่ปลูกขณะนั้นเป็นช่วงที่ผู้คนนิยมใช้ Facebook ด้วย เมื่อคนไต้หวันรู้จักเฟินชายผ้าสีดาทางอินเทอร์เน็ต ก็เลยเกิดกระแสความชื่นชอบ ตกหลุมรักเฟินชายผ้าสีดามากขึ้นเรื่อยๆ อย่างไรก็ตาม พืชใบที่ปลูกไว้ชมความสวยงาม ส่วนใหญ่จะมีแนวโน้มความนิยม ประกอบกับตลาดของไต้หวันมีขนาดเล็ก พืชใบที่ได้รับความนิยมประมาณ 5-6 ปีก็จะเปลี่ยนไปนิยมชนิดอื่น และการใช้อินเทอร์เน็ตที่แพร่หลาย ยังได้เร่งให้เกิดการหมุนเวียนของตลาดไม้ประดับเร็วขึ้นด้วย

เฟินชายผ้าสีดาขนาดเล็ก สวย น่ารัก มีเสน่ห์ (photo 晴花鹿苑)

     ไต้หวันไม่ได้เป็นถิ่นกำเนิดของเฟินชายผ้าสีดา ผู้ประกอบการต้องนำเข้าจากไทย หรือประเทศถิ่นกำเนิดอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ท่ามกลางกระแสความนิยมเฟินชายผ้าสีดาที่ขึ้น ๆ ลง ๆ ผู้ประกอบการในไต้หวันก็ได้พัฒนาสายพันธุ์ใหม่ รวมทั้งรูปแบบการเพาะปลูกที่มีความสุกงอมขึ้น เนื่องจากเทคโนโลยีการขยายพันธุ์พืชของไต้หวันดี ในส่วนของเฟินชายผ้าสีดาก็สามารถผลิตได้จำนวนมาก ทำให้เฟินชายผ้าสีดาเดิมที่มีราคาสูงกว่า 10,000 เหรียญไต้หวัน ลดลงเหลือไม่ถึง 1,000 เหรียญไต้หวัน จนทำให้ผู้ที่สนใจหรือมือใหม่หัดปลูก หันมาปลูกมากขึ้น

      การปลูกเฟินชายผ้าสีดาในไต้หวันมีการยกระดับเทคโนโลยีการเพาะปลูก มีการปลูกในโรงเรือน มีระบบควบคุมอุณหภูมิและความชื้น มีการใช้แสงไฟส่อง และอุปกรณ์อื่น ๆ คล้ายกับการปลูกเฟินชายผ้าสีดาในญี่ปุ่น จึงมีข้อได้เปรียบกว่าการปลูกในสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ เฟินชายผ้าสีดาที่ปลูกได้แต่ละต้นแข็งแรงและสวยงาม มีคุณภาพกว่า ดังนั้น ลูกค้าในตลาดเฟินชายผ้าสีดาในไต้หวัน ญี่ปุ่น และประเทศอื่น ๆ ที่เน้นรูปลักษณ์ ความมีคุณภาพ ความแปลกใหม่ของสายพันธุ์ ทำให้ศักยภาพของเฟินชายผ้าสีดาในถิ่นกำเนิดเดิมทดแทนไม่ได้