
Sign up to save your podcasts
Or
'तमस्’ श्रव्यचिन्तन प्राथमिक रूपमा अन्धकारले ढाकिएको ब्रह्माण्डको चिन्तन हो । प्रकाशको उपलब्धताले तमोगुणलाई हटाउने काम मात्र गर्दछ तर वस्तुको स्वरूप प्रकाशले देखाएको होइन, त्यो त स्वयंप्रकाश हुने गर्दछ । यसै आलोकमा प्रकृतिलाई विश्लेषण गर्दा प्रकृतिमा त्रिगुणको अवस्थिति पाइन्छ । ती हुन् -सत्त्वगुण, रजोगुण र तमोगुण । सत्त्व गुणले देखाउने काम गर्दछ , रजोगुणले स्थित गराउँछ र तमोगुणले ढाक्ने काम गर्दछ । प्रकृतिमा भएका विषयहरूको सत्त्वगुण, रजोगुण र तमोगुणको आधारमा कसरी विचार गर्न सकिन्छ, जीवन र जगत्-लाई कसरी चिन्न सकिन्छ, यस श्रव्यचिन्तनको ध्येय रहेको छ । त्यसैले जीवन कसरी अन्धकाररूपी तमोगुणलाई हटाउँदै क्रियात्मक रजोगुणले प्रवृत्त हुँदै ज्ञानात्मक सत्त्वगुणलाई बढाउनका लागि हो भन्ने चिन्तन यस भागमा गरिएको छ ।
'तमस्’ श्रव्यचिन्तन प्राथमिक रूपमा अन्धकारले ढाकिएको ब्रह्माण्डको चिन्तन हो । प्रकाशको उपलब्धताले तमोगुणलाई हटाउने काम मात्र गर्दछ तर वस्तुको स्वरूप प्रकाशले देखाएको होइन, त्यो त स्वयंप्रकाश हुने गर्दछ । यसै आलोकमा प्रकृतिलाई विश्लेषण गर्दा प्रकृतिमा त्रिगुणको अवस्थिति पाइन्छ । ती हुन् -सत्त्वगुण, रजोगुण र तमोगुण । सत्त्व गुणले देखाउने काम गर्दछ , रजोगुणले स्थित गराउँछ र तमोगुणले ढाक्ने काम गर्दछ । प्रकृतिमा भएका विषयहरूको सत्त्वगुण, रजोगुण र तमोगुणको आधारमा कसरी विचार गर्न सकिन्छ, जीवन र जगत्-लाई कसरी चिन्न सकिन्छ, यस श्रव्यचिन्तनको ध्येय रहेको छ । त्यसैले जीवन कसरी अन्धकाररूपी तमोगुणलाई हटाउँदै क्रियात्मक रजोगुणले प्रवृत्त हुँदै ज्ञानात्मक सत्त्वगुणलाई बढाउनका लागि हो भन्ने चिन्तन यस भागमा गरिएको छ ।