1. Khiêm tốn trí tuệ

Là việc có ý thức về những ranh giới trong nhận thức của mình, gồm cả việc có sự nhạy cảm trước những tình huống. Khiêm tốn trí tuệ phụ thuộc vào việc nhận ra rằng ta không nên phát biểu nhiều hơn những gì ta thực sự hiểu biết.

Để hiểu một chương sách, bài báo, chủ đề mình quan tâm, chúng ta cần có phương pháp hiệu quả. 8 thành phần của tư duy sẽ giúp chúng ta làm điều này.

Chết cứng khái niệm là những ‘chốt chặn’ trong tư duy làm cho chúng ta bị kẹt cứng trong cách tư duy, suy nghĩ. Những ‘chốt chặn’ (block) này cản trở sự sáng tạo và suy nghĩ tự do mà 2 điều này thì rất cần thiết cho năng lực lãnh đạo.

Thực ra ranh giới khá mong manh. Gần đây phát triển môn tư duy phản biện, càng dạy càng thấy hay, nhưng càng thách thức. Mình tạm đưa ra định nghĩa sau:

Đây là câu hỏi rất thường gặp của các học viên trong các khóa Tư duy phản biện của Thinking School.

Đúng là chúng ta khá thường xuyên phải trao đổi, thuyết phục, tranh luận (tranh cãi) với những người luôn cho là mình đúng.

Để trả lời câu hỏi làm thế bào có thể phản ứng nhanh trong các tình huống cần tư duy phản biện, chúng ta cần làm rõ 2 vấn đề: 1. Thế nào là người có tư duy phản biện? 2. Những thuộc tính của họ là gì? sau đó chúng ta mới đi đến câu trả lời cho bài viết này.

Với sự phát triển của Internet, các cá nhân cũng có thể là một kênh báo, một kênh truyền thông đưa tin. Do đó có nhiều thông tin khác nhau được đưa lên, làm sao để biết tin tốt, tin xấu, tin đúng, tin sai. Có phương pháp hay tiêu chuẩn nào để đánh giá, nhận diện để không bị lạc lối.

Với lộ trình phát triển của tư duy, chúng ta có khả năng sử dụng nhiều loại tư duy khác nhau để giải quyết các vấn đề trong công việc, cuộc sống. Trong các cặp tư duy bên dưới các bạn thường sử dụng loại tư duy nào và gặp vấn đề gì với nó? cùng đọc và tự phản chiếu

Bậc 1: Không thể nói cho rõ ràng 1 nội dung cụ thể với thông điệp cụ thể. Nói chung tỷ lệ trong 1 lớp của các đại học lớn (kể cả đại học và cao học, mà có khi cao học còn kém hơn đại học): chỉ khoảng 50% có thể nắm được chủ đề chính và phát biểu nó rõ ràng.

Chúng ta luôn gặp mâu thuẫn giữa tư duy và cảm xúc, giữa mong muốn và hiện thực, giữa quyền lợi của bản thân và quyền lợi của người khác, giữa đúng và sai, giữa phần người và phần con, giữa bản năng và lý trí. Chính những mâu thuẫn này gây ra các rào cản hạn chế năng lực tư duy phản biện (critical thinking) - năng lực suy nghĩ thấu đáo, rõ ràng, tập trung của chúng ta. Nhận diện các rào cản sẽ giúp cải thiện chất lượng tư duy của chúng ta.