WING PODCAST

Дунд сургуулийн шилжилтийн үе бол хүүхдүүдийн хувьд маш чухал үе шат билээ. Бие физиологийн хувьд гормоны ѳѳрчлѳлт, найз нѳхдийн хүрээлэл өөрчлөгдөх, эцэг эх, багш нараас ирэх хүлээлт, шаардлага мөн нэмэгддэг. Хүүхдүүд ѳѳрийгѳѳ ч танихгүй болтлоо ѳѳрчлѳгддѳг. Энэ насны хүүхдүүдтэйгээ хэрхэн харилцах талаар бодит жишээнд тулгуурлаж энгийнээр тайлбарласан аргачлал бүхий номоо сонсоно уу. 

Алдаа бол бэлэг

Зохиолч: Jessica Lahey- дунд сургуулийн багш, зохиолч, ээж хүн.

Номын тухай: Хамгийн том хүүгээ дунд ангийн сурагч болох үед өөрийнхөө сурагчиддаа хандаж байгаа хандлага, хүүхдээ хүмүүжүүлж байгаа хандлагаа ер нь л нэг болохгүй байна гээд анзаарч эхэлдэг. Өөрийнхөө overparenting буюу бүх алдаа, хэцүү нөхцөл байдал болгоноос хүүхдүүдээ хамгаалдаг, хэтэрхий юм болгонд нь оролцож байгаа шүүмжилж боддог. Тэгээд тэр мөчөөс эхлээд хүүхдүүддээ болон сурагчиддаа алдаанаасаа суралцах боломжийг нь олгох хэрэгтэй гэдгийг ойлгоод тийм багш, тийм ээж болохоор шийддэг. Тэгж чадсанаараа хүүхдүүд нь, сурагчид нь илүү хариуцлагатай, өөрийн зүйлдээ өөрсдөө эзэн болж байгааг илүү мэдэрдэг. Тэгээд энэ аргынхаа талаар аргачлалыг эцэг эхчүүд, багш нарт зориулж ном болгон гаргасан байгаа.

00:00:35 Алдаа бол бэлэг номын танилцуулга

1-р хэсэг Алдах: Эцэг эхчүүдийн хамгийн үнэт хэрэгсэл

00:02:10 Бүлэг 1. Алдаа гаргах хэрхэн муухай болсон тухай: Америк эцэг, эхчүүдийн товч түүх

00:05:34 Бүлэг 2. Хүүхэд эцэг, эхээс хараат байх яагаад болохгүй байна вэ: Дотоод урам зоригийн хүч

00:10:11 Бүлэг 3. Бие даасан болон чадвартай хүүхэд өсгөх

00:19:03 Бүлэг 4. Магтаал болон хүүхдийн өөртөө итгэх итгэлийн хамаарал

2-р хэсэг Алдаанаасаа суралдах: Хүүхдэд алдаагаа амжилт болгохыг зааж өгөх

00:22:33 Бүлэг 5. Гэрийн ажил

00:26:25 Бүлэг 6. Найзууд

00:30:15 Бүлэг 7. Спорт

00:34:11 Бүлэг 8. Дунд анги: Жинхэнэ алдаа гаргадаг нас

00:39:07 Бүлэг 9. Ахлах сургууль болон түүнээс цааш, жинхэнэ бие даасан хүн болох гараа

3-р хэсэг: Хичээлдээ амжилт гаргах: Багаараа алдаанаас суралцах

00:47:43 Бүлэг 10.Эцэг, эх-багшийн хамтын ажиллагаа

00:49:14 Бүлэг 11. Гэрийн даалгавар: Хэт оролцохгүйгээр хэрхэн туслах вэ

00:56:40 Бүлэг 12. Дүн: Муу дүн авсны жинхэнэ үнэ цэнэ

Хүний тархи, оюун ухаан хэрхэн ажилладаг талаар танин мэдэхүйн шинжлэх ухааны өнцгөөс тайлбарласан ном байлаа. Багш нар хүүхдийн тархи хэрхэн ажилдагийг ойлгоод хичээл заах аргаа өөрчилснөөр сургуулийг илүү үр бүтээлтэй болгож болох нь ээ. Мэдлэг, давтлага, туршлага гурвыг хослуулан хэрэглэснээр хүн мэргэшдэг талаар дахин сануулсан ном байлаа. Та бүхэн таалан сонсоно уу.

Зохиолч Габриэл Вайнер нь дуучин хүн бөгөөд 32 насандаа 6 гадаад хэлээр чөлөөтэй ярьж ойлголцдог болсон байгаа. Энэ 6 хэлээ сургуульд байхдаа сураагүй, насанд хүрсэн хойноо сурсан. Тэр гадаад хэлнүүдээ маш завгүй амьдралынхаа хажуугаар өглөө нийтийн тээвэрт  сууж байхдаа, энгийн арга, интернетээр үнэгүй эх сурвалж ашиглан өөрийн хичээл зүтгэлээр сурсан байдаг. Гэтэл, гадаад хэл маш их цээжлэх үг, дүрэм байдаг болохоор сурахад их хүндрэлтэй байдаг. Тийм болохоор зохиолч маань энэ номоороо өөрийнхөө хэл сурсан аргаа энэ номондоо танилцуулсан.

Зохиолч Микалийн Даклефф 3 настай охиноо хүмүүжүүлэх явцдаа 3 тосгонд очиж амьдран хүүхэд хүмүүжүүлэх аргаас суралцсан тухайгаа бичсэн.  Энэ номонд бичигдсэн арга бол анчин, түүгч хүмүүсийн соёлд он удаан жил байсаар ирсэн хүүхэд хүмүүжүүлэх аргуудын талаар бичсэн. Нэг ёсондоо монголын хөдөө хүүхдээ өсгөж байгаа аргын талаар ярьсан.  Монголын хүн амын бараг ⅓ хувь нь Улаанбаатарт амьдраад, хотжоод, хүүхдийн харьцдаг хүн нь зөвхөн аав, ээж нь болж, гадаа гарахдаа танихгүй хүнээс айж тэр болгон хүүхэд гадны хүнтэй харьцдаггүй, өвөө, эмээ нь байнга хажууд нь байж хүүхэд хүмүүжүүлэх арга барилаа зааж өгөх боломжгүйгээс иймэрхүү асуудалд орж байгаа эцэг эхчүүд цөөнгүй байгаа болов уу гэдэг үүднээс энэ номыг сонгосон.

Энэхүү ном нь зохиолчийн санал болгосон 5 алхмыг төрсөн цагаас нь 19 нас хүртэл нь уйгагүй дэмжиж, чиглүүлж өгснөөр эмх цэгцтэй, зохион байгуулалттай, бусдыг боддог, том зургаар хардаг, төлөвлөдөг, зорилгодоо хүрдэг хүнийг бүтээх тухай эцэг эхчүүдэд өгсөн зөвлөмж хэлбэрийн ном юм. 5 алхамд:

1. Тууштай байх

2. Бүх юм эхлэл, дунд, төгсгөл гэсэн дараалалтай байх

3. Бүх юм өөрийн гэсэн байртай байх

4. Ирээдүй рүү чиглэж бодох

5. Асуудлыг шийдвэрлэх

Энэ удаагийн дугаараараа бид Сэтгэлийн хаттай эцэг эхчүүдийн хийдэггүй 13 зүйл номынхоо Тэд хүүхдээ алдахаас хамгаалдаггүй, Шийтгэл болон сахилга батыг хольж, хутгадаггүй, Тэд хүүхэддээ эрхийг биш бэрхийг сургадаг, Тэд үнэт зүйлээсээ хазайдаггүй гэдэг бүлгүүдийг ярьсан.  Та таалан сууж, тухлан сонсож, сэтгэгдлээ хуваалцана уу.

Эцэг эхчүүд бид нар хүүхдээ хүмүүжүүлэхдээ нийтлэг алдаанууд гаргадаг. Хүүхдээ буруу хүмүүжүүлснээр ирээдүйд сэтгэлийн хатгүй, аймхай, шийдвэр гаргах чадваргүй, бусдаас дандаа бурууг хайдаг, бусдыг ойлгодоггүй, бэрхшээл болгоны өмнө бууж өгдөг хүүхдийг бэлтгэдэг байх нь. Нийтлэг ямар алдаанууд гаргадаг вэ, тэдгээрийг хэрхэн таньж мэдэх вэ, тэрхүү алдаануудаа хэрхэн засах вэ гэдэг талаар энэхүү ном маань өгүүлнэ. Энэ удаад 7-9-р бүлгийг танилцуулъя. Сэтгэлийн хаттай эцэг эхчүүд:

7. Тэд хүүхдэдээ хариуцлагаас зугатахыг зөвшөөрдөггүй.

8. Тэд хүүхдээ өвдөхөөс нь хаацайлж хамгаалдаггүй.

9. Тэд хүүхдийнхээ сэтгэл хөдлөлийг удирдаж чадах юм шиг аягладаггүй.

Эцэг эхчүүд бид нар хүүхдээ хүмүүжүүлэхдээ нийтлэг алдаанууд гаргадаг. Хүүхдээ буруу хүмүүжүүлснээр ирээдүйд сэтгэлийн хатгүй, аймхай, шийдвэр гаргах чадваргүй, бусдаас дандаа бурууг хайдаг, бусдыг ойлгодоггүй, бэрхшээл болгоны өмнө бууж өгдөг хүүхдийг бэлтгэдэг байх нь. Нийтлэг ямар алдаанууд гаргадаг вэ, тэдгээрийг хэрхэн таньж мэдэх вэ, тэрхүү алдаануудаа хэрхэн засах вэ гэдэг талаар энэхүү ном маань өгүүлнэ. Энэ удаад 4-6-р бүлгийг танилцуулъя. Сэтгэлийн хаттай эцэг эхчүүд:

1. Тэд хүүхдээ өөрсдийнхөө айдсанд хүлж, сонголтыг нь боомилж өсгөдөггүй

2. Тэд хүүхдэдээ хэтэрсэн эрх мэдэл олгодоггүй. 

3. Тэд хүүхдээсээ төгс зүйл хүлээдэггүй.

Эцэг эхчүүд бид нар хүүхдээ хүмүүжүүлэхдээ нийтлэг алдаанууд гаргадаг. Хүүхдээ буруу хүмүүжүүлснээр ирээдүйд сэтгэлийн хатгүй, аймхай, шийдвэр гаргах чадваргүй, бусдаас дандаа бурууг хайдаг, бусдыг ойлгодоггүй, бэрхшээл болгоны өмнө бууж өгдөг хүүхдийг бэлтгэдэг байх нь. Нийтлэг ямар алдаанууд гаргадаг вэ, тэдгээрийг хэрхэн таньж мэдэх вэ, тэрхүү алдаануудаа хэрхэн засах вэ гэдэг талаар энэхүү ном маань өгүүлнэ. Энэ удаад эхний 3 бүлгийг танилцуулъя. Сэтгэлийн хаттай эцэг эхчүүд: 

1. Хүүхдээ дандаа бусдаас бурууг хайдаг хохирогчийн сэтгэл зүйтэй болгож өсгөдөггүй. 

2. Хүүхдээ байнга өрөвдөж өсгөдөггүй.

3. Хүүхдээ ертөнцийн төв мэт өсгөдөггүй.