Soru:

"Koca derse şuraya gidersen nikahimiz düşer .misal bu yer bir mescid olsa yani burda bir hayirli iş  söz konusu olursa geri dönüşü varmı.koca sözünü geri alabilirmi? yani izin verirse .kefareti varmi veya nikah yenilenmesi olmasi gerekiyormu."

Cevap:

Bahsettiğiniz konu şartlı talaka girer. Eğer koca karısına eğer şunu yaparsan veya şuraya gidersen sen benden boşsun, derse bir bain talakla karısı kendisinden boş düşer. Eğer şuraya gidersen üç talakla boşsun derse üç talak gider ve karısı kendisinden kesin olarak boşanmış olur. Orada bir hayli işin olmasının bir hükmü yoktur. Kadın kocasından izin almadan mescide bile gidemez. Şartlı nikahın dönüşü yoktur. Şart yerine geldimi şarta bağlı şey de gerçekleşmiş olur. Kocanın boşama iradesini ortaya koyan beyanı kayıtsız ve şartsız olabileceği gibi bir şarta (ta’lîkî şart) veya vadeye de bağlanabilir. Şartlı boşamada şart gerçekleşmeden önce boşamanın bağlandığı sözden dönmek geçerli değildir (Kâsânî, Bedâi’, III, 139; Zeylaî, Tebyîn, II, 226). Boşanmanın bir şarta bağlanması durumunda bu şart ne zaman gerçekleşirse boşanma da hükümlerini o zaman doğurur. Bu şart gerçekleşene kadar evlilik bütün sonuçlarıyla birlikte devam eder. Ancak boşanma şarta bağlandığında şart gerçekleşmeden, başka bir yolla boşanma olur ve iddet bittikten sonra o şart gerçekleşirse artık o şartın etkisi kalmaz.

Şartlı talâkın sözün ifade ettiği anlamı kuvvetlendirmesi için yemin yerine kullanıldığı da vâkidir. Bu durumda fakihlerin çoğunluğuna göre bu da geçerli bir şartlı talâktır; şart yerine geldiğinde boşanma gerçekleşir. Fakat Hz. Aişe (r.a.), Hz. Ali (r.a.) gibi sahâbîler yanında İkrime, Şürayh, İbn Teymiyye ve İbnü’l-Kayyim gibi bazı âlimlere göre kocanın niyeti boşama değil de karısını veya kendisini bir işi yapmaya ya da engellemeye yönelik bir tür yemin ise bu, bir şartlı talâk değildir; dolayısıyla şart tahakkuk etse de boşanma gerçekleşmez. Sadece yerine getirilmediği için yemin keffâreti gerekir (İbn Kayyım, İ’lâm, V, 518-525; es-Sâyis ve M. Şeltût, Mukarenetü’l-mezahib fi’l-fıkh, s. 108).

#islam #tevhid #evlilik