Bardzo długą rozmowę 21 grudnia 2018 roku rozpoczynają i kończą życzenia świąteczne. Właściwym tematem rozmowy był okrągły stół (a w zasadzie sytuacja polityczna, która doprowadziła do tego, że te rozmowy się odbyły).

00:00:00 Początek rozmowy - życzenia świąteczna dla Pani Marii Moczulskiej.

00:02:14 Sformułowanie tematu rozmowy - pytanie o okrągły stół i nawiązanie do wystąpienia Leszka Moczulskiego w Katowicach 25 lutego 2015 roku - https://youtu.be/T6F3d97jwQw?si=SnUnfxKKQVCs8oiX

00:03:36 Trzeba się cofnąć w czasie - Leszek Moczulski cofnął się do połowy lat 80. i przypomniał okoliczności swojego aresztowania w marcu 1985 roku (przed II procesem KPN w 1986 roku).

00:05:17 Pyszna anegdota nt. "wykładu" Leszka Moczulskiego do bezpieczniaków na Rakowieckiej nt. sytuacji politycznej w połowie lat 80. przerywana kolejnymi dygresjami.

00:06:19 Dygresja dotycząca pewnych szczegółów z I procesu KPN (1981-1982)

00:09:11 Dygresja o szafie Lesiaka - materiały w niej zebrane w przeważającym stopniu dotyczyły KPN, która była intensywnie inwigilowana przez UOP na początku lat 90.

00:10:14 Wzmianka o zrzuceniu ze schodów por. Zalewskiego przez Stańskiego w czasie I procesu KPN (w 1981 roku).

00:13:19 Powrót do "wykładu"Moczulskiego dla oficerów SB na Rakowieckiej.

00:18:18 Hipoteza nt. dwukrotnej eksplozji społecznej w PRL.

00:23:14 Pasjonująca analiza sytuacji międzynarodowej po objęciu władzy przez Gorbaczowa z licznymi dygresjami dot. prezydentów USA w całym okresie Zimnej Wojny (1945-1991): Roosevelt, Eisenhower, Kennedy, Johnson, Nixon, Ford, Carter, Reagan, Bush...

00:53:08 Analiza sytuacji w Sowietach przed i w czasie rządów Gorbaczowa.

00:57:32 Dygresja nt.listu Moczulskiego do prokurator Detko (w związku z objęciem władzy w Związku Radzieckim przez Gorbaczowa).

00:59:44 Powrót do analizy sytuacji w Sowietach - co mogło uratować Związek Radziecki?

01:02:52 Dygresja - gdy powstały Stany Zjednoczone, to Europa Wschodnia przestawała istnieć. Stąd m.in. brak wiedzy w USA nt. Polski.

01:04:15 Dygresja - sprawa polska w I wojnie światowej.

01:11:06 Dygresja - stosunek USA do sprawy polskiej w czasie II wojny światowej.

01:12:27 Dygresja - pozycja polityczna wiceprezydentów w ustroju USA.

01:13:31 Dygresja - krótka charakterystyka polityki USA w stosunku do Bliskiego i Środkowego Wschodu.

01:15:57 Dygresja - krótka charakterystyka polityki międzynarodowej Trumpa (w okresie 1-ej prezydentury).

01:18:18 Powrót do głównego tematu - podsumowanie sytuacji międzynarodowej poprzedzającej rozmowy okrągłego stołu w Polsce.

01:22:53 Polskiej opozycji nie interesowały sprawy międzynarodowe.

01:33:47 Szczegółowa i barwna charakterystyka nastrojów w opozycji od 1984 do 1988 roku - starsi byli przeważnie pasywni, obawiali się nowego stanu wojennego, nie podejmowali aktywnej walki politycznej, rozwijała się edukacja niezależna, niezależne życie kulturalne, poligrafia, ale aktywność polityczną "na zewnątrz" podejmowała głównie młodzież.

01:42:12 Kapitalny przykład zebrania w parafii warszawskiej po śmierci ks. Popiełuszki - gdy rozeszła się pogłoska, że na przeciwko gromadzi się esbecka bojówka, w ciągu minuty pomieszczenia kościelne opustoszały.

01:51:01 Omówienie sytuacji wewnątrz PZPR w latach 1982-1988

01:54:42 Obie strony były w kryzysie, ale nie zdawały sobie sprawy ze słabości drugiej strony.

01:56:42 Amerykańskie pieniądze dla Solidarności (milion dolarów) dodatkowo zniechęcały starych działaczy opozycyjnych do podejmowania ryzyka walki politycznej.

01:59:32 W tej sytuacji kluczowe znaczenie miała zmiana polityki sowieckiej, która ujawniła się po siłowym stłumieniu strajku w Nowej Hucie na początku maja 1988 roku (w dniach 11-16 lipca 1988 roku miała miejsce nieoczekiwana wizyta Gorbaczowa w Polsce; wkrótce potem doszło do pierwszych rozmów władzy z opozycją, a 31 sierpnia - do spotkania Wałęsa-Kiszczak).

.

Projekt współfinansowany ze środków otrzymanych od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.